Vísbending - 18.12.2004, Blaðsíða 43

úttektin á Skipaútgerðinni“. Skýrslan sé skrifúð af miklu ábyrgðaileysi og
varasamt fyrir ráðhenu að byggja tillögur sínar um ffamtíð Skipaútgerð-
arinnaráhenni.
Það bar til tíðinda að á Alþingi báru allir þrettán þingmenn Framsókn-
arflokksins fram frumvarp þar sem lagt var til að Skipaútgerðinni yrði
breytt í hlutafélag. I greinaj'gerð með frumvarpinu vai' vitnað til vamaðar-
orða dr. Madsen Pirie foimanns Adam Smith Institute í Bretlandi um að
einkavæðing opinbeira fyrirtækja mætti ekki verða úl þess að styrkja sam-
keppnisstöðu þess aðila sem stærstur væri fyrir í viðkomandi atvinnugrein.
Fmmvarpið var að mestu byggt á hugmyndum Guðmundar Einarssonar
sem gerði sér grein fyrir því að gera yrði breytingar á rekstrinum og
formi hans, þó að hann teldi nauðsynlegt að halda áfram ríkisstuðningi
enn um sinn.
A sama tíma barst samgönguráðuneytinu
erindi fra Dalvíkingum með Kristján Júlí-
usson, sem nú er bæjarstjóri Akureyrar,
í broddi fylkingar. Þeir veltu því íyrir sér
hvort ráðlegt væri að stofria fyrirtæki með
einu skipi sem annaðist flutninga á Eyja-
flarðarsvæðið með viðkomu á öðmm
stöðum á ströndinni. Ráðhemmn bað undir-
ritaðan að fara yfir þessar hugmyndir með
Björgólfi Jóhannssyni enduiskoðanda, sem
hafði unnið að skýrslunni um Skipaútgerð-
ina. Niðurstaðan eftir stutta skoðun var að
þetta yrði tap upp á tugi milljóna á áii hveiju
og lauk þar því máli. Björgólfúr kynnti mér
niðuiritöður skýrsiunnar og ég hafði orð á
því hvers vegna ráðherrann skipaði ekki
nýja stjóm Skipaútgerðarinnar til þess að
hrinda breytingum í ffamkvæmd. En það
var ekki svo einfalt því að stjómamefúdin,
eins og stjómin var nefúd, hafði verið skipuð
árið 1989 til fjögurra ára.
Undirrituðum berst bréf
Þann 8. nóvember 1991 kom sendiboði með bréf til mín frá samgöngu-
ráðuneyti þai' sem ffarn kom eftirfarandi: „Hér með emð þér, hr. Benedikt
Jóhannesson, settur til þess að gegna starfi formanns Stjómamefndar Skipa-
útgerðar ríkisins,..., um óákveðinn tíma og þar til annað kann að verða
ákveðið. Með yðurhafa verið skipaðir í stjómamefúdina til 15. júlí 1993,
Geir Gunnai-sson, alþingismaður og Kristinn H. Gunnarsson, skiifstofri-
stjóri, Bolungarvík. Halldór Blöndal"
Hér vom engar óþarfa málalengingar. Með símtali við ráðuneytið
komst ég að því að Halldór Kristjánsson skrifstofustjóri sem áður
hafði verið fonnaður nefndarinnar var að fara í ffí. Ráðherrann sagði
mér að með öllum ráðum skyldi kostað kapps að draga úr kostnaði
við reksturinn. Það áraði ekki vel og ríkið leitaði allra leiða til þess
að spara þannig að ég gerði mér grein fyrir því að skammur tími
var til stefnu. Vegna þe.ssa setti ég mig í samband við nokkra aðila
hjá öðmm íslenskum kaupskipaútgerðum, Eimskipafélaginu, Sam-
skipum, Jöklum og Nesskipum. I stjómaitíð Steingríms J. Sigfússonai'
sem ráðherra höfðu verið haldnir tugir funda til þess að kanna mögu-
leika á marghliða samkomulagi um samstarf urn strandsiglingar með
engum árangri. Ég vann allan tímann í nánu sambandi við ráðherrann
og aðstoðarmann hans, Þórhall Jósepsson.
Guðmundur Einarsson forstjóri boðaði mig á fund nokkurra aðila með
Eyjólfi Konráð Jónssyni, þingmanni Sjálfstæðisflokksins um einkavæð-
ingu. Eykon hafði manna mest haft áhuga á almenningshlutafélögum
og var líklegur til þess að geta miðlað af þekkingu sinni. Eyjólfur gekk í
ffamhaldinu til liðs við undirbúningshóp um stofnun nýs félags um rekstur
Skipaútgerðarinnar. Að sjálfsögðu vakti það mikla athygli að þingmaður
í flokki samgönguráðherra væri genginn til liðs við jrennan hóp og hefúr
eflaust aukið bjaitsýni þeina sem vildu taka við rekstrinum. Skömmu síðar
var haldinn ljölsóttur fúndur á Hótel Sögu þar sem þessar hugmyndir vom
kynntar. Auk starfsmanna og umboðsmanna vom nokkrir stórkaupmenn
áhugasamir um að taka við Skipaútgerðinni.
A sama tíma komu fram fféttir um að úttekt endurskoðendanna hefði
kostað 1,7 milljónir króna. Það var þó ekki stóra frettin heldur hitt að með
reikningunum fylgdu tveir reikningar ffá veitingahúsum. Á öðium sást að
endurskoðendumirhöfðu fengið sérsitthvort
rauðvínsglasið með pitsubita. I hitt skiptið
höfðu þeir borðað með ráðherranum á
Bautanum á Akuieyri. Samtals hafa reikn-
ingamir verið upp á þijú til fjögur þúsund
krónur, en gáfú andstæðingum ráðherrans
eitthvað til þess að smjatta á í fjölmiðlum.
Fréttimar koinu greinilega fiá æðstu stjóm-
endum eða stjómamefnd Skipaútgeiðarinnar.
Stjórnamefndin
Um miðjan nóvember var útiitið því ekkert
séretaklega gott fyrir settan stjómarformann
um óákveðinn tíma. Yfinnenn fýriitækisins
og langflestir starfsmenn vom á móti breyt-
inguni í anda ráðherrans. Erfiðast var þó að
meirihluti stjómamefhdíirinniu' var skipaður
tveimur Alþýðubandtilagsmönnum, en
Alþýðubandafagið var í harðri stjómarand-
stöðu. Reyndar höfðu hagir annana nefnd-
amtanna breyst sfðan þeir vom skipaðir í
nefndina. Kristinn var kosinn á þing um
vorið en Geir hafði hætt þingntennsku á
sama tíma. Hvomgan þekkti ég neitt sem heitið gat, en af Geir gekk það
orð að hann væri áreiðanlegur og töluglöggur maður. Kristinn var nýkom-
inn á þing, talaði í hveiju máli og gekk jafnan frtunhjá ræðustól ef sýnt var
ffá ræðum annarra í fféttum.
Mér var nauðsynlegt að hafa meirihluta í stjómamefridinni og ákvað að
hringja í Geir og biðja hann að hitta mig. Ég lagði strax spilin á boröið týrir
hann. Mér væri falið að vinna að því að stöðva fjárausturinn í Skipaútgerð-
ina og ljóst að það yrði ekki gert nema með róttækum aðgerðum. Hann
þekkti vel til þess að rnenn hefðu lengi reynt að koma böndum á reksturinn
og ég yrði að reiða mig á stuðning hans. Þetta var djarft spilað við mann
sem ég þekkti ekki persónulega og auk þess var pólitíkus sem vissi vel
hvaða glennu mætti gera ráðherranum með upphlaupi í stjómamefndinni.
En Geir tók mér strax afar vel og kvaðst myndu styðja niig til góðra verka.
Það stóð hann við alla tíð og reyndist sá úrvalsmaðui' sem af var látið. Við
Kristin talaði ég ekki sérstaklega í þetta sinn.
Hálfurn ntánuði eftir að ég var skipaður í stjóm hélt ég minn fýrsta stjóm-
amefndarfúnd. Skömrnu áður hafði verið gefið út fréttabréf Starfsmanna-
félagsins sem áður er að vikið. Það var tólf blaðsíður og í því voru þijár
auglýsingar ffá Skipaútgenðinni eða Ríkisskipum eins og menn neflidu
ÞJOÐBRAUTIN
lAxumaiinvMilAeuiunMMag nteigum vnoanvMwm auiöum »• og Itamiatnmg «l>ýi«iunn*i ur
Myrllu >»1* gtv&ar um S*4)nuM<»6 t»yrtlunninyg*MUvaniog«þiiÖ ún*«»W(|t og M UU 06 gvtu
•**“ «»r«t»kt»g* »lvorl*gl þar t«m ranga myno »1 lyrlniukirtu.
rl Skip»út9»r0»r ftkiímí og grunjWWur (triv.rOo-w sljiii’vtiKía ( skýrslunnar mj
kamlrO.irskSxi'ag 1 Mmanu rttnatrs i nuWwtnum S*«)flölgwð!Wm.v vmMqt Uut
Stramlsighngurn- 09 w rtogsott 7 Á ym*um HOOum i skýrsturmt or skipum 09 uppbyggwgu nj
okMtmr Skyrsla Þmsi og uturkl «»m r.ngi lir>e m*« suer»ynil» 09 vírUM»mmuvi4Vog»(»kk»m«)6«i
hur trywp » «r unninn «0 tusinl lOkshiOnmg ífcortir lyrv nrðursKlöuni tmswntwitytgv' Ástavfex t>»M »6
H«IM>rs8IOndlllS»*ntýSrvgur«öh»lT». ag tHrOgum tngr'útrv*mng«r lylga DailruU (a»l 1 iryýAn sMxm iu »0gS
— •»*-*“>— —* —■ -* skýrstunni tn stuOmngs tlni «o núvuundt skip utgwOnnnnsr
skýr skitrölurví a eö» IdUgum. OOulag sOu gOmuT rm0»0 «0 sMMkosl
grmO* kosinaO vogn« tv