Árbók Landsbókasafns Íslands - Nýr flokkur - 01.07.1992, Page 88

REGÍNA EIRIKSDÓTTIR
Alþj(5ðlega bóknúmerakerfið á íslandi
Vegna mikillar aukningar á ýmiss konar útgáfu í heiminum hafa
menn leitast við að korna sér upp hjálpartækjum til bókfræðilegrar
stjórnunar. Bókfræðilegir gagnagrunnar eru eitt öflugasta tækið
sem fram hefur komið í þessu skyni. I hverjum gagnagrunni eru
færslur skráðar á einstakt númer og upphaflega hafði hver
gagnagrunnur sín eigin númer. Þetta gerði hverjum og einum
aðeins kleift að halda utan um eigin gögn og þess vegna skapaðist
þörf fyrir staðla um númer á bókfræðileg gögn svo hægt væri að
samnýta upplýsingar í gagnagrunnum. Eitt þeirra kerfa sem
hönnuð hafa verið í þessum tilgangi er Alþjóðlega bóknúmera-
kerfið, skammstafað ISBN (International Standard Book
Number). ISBN-kerfinu er stjórnað frá Alþjóðaskrifstofu (Inter-
national ISBN Agency) með aðsetur í Berlín, á hennar vegum eru
nú 86 svæðisskrifstofur víðsvegar um heiminn.
Staðall um tölumerkingu bóka
Breskir bókaútgefendur stóðu upphaflega fyrir því að unninn
var staðall fyrir tölumerkingu bóka. Hann var síðar endurskoð-
aður og gefinn út sem staðall um Alþjóðlega bóknúmerið ISBN
(ISO 2108) árið 1972, en nú er notuð þriðja útgáfa hans sem kom
út á þessu ári með smávægilegum breytingum.
Tilgangur staðalsins er sá að samræma alþjóðlega notkun
bóknúmera, þ.e.a.s. gerð núnrers og hvar á gagn skuli prenta það.
Alltaf skal prenta númer þar sem flestar upplýsingar um gagnið
eru birtar, íbókurn aftan á titilsíðu ogeinnigá áberandi staðá kápu
eða öskju. Bókstafirnir ISBN fara alltaf á undan númerinu og
æskilegt er að greina á milli eininga með bandstrikum. Þegar
ISBN-númer hefur einu sinni verið prentað á gagn má ekki nota
númerið aftur.