Vísbending - 18.12.2004, Blaðsíða 40
VISBENDING
að stjórnarstarfið sé fullt starf fyrir fleiri en einn. Stjórnar-
formaður verður hins vegar að gæta sín að lenda ekki í fram-
kvæmdastjórn. Stjórnin á að hafa eftirlit með framkvæmda-
stjórninni. Ef stjórnarmaður er kominn í fullt starf þarf hann
að sannfæra hluthafa um að hann sinni hlutverki stjórnarinnar
en sé ekki hluti af framkvæmdastjórn - hvernig sem hann
fer að því. Hvort eitthvað er athugavert við störf stjórnarfor-
manns verður hann að eiga við hluthafa en ekki ríkið.
SIGLRÐUR EINARSSON:
Eg hef áður vikið að því hve mikilvægt er að stjórnarmenn
hafi nauðsynlegan tíma og aðstöðu til að sinna skyldum
sínum. Formaður stjórnar er þar engin undantekning. Það er
hins vegar hægt að krefjast mismunandi framlags af formanni
stjórnar eftir því hvort hann gegnir hlutverki sínu í aðal- eða
aukastarfi. Formaðurinn, eins og stjórnin öll, stendur síðan
reikningsskil gerða sinna gagnvart hluthöfum, bæði á sér-
stökum hluthafafundum og aðalfundum. Þeir fundir eru eðli-
legur farvegur fyrir nauðsynlegt aðhald og eftirlit með frammi-
stöðu stjórnarmanna á hverjum tíma. I skráðum félögum þurfa
þessir aðilar jafnframt að standast daglegar kröfur markað-
arins. Að því er varðar tjármálafyrirtæki sérstaklega eru þau
einnig undir eftirliti opinberra eftirlitsstofnana eins og Fjár-
málaeftirlitsins. Þau verkefni sem eru falin starfandi stjórnar-
formanni sérstaklega lúta eftirliti annarra stjórnarmanna eins
og önnur verkefni.
ÁGÚST GLÐMLNDSSON:
Ég tel mikilvægt að hluthafar hafi áfram þann rétt að kjósa
þá til forystu í félögum sem þeir bera traust til. Ég tel að
velgengni þeirra fyrirtækja á markaði sem hafa á að skipa
starfandi stjórnarformönnum sýni það og sanni að félögum
er akkur í því að hafa starfandi stjórnarformann sem hefur
yfirgripsmikla þekkingu á rekstri fyrirtækisins
og þeim markaði sem félagið starfar á.
FRIÐRIK PÁLSSON:
Ég hef mikla reynslu af því að vinna með starf-
andi stjórnarformönnum. I sumum tilfellum var
það tilgreint sérstaklega að þeir væru starfandi,
en í öðrum tilfellum voru þeir það í reynd, þó
að þess væri ekki getið með sama hætti. Það
getur á margan hátt gefist vel að hafa stjórn-
arformenn sem eru mjög virkir og fylgjast
afar vel með. í þeim tilfellum skiptir vitanlega
mestu máli hvernig þeir skynja stöðu sína og
hvernig þeir vinna með framkvæmdastjóranum.
Ég vitna í fyrra svar mitt um eftirlit með starfi
framkvæmdastjóra.
PÉTLR GLÐMLNDARSON:
Þekkingu sinni og upplýsingum getur stjórnar-
formaður komið á framfæri við framkvæmda-
stjóra á fundum þeirra og þannig geta kraftar
hans nýst fyrirtækinu en hann á ekki að seilast
inn á verksvið framkvæmdastjóra sem er að
annast daglegan rekstur. Erfitt er að hafa eft-
irlit með störfum hans en væntanlega verður
það helst gert með einhvers konar skýrslu
framkvæmdastjóra eða annarra starfsmanna til
stjórnar.
BENEDIKT SVEINSSON:
Starfandi stjórnarformaðurgetur
hugsanlega gert gagn í sínu fyr-
irtæki. Stundum er völdum hlut-
hafa dreift með þessum hætti.
Eftirlitsskylda annarra stjórn-
armanna ætti að verða ríkari
en það getur verið óraunhæft í
praxís. Sumir stjórnarformenn
nú til dags eru í raun starfandi
stjórnarformenn og ráða öllu
sem þeir vilja ráða, þó að það
sé ekki í krafti skipurits heldur
ráðandi hlutar. Eftirlitsaðilar hafa
einnig ríkari skyldum að gegna
ef starfandi stjórnarformenn
hafa ekki aðhald frá stjórn,
sem e.t.v. er öll handvalin af
formanninum. Gott er að hafa
góðra manna ráð. En því verri
eru heimskra manna ráð sem
fleiri koma saman.
Hvaða gildi hafa stjórnir, að
þínu mati, fvrir fyrirtæki cða
hversu niikils virði cru þær
og í hvcrju liggur það verð-
mæti?
BENEDIKT SVEINSSON:
Stjórnir fyrirtækja hafa mikið gildi ef starfskraftar stjórnar-
manna eru virkjaðir.
FRIÐRIK PÁLSSON:
Stjórnir fyrirtækja hafa gríðarlegt gildi, ekki
aðeins lögbundið, heldur eru virkir stjórnar-
menn mikilvægir sem hugmyndabanki fyrir
félagið í stefnumótun og við dagleg störf, auk
áðurnefndra eftirlitsstarfa.
PÉTLR GLÐMLNDARSON:
Gildi stjórna fyrir íslensk fyrirtæki liggur í eft-
irlitshlutverki þeirra og ákvörðun um ráðningu
framkvæmdastjóra og í því að vera honum til
traust og halds við erfiðar ákvarðanir í rekstri.
Miklu varðar að til setu í stjórnum veljist
menn með sem víðtækasta þekkingu á því
sviði sem viðkomandi félag starfar á. Það auð-
veldar stjórnendum að sjá heildarmyndina og
ætti þannig að stuðla að betri ákvarðanatöku.
SIGLRÐLR EINARSSON:
Stjórnir hafa væntanlega alltaf mikla þýðingu,
en hún getur þó verið mismunandi mikil eftir
eðli og umfangi fyrirtækjanna og eins eftir
hæfni og dugnaði stjórnarmanna. Góð og
metnaðarfull stjórn, hvort sem er í litlu eða
stóru félagi, getur haft mikil áhrif og í senn
veitt stjórnendum fyrirtækjanna aðhald og
hvatningu til góðra verka. Traust stjórn getur
sömuleiðis leikið stórt hlutverk á erfiðum tíma-
Miklu varðar
að til setu í
stjórnum velj-
ist menn með
sem víðtækasta
þekkingu á því
sviði sem við-
komandi félag
starfar á.
I j * | y |
Friðrik
Pálsson
Kunningsskapur
meðal jafningja
af þessum toga
er góður, en
raunverulegur
vinskapur getur
orðið starfsem-
inni skaðlegur.