Frjáls verslun - 01.07.1976, Blaðsíða 27

mönnum. Þingmenn Alþýðu-
flokksins fluttu á síðasta lög-
gjafarþingi tillögu til þings-
ályktunar ,,um afnám tekju-
skatts af launatekjum“. Athygl-
isvert er að þetta gerist á sama
tíma og sölugjald tvöfaldast.
Rökin fyrir afnámi tekju-
skattsins eru ekki sannfærandi
ef betur er að gáð.
Það er óskhyggja að ætla að
með því að leggja hann niður
hverfi þau vandamál úr sögunni
sem samfara eru réttlátari
álagningu hans og innheimtu.
Reyndar veit enginn hvort sölu-
skattur skilar sér tiltölulega
betur eða verr en beinir skatt-
ar.
# Hlutur óbeinu
skattanna óljós
Eflaust villir það um fyrir
mörgum að þeir verða ekki
varir við hlut óbeinna skatta í
vöruverðinu en geta betur mælt
beina skattbyrði sína og borið
saman við náungann í skatt-
skránni. Sérstaklega er hæpið
að með því móti jafnist metin
milli launþega og atvinnurek-
enda. Eftirlitsvandamálið
mundi einfaldlega snúast við.
Við afnám tekjuskatts af launa-
tekjum yrði tilhneiging til að
„taka út tekjur“ sem launa-
tekjur. (Reyndai' ætlaði Al-
þýðuflokkurinn að leysa þetta á
þann snilldarlega hátt að afla
meiri tekna i ríkissjóð með því
að reikna einstaklingnum í at-
vinnurekstri nógu háar tekjur
sem væru frádráttarbærar á
rekstrinum, en erfitt er að sjá
hvernig það gengur upp).
Sú röksemd, að skattstofninn
sé svo lítill að ekki taki þvi að
ininheimta tekjuskattinn, ekki
síst með tilliti til kostnaðar því
samfara, er nánast út í hött. Að
vísu er óljóst í skrifum margra
hvernig þeir flokka útsvör og
ýmiss konar gjöld sem tengd
eru sama skattstofninum að
meira eða minna leyti, eins og
launaskattur og fleiri atvinnu-
rekstrargjöld, en ef álagður
tekjuskattur og útsvar eru lögð
saman nam álagning þessara
gjalda hærri upphæð 1974 en
sölugjaldið, en sölugjald og
vörugjald fara fram úr á árinu
1975. Sú vinna sem felst í eftir-
liti með framtölum og úr-
vinnslu mundi litið minnka við
afnám tekjuskattsins eins, því
að vart er unnt að afnema út-
svarið í snarhasti og þessi vinna
er nauðsynlegur stuðningur
annars eftirlits, þ. m. t. sölu-
gjald, launaskattur o. fl. Auk
þess eru upplýsingar úr fram-
tölum notaðar af ýmsum aðilj-
um á hagsýslusviðinu, eins og
Hagstofu íslands og Þjóðhags-
stofnun og Tryggingastofnun
rikisins þarf á upplýsingum að
halda varðandi tekjutryggingu,
Húsnæðismálastjórn og Lána-
sjóður ísl. námsmanna vegna
lánveitinga o. s. frv.
§ Tekjuöflun
í
staðinn
Þó yrði e. t. v. þyngst á met-
unum við afnám beinna skatta
að rikissjóður yrði að afla
tekna í staðinn með öðrum
hætti. Reyndar er ekki unnt að
taka afstöðu til afnáms tekju-
skatts nema meta áhrif þeirrar
innheimtu sem koma á í stað-
inn.
Kæmi þar helst til greina að
hækka söluskattinn eða fast-
eignagjöld. Seinni leiðin yrði
tæplega fær, a. m. k. ekki ein-
vörðungu. Fyrri leiðin hefur
þann ókost í för með sér að þeir
sem litla eða enga beina
skatta bera fyrir mundu aug-
ljóslega tapa á breytingunni án
sérstakra hliðarráðstafana af
því tagi sem gerðar voru með
skattbreytingunni 1973 þegar
söluskattur var hækkaður og
tekjuskattur lækkaður, þ. e.
með einhvers konar útborgun
til þeirra tekjulægstu og e. t. v.
niðurgreiðslum vöruverðs sem
þó er þröngur stakkur skorinn
vegna mikilla niðurgreiðslna á
nauðsynjavörum (hið sama
gildir um afnám söluskatts á
nauðsy nj avör um).
Einnig eru önnur atriði óljós
í skx'ifum um afnám tekju-
skatts, t. d. hvort sleppa eigi
öllum söluhagnaði eigna, hverj-
ir séu launþegar og hverjir
ekki, hvað eigi að gera við
tekjutryggingu almannati’ygg-
ingakerfis, hvort leggja eigi nið-
ur barnabætur, hvort skatta
eigi atvinnurekstur í nafni ein-
staklinigs allt öðruvísi en í fé-
lagsformi o. s. frv.
# Endurskoðun
tímafrek
Eins og kemur fram í ræð-
um bæði fjármálaráðherra og
forsætisráðherra er nú unnið að
athugunum og tillögugerð á
ýmsum sviðum skattamála. Að
því er varðar tekjuskattinn er
tillagna að vænta þegar i haust,
en allsherjar umskrif skatta-
laga eru tímafrekara verk en
svo að því verði lokið á þessu
ári.
Enda þótt álagning skatta
verði seint á þann veg að öllum
líki held ég að það verði að
freista þess að lagfæra tekju-
skattskerfið fremur en afnema
það alveg.
ÍÞRÓTTABLAÐIÐ
er veitvangur
80 þúsund
meðlima
íþrótta- og
ungmennaíélaga
víðs vegar um
landið.
ÍÞRÓTTABLAÐIÐ
LAUGAVEGI 178.
SÍMI 82300.
FV 7 1976
27