Frjáls verslun - 01.07.1976, Blaðsíða 43

„Stýra þarf
peninga-
málum með
vaxta-
stefnu, sem
tekur mið
af verð-
bólgunni og
með
takmörkun
útlána.“
„Áætlanir
okkar
benda til
að hagur
iðnaðar
cg
verzlunar
sé fremur
betri en
lakari
en í
fyrra.“
lendis, en jafnframt sýna
fyllstu aðgát í nýtingu tak-
markaðra fiskstofna og reynd-
ar annarra auðlinda lands og
sjávar. Þetta er jafnvægis-
þraut íslenzkra efnahagsmála
næstu árin.
F.V.: — Munu efnahagsmála-
sérfræðingar mæla með áfram-
haldandi bindingu fjármagns i
bankastofnunum þó að bet,ur
ári?
J. S.: — Ef þú átt við bindi-
skyldu innlánsstofnana við
Seðlabanka, hvort henni skuli
haldið óbreyttri, er svarið hik-
laust jákvætt.
Haldi útflutningsverð áfram
að hækka, gaeti reyndar verið
ástæða til þess að auka bindi-
skylduna fremur en minnka til
mótvægis þeirri útlánaaukn-
ingu, sem sjálfkrafa fylgir end-
urkaupum á afurðalánum við
slikar aðstæður.
F.V.: — Sýnist þér að mik-
illar mismununar gæti í fyrir-
greiðslu lánastofnana við at-
vinnuvegina? Ef svo er, hvaða
rök mæla með því, að sjávar-
útvegur njóti algers forgangs
fram yfir innlendan iðnað t. d.?
J. S.: — A því leikur ekki
vafi, að minni hyggju, að einn
heizti galli íslenzka lánakerfis-
ins er sérhæfing lánastofnana
eftir atvinnuvegum. Þetta á
ekki sízt við um fjárfestingar-
lánasjóðina. Þetta fyrirkomulag
er í eðli sínu íhaldssamt og
beinir fé til þess, sem fyrir er,
fremur en hins, sem koma skal.
Aðgangur að lánsfé og að
nokkru leyti einnig lánskjör
hafa verið hagstæðari fyrir
hefðbundnu atvinnugreinarnar,
sjávarútveg og landbúnað, en
aðrar greinar. Þessu þarf að
breyta og samræma þarf láns-
kjör og lánsskilyrði allra fjár-
festingarlána, en einnig og ekki
síður að samræma kjörin raun-
verulegum kostnaði lánsfjár á
hverjum tíma. Hins vegar er
ekki víst, að skipting lána á
einu ári, t. d. milli Fiskveiða-
sjóðs, Iðnlánasjóðs og Stofn-
lánadeildar landbúnaðarins,
gefi alveg rétta mynd af at-
vinnuvegaskiptingu lánsfjár,
þegar grannt er skoðað. Skipa-
smíðaiðnaðurinn nýtur lána
Fiskveiðasjóðs og með lánum
Stcfnlánadeildar eru talin lán
til vinnslustöðva landbúnaðar-
ins, þannig að mörkin milli
greina eru ekki alltaf skýr.
Auk þess sem stundum hefur
verið aflað sérstaklega fjár til
meiri háttar iðnfyrirtækja, sem
ekki kemur fram í lánum at-
vinnuvegasjóðanna.
F.V.: — Nú virðist bjartara
framundan í efnahagsmálunum
en undanfarið. Eru horfur á að
hér sé um varanlegt ástand að
ræða eða er önnur efnahags-
kreppa á næsta leiti innan
tveggja til þriggja ára, sem
koma myndi jafnvel harðara
niður á þjóðum V.-Evrópu og
Ameríku en þrengingar síðustu
ára?
J. S.: — Flestir, sem fjalla
um alþjóðaefnahagsmál, virðast
þeirrar skoðunar, að batinn eft-
ir erfiðleika undanfarinna ára
sé með eðlilegum og heppileg-
um hætti, og því sé ekki ástæða
til að óttast ofþenslu og verð-
bólgusprengingu á næstunni
með þeirri hættu á bakslagi og
nýjum þrengingum, sem því
fylgir. Þróunin það sem af er
árinu og spár fyrir næsta ár
styðja þessa skoðun, eftir því
sem ég fæ séð.
F.V.: — Það er ekki aðeins
verðlagsþróiunin á erlendum
mörkuðum, sem úrslitum ræð-
ur fyrir okkur heldur líka öfl-
un hráefnis fyrir útflutnings-
framleiðsluna. Svarta skýrslan
og mismunandi viðhorf sérfræð-
inga og stjórnmálamanna til
ástands fiskistofna hafa valdið
almenningi nokkurri furðu og
áhyggjum. Hvorum hópnum
takið þið mark á í efnahags-
spám ykkar?
J. S.: — Ég held að þessi
skoðanamunur, sem þú nefnir
milli sérfræðinga og stjórnmála-
manna um ástand fiskstofna,
hafi verið stórlega ýktur í fjöl-
miðlum, og sé reyndar að veru-
legu leyti tilbúningur þeirra.
Hér er ekki um það að ræða,
hvor sé betri Brúnn eða Rauð-
ur. Auðvitað verðum við að
byggja stefnuna í fiskveiði-
málum á áliti fiskifræðinga.
Ákvörðun um friðun og nýt-
FV 7 1976
43