Frjáls verslun - 01.07.1989, Blaðsíða 13

FRÉITIR
REIKNINGSSKIL FYRIRTÆKJA1988:
RUGLANDI í GENGISMEDFERÐ
LAUCAKDAGUK B
Reikningsuppgjör Landsvirkjunar fyrir síöasta án
Hundraða milljóna tapi
snúið í góðan hagnað
• IþnunaðbrflþvllalUn
» •ifmíínn reUmiw, r*nn*kinu ul
Mikils misræmis gætir
í meðferð íslenskra fyrir-
tækja á gengistapi í árs-
reikningum 1988. Skuldir
og eignir í erlendum
gjaldmiðlum eru ýmist
skráðar á gengi hinn
31.12.1988 eða á því gengi
sem fyrst var skráð í árs-
byrjun 1989 eftir þá geng-
isfellingu sem gerð var
um áramótin.
Við lauslega athugun á
ársreikningum nokkurra
fyrirtækja kemur í ljós að
færslu gengismuna er
hagað sitt á hvað. Ahrifin
af þessu geta verið mikil
á rekstrarniðurstöðu árs-
ins og stöðu í árslok. Upp-
gjörum er ýmisst hagað
samkvæmt gengi í árslok
1988 eða samkvæmt
gengi hinn 3. janúar1989
án þess að mikið sam-
ræmi sé sjáanlegt í
vinnubrögðum. Þetta
hlýtur að valda lesendum
reikningsskila miklum
erfiðleikum og leiða til
hættulegs ruglanda.
Lítum á nokkur dæmi:
Hitaveita Suðurnesja
notar gengið 3.janúar en
Landsvirkjun notar geng-
ið 31.12. SÍS og KEA nota
gengið 3. janúar en Olíu-
félagið notar ársloka-
gengið. Skagstrendingur
og Síldar- og fiskimjöls-
verksmiðjan á Akranesi
nota gengið 3. janúar.
Bankar, Féfang og Glitnir
nota gengið í árslok en
Eiinskip, Flugleiðir og
Arnarflug nota gengið 3.
janúar. Hins vegar nota
Skeljungur og Reykjavík-
urhöfn gengið 31.12.1988.
Sama er að segja um
Tryggingu og Tryggingar-
miðstöðina.
Þessar mismunandi að-
ferðir geta haft mikil
áhrif á þá afkomu og
stöðu fyrirtækjanna sem
sýnd er. Þannig varð tap
SIS 120 milljónum meira
en ella hefði orðið vegna
þess að fyrirtækið notaði
gengi 3. janúar 1989 og
hjá Eimskip lækkaði
hagnaður úr 104 milljón-
um króna í 9 milljónir
vegna þess að fyrirtækið
notaði janúargengið í árs-
reikningi sínum. Dæmi
um hið gagnstæða er
meðferð Landsvirkjunar
á gengismun í ársreikn-
Hið alþjóðlega mat-
vælafyrirtæki, Finnish
Sugar, hefur nýlega
breytt um nafn og ber nú
heitið Cultor.
Fyrirtækið hefur vaxið
ört á undanförnum árum.
Með aukinni fjölbreytni í
framleiðslu og víðtækri
starfsemi þótti nauðsyn-
legt að breyta nafni fyrir-
tækisins þar sem gamla
heitið gaf ekki lengur
rétta mynd af starfsem-
inni. Sykursala nemur nú
ingi 1988. Vegna þess að
fyrirtækið notaði gengið í
árslok 1988 varð afkoman
1200 milljónum betri en
ella hefði orðið. Lands-
virkjun sýndi 186 milljón
króna hagnað í stað nær
eins milljarðs taps sem
orðið hefði ef gengi
3.1.1989 hefði verið not-
að.
DV fjallaði fyrir nokkru
um þetta mál og skýrði
m.a. frá því að reiknings-
skilanefnd Félags lögg-
iltra endurskoðenda hafi
lagt til að miðað yrði við
gengi fyrsta virka dag
1989 eftir að 4-5% gengis-
felling hafði verið gerð. í
DV sagði m.a. um málið:
„Stefán Svavarsson, lekt-
or við Háskólann, er end-
urskoðandi Landsvir-
kjunar. Stefán er jafn-
framt formaður
reikningsskilanefndar
Félags löggiltra endurs-
koðenda. Hann mælti því
með því að miða við
fyrstu gengisskráningu
fyrsta dags ársins 1989 en
notaði sjálfur síðustu
skráningu 1988 sem end-
urskoðandi Landsvir-
kjunar. „Þetta var tals-
vert rætt í fyrirtækinu og
þessi aðferð varð ofan á
og ég get alveg staðið við
hana enda þótt ég hafi
skrifað álit reikningsskil-
anefndar,“ sagði Stefán í
samtali við DV.
En eftir stendur vandi
lesenda íslenskra reikn-
ingsskila sem vita ekki
hvaðan á sig stendur
veðrið!
aðeins 20% af heildar-
söluinni en var 95% árið
1980. Skepnufóður er nú
helsta afurðin, auk þess
sem fyrirtækið stundar
matvælaframleiðslu og
framleiðslu á efnum til
landbúnaðar.
A vegum Cultor eru
reknar 35 verksmiðjur í 9
löndum og fjöldi starfs-
manna er 4,500. Þar af
starfa 700 manns við úti-
bú utan Finnlands.
FINNISH SUGAR VERÐUR CULTOR
13