Árbók Landsbókasafns Íslands - 01.01.1970, Blaðsíða 144
144
HANDRITIÐ GERM. QUART. 2065
(1) Gamli sáttmáli (Gizurarsáttmáli frá 1262).
DI I, 619-25, DI IX, 1-3, DI X, 5-6. í hdr. endar sáttmálinn á orðunum: „með
hinu bestu mana yfersyn, etc“. Ef til vill tekið þannig beint úr forriti. Athyglisvert
er, að Jón Jóhannesson telur í Islendinga sögu I (1956, 332) elzta handrit Gizurar-
sáttmála vera frá síðari helming 16. aldar, og er því í endurrituninni í Gq 2065 komið
handrit, sem er nokkrum áratugum eldra (sjá mynd).
(2) Alþingissamþykkt bœnda eða almúga frá 1306.
DI II, 333-336. Afbrigði eru nokkur. Fyrstu setningu: „í nafni föður ...“ er
sleppt, ennfremur tveimur síðustu málsgreinunum frá: „Biðjum vér .. .“. Af AM-
handritum, sem líkust eru 2065 að orðalagi, má nefna 62 og 13. Bezta dæmið er loka-
setningin hér, sem má heita orðrétt í AM 62 og aðeins þar: „ ... er aður (er 62)
með hans myskun hofum vier hialpir veittar fyrer hans nafn(s 62) skulld,“.
Nú kemur eyða í bókinni á 1P/2 blaði. Næstu klausur eru án fyrirsagna.
(V) Fjórar annálsklausur.
(204r-204v, V/2 bls.)
Þrjár fyrstu klausurnar hafa ártalið 1559 og fjalla um danska konunga, sú síðasta
um andlát konungsmóður, Dorotheu, árið 1571. Þær eru skrifaðar á dönsku með
ógreinilegri og illa þjálfaðri snarhönd. Þær eru allar með sömu rithönd, en þó ber
síðasta klausan með sér, að henni er hætt við löngu síðar, sennilega allar skrifaðar
samtímis atburðunum, sem aftur bendir til þess, að bókin hafi verið í eigu ritarans
eða þess, sem hefur látið skrifa þetta. Ég kem að því síðar.
(VI) Smáklausur (206r)
Við tvær fyrstu klausurnar stendur ártalið 1558 og segja frá giftingu skrifarans eða
umbjóðanda lians, en sú síðasta frá fæðingu sonarins 1559. Stafrétt: . . . „tha wor mýn
S0n Hanss Í0dtt paa Lundtt hýý gaardt“.
Rithöndin er sú sama og á annálsklausunum (V). Og enn finnum við þessa sömu
rithönd síðast í bókinni, þar sem Knútur Steinsson, höfuðsmaður á íslandi, getur
ferða sinna milli íslands og Danmerkur.
(VII) Her begipndis Rætte bpder
(209r-254v)
Réttarbætur þessar á dönsku eru ritaðar með sömu hendi og sams konar bleki og
lagabálkarnir fremst í handritinu. Þær eru gefnar út af Noregskonungum frá Hákoni
gamla til Ólafs Hákonarsonar (d. 1387) og dönsku konungunum Kristófer 3. af Bay-
ern (1440-1448), Kristjáni 1. (1448-1481) og Hans (1481-1513). Réttarbæturnar