Árbók Landsbókasafns Íslands - Nýr flokkur - 01.07.1992, Blaðsíða 30

30
L'M CHICAGOFÖR
Ritstjóri Þjóðófs tók grein þessa upp í blað sitt 29. apríl 1893 og
fylgir henni eftir, segir þá m.a.:
..Þess hefur áður verið getið hér í blaðinu, að landshöfðingi hafi fengið
áskoranir frá 4 sýslunefndum (Árnesinga, Borgfirðinga, Húnvetninga og
Skagfirðinga) um að veita séra Matth. styrk til fararinnar vestur, og nú er
þess getið í „Stefni" 1. þ.m., að sýslunefnd Eyfirðinga hafi beint þeirri
fyrirspurn til landshöíðingja, hvort hann sæi sér ekki fært að veita fé til
fararinnar í tæka tíð upp á væntanlegt samþykki alþingis.
Ennfremur skal þess getið, að hinn fyrrv. ritstjóri „Norðurljóssins", hr.
Friðbj. Steinsson, hefur sent oss íslenzka þýðingu af tilboðinu til séra
Matthíasar, ritað af S. Bassett forseta þjóðfræðanefndarinnar í Chicago, og
er þar skýrt tekið fram, að hann sé valinn í aðstoðarnefndina (Auxiliary
Committee) samkvæmt vísbendingu R. B. Anderson, og óskar forsetinn,
að séra Matth. sæki þingþetta, ef mögulegt sé, enda verði kostað kapps um,
að þetta allsherjarmót megi verða sem merkilegast o.s.frv.
Skyldi það rýra nokkuð gildi tilboðs þessa, þótt R. B. Anderson, sem er
kunningi séra Matth., hafi bent nefndarforsetanum á hann? Tilboðið er
ekki frá Anderson, heldur frá forsetanum, sem eflaust er ekki neitt
persónulega kunnugur séra Matth. Og landstjórnin hefur enga ástæðu til
að lýsa það öldungis ómerkt, þótt það liafi ekki gengið gegnurn greipar
hennar. Það er bara fyrirsláttur sér til afsökunar, eins og vér höfum oft
tekið fram.
Það væri hægðarleikur fyrir þingmenn þegar í byrjun þings að sam-
þykkja fjárveitingu til séra Matth. með sérstöku ákvæði til að losa land-
stjórnina úr öllum vanda, enda kernur það að líkindum til umtals. Sýningin
stendur fram á haust, svo að það er nógur tími fyrir séra Matth. að fara
vestur í júlí. Það er ekki bráðnauðsynlegt, hvort sem er, að hann sé þar allan
sýningartímann. Þá verður og kostnaðurinn minni við förina."
R. B. Anderson, sem nefndur er í greininni, var Rasrnus B.
Anderson prófessor í Madison, Wisconsin, mikill vinur Islend-
inga, er safnað hafði bókum í vesturríkjunum á sínum tíma til að
senda hingað heim að gjöf á þúsund ára afmæli íslandsbyggðar
1874. Hann var í bréfasambandi við sr. Matthías og það eflaust átt
sinn þátt í, að hann benti á skáldið sem heppilegan íslenzkan
fulltrúa í þjóðfræðanefnd þá, er gekkst fyrir ráðstefnu á heimssýn-
ingunni.
Meðan Islendingar hér heima þráttuðu um þetta mál, tóku sjö
landar vorir vestan hafs til sinna ráða og rituðu Jóni Ólafssyni
ritstjóra svohljóðandi bréf 14. febrúar 1893, er birt var í blaðinu
Heimskringlu 15. febrúar 1893.
„Eins og kunnugt er af blöðunum, hefir þjóðskáldinu séra Matthíasi
Jochumssyni verið sýndur sá sómi, að honum hefir verið boðið að mæta á
Chicago-sýningunni sem fulltrúa af íslands hendi. Með þessu er þjóðerni
vort heiðrað í persónu skáldsins, ogþar sem séra M. J. vitanlega hefir engin