Frjáls verslun - 01.10.1973, Side 23

Auglýsingar Coca Cola birtast á fjölmörgum tungumálum um
heim allan. Sérlega er til þeirra vandað og hafa sjónvarpsauglýs-
ingar Coke vakið sérstaka athygli hér á landi.
Coke hefur sagt til sín á til-
tölulega skömmum tíma. Það
var ekki fyrr en eftir síðari
heimsstyrjöldina að fyrirtækið
gerði umtalsverða tiiraun til að
ná fótfestu á erlendum mörkuð-
um. Gosdrykkjaframleiðsla var
fábrotin utan Bandaríkjanna og
innan fárra ára varð Coke að
móta ákveðna stefnu í utan-
landsmálum sínum vegna örrar
þróunar og er hún í meginatrið-
u.m sú liin sama, sem fylgt er
í dag. Stjórnunin var gerð
dreifð, svo að fyrirtækið virtist
alls staðar eins staðbundið og
hugsazt gat en drykkurinn hélt
í einu og öllu amerískum upp-
runa sínum, ssm jók söluna um
alla veröld.
Þetta var sannkallaður línu-
dans, en Coke-fulltrúarnir héldu
jafnvægi. Salan erlendis jókst
sífellt og var komin í 770 millj.
dollara í fyrra, sem er 28%
aukning síðan 1970. Hagnaður
erlendis hefur vaxið hraðar,
eða um 43% síðustu tvö árin.
„Þetta hefði ekki getað orðið'
nema vegna dreifingar valds
og áhrifa í stjórn fyrirtækis-
ins,“ segir formaður stjórnar
Coca-Cola Company, J. Paul
Austin, sem ver um 60% af
starfstíma sínum á ferðalögum
erlendis. Eitt sinn voru allar
ákvarðanir teknar í New York.
Heildsöluverðið í Rio var ákveð-
ið í stjórnarherberginu á Madi-
son Avenue 515. Nú eru það
mennirnir á staðnum, að sögn
Austins, sem taka flestar á-
kvarðanir og framkvæmda-
stjórn og langmestur hluti af
stjórnunaraðilum Coca Cola
Export hafa aðsetur utan
Bandaríkjanna.
Coke Export selur mai'gs kon-
ar varning, ýmsar tegundir af
gosdrykkjum og frostþurrkað
kaffi, svo að dæmi séu nefnd,
og eru það sömu vörur og móð-
urfyrirtækið selur vestan hafs.
En mestur hluti af tekjunum og
enn hærra hlutfail af hagnaði
fæst af sölu á kók-efnablöndu
til meira en 800 átöppunarverk-
smiðja utan Bandaríkjanna,
sem framleiða drykkinn úr
blöndunni og setja hann í um-
búðir.
Forráðamenn Coca-Cola ótt-
ast ekki, að fyrirtækin erlendis
verði þjóðnýtt, af því að eig-
endur verksmiðjanna eru þegn-
ar viðkomandi ríkis, þar sem
verksmiðja er starfrækt.
„Ef eignirnar yrðu þjóðnýtt-
ar, væri verið að þjóðnýta frá
þeirra eigin fólki,“ segir Aust-
in. Einu umtalsverðu eignirnar,
sem Coke á erlendis, fyrir utan
sárafáar átöppunarverksmiðjur,
eru 28 verksmiðjur, sem fram-
leiða efnablönduna.
• ÁHRIF AF ERJUM
f ALÞJÓÐAMÁLUM
Samt sem áður verður starf-
semi Coke fyrir áhrifum af
erjum í alþjóðamálum. Fyrir-
tækinu var sparkað út úr Ar-
abalöndum fyrir nokkrum ár-
um af því að það vildi ekki
hætta að selja kók til ísraels.
Og ekki alls fyrir löngu hótuðu
skæruliðar í Argentínu starfs-
mönnum Coke þar í landi öllu
illu, ef þeim yrði ekki greidd 1
millj. dollara.
Að sjálfsögðu er vandamál-
um sem þessum skotið til æðstu
yfirmanna fyrirtækisins en
þeir hafa þó fyrir löngu álykt-
að, að forstjórarnir á staðnum
séu hæfastir til að glíma við
staðbundin vandamál og semja
við verksmiðjur og ríkisstjórnir
landanna. I flestum tilfellum er
forstjórinn fæddur í viðkom-
andi landi, — ef ekki, þá tal-
ar hann talar hann tungu íbú-
anna, þekkir menningu þeirra
og lög landsins.
Útlendingar gegna margs
konar stöðum innan fram-
kvæmdastjórnar Coke Export.
Af meir en 1200 manns, sem
starfa á vegum þess er aðeins
um 1% Bandaríkjamenn og frá
því í maí s.l., er Halle var skip-
aður aðalforstjóri, nær þessi
FV 10 1973
23