Frjáls verslun - 01.07.1989, Blaðsíða 60

ERLENT
STÁLMAÐURINN
MED JÁRNVIUANN
Ástralski fjölmiðlarisinn Rupert
Murdoch hefur lagt sitt af mörkum
til að breyta heiminum. Alþjóðlegt
risafyrirtæki hans News Corpora-
tion velti 4.35 milljörðum dollara
árið 1988 og er það nú orðið hið
fjórða stærsta á þessu sviði í
heimi. Aðeins Sony, Time-Warner
samsteypan og Bertelsmann eru
stærri.
Murdoch hefur fjárfest gífurlega á
síðastliðnum fjórum árum. Hann hefur
hirt upp hvert tapfyrirtækið á fætur öðru
og hamrað í gegn breytingar á þeim
þannig að þau skili honum gróða. Margir
telja að hann sé ábyrgur fyrir sameining-
aræðinu sem nú gengur yfir í heiminum
meðal fjölmiðlarisanna. Síðast voru það
Time Inc. og Warner Communications
sem sameinuðust í apríl en Time-Warn-
er er núna stærsta fjölmiðlafyrirtæki í
heimi. Áætlað er að velta samsteypunn-
ar verði yfir 10 milljarðar dollara á næsta
ári.
Aðferðir Murdochs í viðskiptalífinu
þykja einstæðar. Hann stjómar fyrir-
tækjum sínum með harðri hendi og
svífst einskis til þess að láta þau bera
sig. Þar fyrir utan þykir hann hafa ótrú-
lega góða innsýn í fjölmiðlaheiminn.
Murdoch hefur fiárfest í réttum fyrir-
tækjum á réttum tíma. Hins vegar eru
uppi efasemdarraddir um það hvort
þessar fjárfestingar muni nokkurn tí-
mann skila arði. Augu manna beinast
aðallega að tveimur þáttum í þessu sam-
bandi. Fox sjónvarpskerfinu í Bandaríkj-
unum sem Murdoch hefur dælt fiár-
magni í á síðastliðnum þremur árum og
Sky gervihnattasjónvarpinu sem virðist
ekki ætla að ganga upp hjá honum í ann-
arri atrennu.
Murdoch er af skoskum ættum. Afi
TEXTI: BJARNI BRYNJÓLFSSON
60
Meðal fimm efstu í heiminum.
Velta: 2.472 milljónir punda.
hans fluttist til Ástralíu á seinni hluta
nítjándu aldar. Hann kom frá skoska
bænum Cruden. Faðir Ruperts hét Sir
Keith Murdoch en Rupert heitir fullu
nafni Rupert Keith Murdoch. Keith varð
frægur blaðamaður og stríðsfréttaritari í
Ástralíu og tókst að byggja upp dagbl-
aðaveldi þar. Hann átti blöðin The Sund-
ay Mail og The News í bænum Adelaide.
Rupert Keith Murdoch fæddist 11. mars
árið 1931. Hann var annar í röðinni en
systkinahópurinn samanstendur af ein-
um eldri bróður og tveimur yngri systr-
um. Fjölskyldan bjó rétt fyrir utan Mef-
bourne á bóndabýli sem kallaðist Cruden
Farm — nefnt eftir gamla heimabænum í
Skotlandi.
Rupert hlaut háskólamenntun sína í
Worchester College í háskólaborginni
Oxford f Bretlandi. Hann tók BA gráðu í
heimspeki, stjórnmálafræði og hag-
fræði. Faðir hans sem var vellauðugur
keypti handa honum MA gráðu. Það hef-
ur verið hermt upp á Murdoch að sem
ungur maður hafi hann verið róttækur
sósíalisti. Sagt er að hann hafi starfað
fyrir verkalýðshreyfinguna á þessum ár-
um.
Sir Keith Murdoch lést síðasta vetur-
inn sem Rupert var í Oxford. Skömmu
fyrir andlát sitt hafði hann rætt við vin
sinn lávarðinn Beaverbrook sem átti
nokkur dagblöð í Bretlandi. Rupert hafði
áhuga á blaðamennsku og faðir hans kom
honum að á einu blaði Beaverbrooks,
The Daily Express. Þar starfaði Rupert
sem undirritstjóri í um eitt ár og lærði
æsifréttastílinn sem átti eftir að ein-
kenna blöð hans seinna meir. Eftir þessa
skólun í blaðamennsku snéri hann heim
til Ástralíu þar sem hann tók við blaða-
veldi föður síns aðeins 22 ára gamall.
Hann var fljótur að breyta öðru blað-
inu í æsifréttablað sem einkenndist af
slúðurfréttum, fréttum af ofbeldisverk-
um og kynlífssögum ýmiskonar. Þessi
blanda virtist virka og dreifing blaðsins
þrefaldaðist á nokkrum mánuðum. Mur-
doch færði út kvíarnar og keypti fleiri
blöð í Sydney og Perth.
Árið 1969 keypti Murdoch sitt fyrsta
blað í Englandi. Það var blaðið News of
the World. Árangurinn af „innyflablaða-
mennskunni" var afar góður í Ástralíu og
Murdoch byrjaði á því að ráða nýja rit-
stjóra og blaðamenn á News of the
World. Áhersla var lögð á að hafa fyrir-
sagnirnar stórar og hneykslanlegar.
Fréttir af ofbeldi og kynlífssvalli og slúð-
ur, svo og mjög læsilegar íþróttafréttir
einkenna News of the World. Blaðið
seldist afar vel og aðeins ár Ieið þar til
hann keypti annað breskt blað, The Sun,
sem nú er útbreiddasta dagblaðið í Bret-
landi. Meira en fjórar milljónir Breta lesa
The Sun á hverjum degi en það er enn
grófara en News of the World í æsif-