Árbók Landsbókasafns Íslands - Nýr flokkur - 01.07.1992, Page 67

í LANDSBÓKASAFNI ÍSLANDS
67
þrautir, kveðskapur og sögur, þýddar og frumsamdar. Almennar
fréttir, innlendar eða erlendar, er vart eða ekki að finna í blöðun-
um, en hins vegar má þar iðulega sjá auglýsingar, oft um funda-
höld eða einhvern varning sem boðinn er til sölu eða óskað er eftir
til kaups.
I sveitarblöðunum skiptust menn einatt á skoðunum urn ýrnis
málefni sveitarinnar, líkt og í dagblöðum nú á dögum, enda hefur
verið sagt að þau hafi verið „eins konar opin sendibréf milli manna
í litlu samfélagi innan ákveðinna landfræðilegra marka,“3 og „oft
athyglisverður milliliður milli bréfanna og prentuðu blaðanna.“J
Yfirleitt er blöðunum fylgt úr hlaði með ávarpi ritstjóra til
sveitunga, þar sem hvatt er til skrifa og stefna blaðsins sett fram.
Eru í þessum ávarpsorðum oft uppástungur um þau efni sem um
skal fjalla og geta þau að sjálfsögðu verið mismunandi eftir
sveitum. Hér skal nú gripið niður í ein slík ávarpsorð í sveitarblaði
úr Kirkjubólshreppi í Strandasýslu og má vel skoða þau sem
allgóða hnotskurn þess sem í blöðunum birtist almennt þótt ýmsu
mætti við auka.
Jeg hefi nú um lengri tíma haft mikinn áhuga á því að gefið væri út hjá
okkur hjer í hreppnum eitthvert blaðkríli, þar sem rætt væri um málefni
þau er sveitarfjelagið varða að einhverju Ieyti og um leið hugsað fyrir því að
skemta fólki með smávegis græskulausu gamni, sögum og ljóðmælum
óprentuðum ef fengjust o.fl. ... Að sem flestir — karlar og konur, yngri og
eldri vildu svo vel gjöra og senda mjer ritgjörðir, sögur og ljóðmæli
óprentuð. Ritgjörðirnar ættu einkum að vera um þau atriði er sveitarfjelag
okkar varðar, svo sem búnað, verslun, bókmenntir og sjerhvað annað sem
til framfara og fjelagsskapar rnætti verða. Einnig skrítlur og meinlaust
spaug ... Meðal margs annars sem jeg hugsað [sicj að ætti og mætti koma til
umræðu og skýringar í „Gesti“, eru fjelagsskapur okkar og stofnanir, t.d.
skólinn, sparisjóðurinn, legatið, búnaðarfjelagið, lestrarfjelagið, pöntun-
arfjelagið ásamt söludeildinni o.s.frv.5
Ákaflega er misjafnt hve sveitarblöðin eru mikil að vöxtum,
dæmi eru urn eina til tvær blaðsíður, einnig um 60-80 síður, en
þorri þeirra er á bilinu 8-32 síður. En stærð og einkurn líftími
blaðanna hefur auðvitað jafnan farið eftir iðni sveitarmanna því
að „Ekkert sveitarblað er tilorðið vegna ritstjórnarinnar heldur
vegna allra lesenda sinna“ eins og segir í 7. tbl. L árg. Hringjarans
þegar verið er að hvetja lesendur til að leggja blaðinu til efni. Og
þó að í 6. tbl. 1. árg. áöurnefnds Gests kveði við þann bjarta tón að
3 Bergsveinn Skúlason, Bréf og bögglar, Rvík 1977, bls. 93.
4 Vilhjálmur Þ. Gíslason, Blöð ogblaðamenn 1773-1944, Rvík 1972, bls. 10.
5 Lbs. 1672, 4to, Gestur, 1. árg., 1. tbl., bls. 1,2 og4.