Frjáls verslun - 01.07.1976, Blaðsíða 29

HIJSIMÆÐISMÁL

Grein eftir Arna Árnason, rekstrarhagfræðing
Er verðbólgan nauðsynleg forsenda þess, að fólk geti eignast eigið
húsnæði? Skapar stefna hins opinbera í lánum til húsnæðiskaupa
fleiri vandamál en hún leysir? Hvaða mismunun og óöryggi skapa
söluskattur og þinglýsingargjöld? Er byggðastefna Reykjavíkur að
leiða borgina í ógöngur? í þessari grein er leitað svara við þessum
sp'urningum.
LÁNAMÁL
Aukning lána til kaupa á
eldra húsnæði er orðin nauð-
synleg til þess að gera yngra
fólki auðveldara með að kaupa
fyrr stærra húsnæði á meðan
legum greiðslum, sem samrým- þörfin fyrir það er mest. Slíkt
ist núverandi launum: nýtir betur fjárfestingu lands-
JAFNAR ÁRLEGAR GREIÐSLUR AFBORGANA
OG VAXTA (í krónum)
íbúðarverð — íbúðarlán (100%):
Lengd láns: 20 ár 5 m. kr. 10. m. kr. 15 m. kr. 20 m. kr.
2% vextir 305.784 611.568 917.352 1.223.137
4% vextir 367.909 735.819 1.103.728 1.471.638
6% vextir 435.924 871.847 1.307.771 1.743.694
30 ár
2% vextir 223.249 446.498 669.748 892.997
4% vextir 289.151 578.302 867.453 1.156.604
6% vextir 363.245 726.491 1.089.736 1.452.982
40 ár
2% vextir 182.779 365.557 548.336 731.114
4% vextir 252.617 505.234 575.851 1.010.468
6 % vextir 332.308 664.615 996.923 1.329.230
50 ár 2% vextir 159.116 318.232 477.348 636.464
4% vextir 279.301 465.502 698.253 931.003
6% vextir 317.221 634.441 951.662 1.268.883
Verðbólga undanfarinna ára
og áratuga hefur m.a. eyðilagt
f ðlilega fjármögnun húsnæðis-
kaupa um leið og hún hefur
brenglað alla fjárfestingu og at-
vinnustarfsemi í landinu. Hús-
byggjendum er því fengur í því,
ef verðbólgan væri stöðvuð.
Það sama gildir að sjálfsögðu
um atvinnuvegina og þjóðféiag-
ið í heild. Að vísu hefur verð-
bólgan hjálpað mörgum, sem
fjárfest hafa í húsnæði, til þess
að eignast eigið húsnæði á
kostnað annarra í þjóðfélaginu.
Þetta ástand hefur þó haft þann
háskalega kostnað i för með sér,
að stjórn efnahagsmála, fjár-
magnsmarkaðir og starfsemi at-
vinnuveganna hefur beðið stór-
tjón.
Það fær ekki staðizt til
lengdar, að verðbólgunni sé við-
haldið einungis til þess að gera
vissum hóp landsmanna kleyft
að eignast húsnæði á kostnað
annarra landsmanna. Annað-
hvort verður að gerast: vextir
verði hærri en verðbólgan eða
verðbólguna verður að stöðva,
þannig að raunvextir geti verið
mjög lágir. Af þessu tvennu er
síðari kosturinn æskilegri.
Margir virðast halda, að verð-
bólga sé nauðsynleg forsenda
þess, að almenningur geti eign-
ast eigið húsnæði. Svo er ekki.
Sé verðlag stöðugt, skapast á
ný möguleikar þess að lána fé
til húsnæðiskaupa á lágum
vöxtum til langs tíma með ár-
Þetta fyrirkomulag kann að
vísu að sýnast óaðgengilegt mið-
að við að láta verðbólguna
hjálpa sér að eignast eigið hús-
næði svo til skuldlaust á örfá-
um árum. Staðreyndin er þó
sú, að það er ástand, sem getur
ekki viðhaldizt.
manna í húsnæði og þá fjár-
muni, sem sveitarfélög, sérstak-
lega Reykjavík, hafa lagt í þjón-
ustu við eldri íbúðarhverfi, sem
miðaðist við upphaflegan íbúa-
fjölda hverfisins.
Þeir, sem athugað hafa dreif-
ingu byggðar í Reykjavík yfir
FV 7 1976
29