Frjáls verslun - 01.03.1991, Blaðsíða 64

VIÐTAL
„Það þarf að koma heildarlöggjöf um fjárfestingarlánasjóði atvinnuveg-
anna,“ segir Bragi m.a.
umsjá iðnaðarins og ríkisins þannig að
stjórn hans er skipuð mönnum frá Fé-
lagiíslenskraiðnrekenda, Landssam-
bandi iðnaðarmanna og ríkissjóði. Ef
ríkið tæki Iðnlánasjóð í sínar hendur
væri um hreina eignaupptöku að
ræða.
Vegna mismunandi eignarhalds er
ekki unnt að steypa Iðnlánasjóði og
Iðnþróunarsjóði saman. En árið 1995,
þegar ríkissjóður eignast Iðnþróunar-
sjóð, verða menn að skoða þá mögu-
leika sem þá verða til staðar."
Nú varst þú bankastjóri Iðnaðar-
bankans í 27 ár, allt til þess að hann
hvarf inn í íslandsbanka í ársbyrjun
1990, og hefur því samanburð á
vinnubrögðum í bankanum og hjá Iðn-
lánasjóði. Eru þau sambærileg?
SKÝRAR VINNUREGLUR
„Þau eru það að mörgu leyti. Þó
verður að hafa í huga að viðfangsefnin
eru á margan hátt gjörólík. Sjóður er
„heildsali“ í þeim skilningi að hann á
ekki viðskipti sín við almenning, þann
mikla fjölda viðskiptavina sem bank-
arnir eiga samskipti við. Að því leyti
er starfsemi sjóðanna miklu einfald-
ari. Til marks um það má nefna að
Iðnlánasjóður hefur sömu eiginfjár-
stöðu og Búnaðarbankinn, en einung-
is 17 stöðugildi á móti 550 störfum
bankans. Starfsemi bankans er enda
miklu víðtækari og teygir anga sína
um allt land með útibúum og víðtækri
þjónustu við sparifjáreigendur og
lántakendur.
Hér er fyrst og fremst unnin sér-
hæfð vinna við mat á lánshæfni um-
sækjenda og eftirlit með starfsemi
þeirra fyrirtækja sem við lánum til.
Við fylgjumst með iðnaðinum eins og
Fiskveiðasjóður fylgist með sjávarút-
vegi. Þannig safnast sérfræðiþekking
saman á þessum sviðum.
Hjá Iðnlánasjóði er mjög skýr
verkaskipting og hér er lánað út eftir
ákveðnum reglum sem ákveðnar eru
af stjórn sjóðsins. Starfsmenn Iðn-
lánasjóðs geta afgreitt lánin, ef um-
sækjendur uppfylla sett skilyrði.
Stjórn tekur ekki ákvarðanir um lán-
veitingar nema í stærstu tilvikum og
þegar farið er inn á nýjar brautir. Með
þessu er lögð áhersla á hraða af-
greiðslu og jafnframt fagleg og banka-
leg vinnubrögð við mat á hæfi um-
sækjenda.
Iðnlánasjóður hefur tileinkað sér
þau vinnubrögð sem viðgengust í Iðn-
aðarbankanum, enda var sjóðurinn
rekinn af bankanum. Ég hafði umsjón
með starfsemi Iðnlánasjóðs, fyrir
hönd bankastjórnarinnar, síðustu 5
árin. Það hefur því legið mjög beint
við að taka upp þau vinnubrögð sem
við, starfsmenn sjóðsins, þekkjum og
reynst hafa vel.
Ég vil geta þess að sjóðurinn á mik-
ið og gott samstarf við viðskiptabank-
ana. Meðal annars skiptast menn á
skoðunum um rekstur og stöðu við-
skiptavina okkar við mat á lánsum-
sóknum. Við teljum það hluta af góð-
um vinnubrögðum að eiga marghátt-
að samstarf við bankana.“
ÓSKUM EKKIEFTIR FORRÉTTINDUM
Hverju vilt þú að lokum svara þeirri
gagnrýni sem fram kemur á fjárfest-
ingarlánasjóði atvinnuveganna vegna
forréttinda sem felast í skattfrelsi,
ríkisábyrgðum vegna lána og hjá Iðn-
lánasjóði í iðnlánasjóðsgjaldi sem
rennur til starfsemi sjóðsins?
Við greiðum nú þegar ábyrgðar-
þóknanir vegna ríkisábyrgða. Þær
nema 0.25%. Ég er þeirrar skoðunar
að við getum, á grundvelli sterkrar
eiginfjárstöðu sjóðsins, fengið erlend
lán sem eru síst óhagstæðari en þau
sem við fáum nú með ríkisábyrgð
þegar tekið er tillit til 0.25% gjaldsins
sem við greiðum vegna ríkisábyrgð-
arinnar. Þess vegna ætti þessi þáttur
ekki að breyta neinu.
Iðnlánasjóðsgjaldið hefur óveruleg
áhrif á rekstrarafkomu Iðnlánasjóðs.
Innborgað iðnlánasjóðsgjald til sjóðs-
ins, sem lagt var á iðnaðinn á sl. ári,
nam 105 milljónum króna. Það rennur
til vöruþróunar- og markaðsdeildar
okkar og er ráðstafað að mestu í
framlög og styrki. Árið 1990 námu
styrkir og lán, sem breytt var í styrki,
alls 88 milljónum króna, þannig að
iðnlánasjóðsgjaldinu er að mestu ráð-
stafað á þennan hátt. Heildarhagnað-
ur Iðnlánasjóðs árið 1990 nam 137
milljónum króna.
Um skattfrelsið er það að segja að
við höfum ekki óskað eftir neinum
forréttindum og við tökum því sem að
höndum ber, verði ákveðið að breyta
um stefnu. En komi til þess, þá leggj-
um við áherslu á að allir sitji við sama
borð, t.d. þannig að ríkisbankarnir
njóti þá ekki lengur ríkisábyrgðar.
Við erum talsmenn þess að öllum
fjármálastofnunum verði gert jafn
hátt undir höfði.“
64