Frjáls verslun - 01.03.1998, Blaðsíða 22

22
Jónína Bjartmarz lögmaður telur að konur í atvinnu-
rekstri þurfi að vera sýnilegri og þannig fyrirmynd kyn-
systra sinna. FV mynd: Geir Ólafsson
Jónína Bjartmarz lögmadur stýrir nefnd
um atvinnurekstur kvenna og situr í stjórn
Landssímans og varastjórn
Fjárfestingarbankans. Hún er formaóur
samtakanna Heimili og skóli! Hún segir að
konur eigi eha reki aóeins 20 til 35%
fyrirtækja hérlendis og brýnt sé að konur í
atvinnurekstri verði sýnilegri; þaö hvetji
fleiri konur til aö stofna fyrirtæki.
■■■■■■■■■■■■■■ ATVINNUMÁL
vi er stundum hreyft að ástæða sé til að grípa til sér-
stakra aðgerða til að auka þátttöku kvenna í atvinnu-
rekstri. A síðasta ári setti Finnur Ingólfsson, iðnaðar-
og viðskiptaráðherra, á laggirnar sérstaka nefnd sem falið
var að meta hvort þörf væri á sérstökum stuðningsaðgerðum
við konur í fyrirtækjarekstri sem taki mið af þörfum kvenna.
Nefndin skyldi kynna sér hvernig staðið væri að slíkum að-
gerðum í nágrannalöndum okkar svo og kanna viðhorf
kvenna í fyrirtækjarekstri hérlendis til slíkra aðgerða. Yrði
niðurstaða nefndarinnar sú að hérlendis væri þörf á sérstök-
um stuðningi skyldi hún skila til ráðherra tillögum um hvern-
ig best væri að standa að honum. I skipunarbréfi nefndarinn-
ar segir að sérstaða kvenna í atvinnurekstri sé almennt viður-
kennd og að í samkeppnislöndum okkar sé víða lögð áhersla
á að auka veg kvenna í fyrirtækjarekstri og stjórnun.
I nefndina, sem lýkur senn störfum, voru skipaðar sjö kon-
ur og er Jónína Bjartmarz, lögmaður, formaður hennar.
GOÐSAGNIR UM KONUR
„I skipunarbréfinu er gengið út frá sérstöðu kvenna í at-
vinnurekstri og sérþörfum þeirra, en það hefur ekki verið
mikið rannsakað heldur hefur ýmsum „mýtum“ um konur
og atvinnurekstur verið haldið á lofti, svo sem um sérstöðu
þeirra, sérþarfir og viðhorf, sem okkur þótti rétt að reyna að
kortleggja að einhveiju marki hérlendis. Við, sem skipum
nefndina og höfum ýmist reynslu af atvinnurekstri eða at-
vinnuráðgjöf, gerðum bæði ákveðna könnun með viðtölum
við hóp kvenna svo og fólum við Félagsvísindastofnun HI að
framkvæma viðameiri úrtakskönnun. í skýrslu nefndarinnar
verður auðvitað gerð grein fyrir niðurstöðunum og því ekki
rétt að ég sé að gera það ítarlega hér, en í stórum dráttum má
segja að þau viðhorf kvenna sem könnunin leiddi í Ijós hafi
ekki komið okkur á óvart.“
ENGAR TÖLUR TIL UM KONUR
Jónína segir að eitt af því sem gerði nefndinni erfitt um vik
hafi verið skortur á kyngreindri tölfræði á sviði atvinnulífsins.
Þess vegna sé hérlendis, jafnt og víðast hvar erlendis, erfitt að
staðreyna réttmæti goðsagna um konur í atvinnurekstri og
hvort og þá hvernig rekstur þeirra og starfshættir séu ólíkir
rekstri karla. A Hagstofu Islands fáist upplýsingar um ijölda
fyrirtækja, sem konur eru skráðar fyrir sem eigendur eða for-
ráðamenn, en á hinn bóginn skorti allar upplýsingar svo sem
um styrk- og lánveitingar, hversu margar konur miðað við
karla sæki um, Ijárhæðir, sem sótt er um og hversu margar fá,
og tíðni gjaldþrota fyrirtækja kvenna miðað við karla.
„Það hefur margt verið staðhæft um konur í atvinnu-
rekstri sem þykir sýna sérstöðu þeirra, svo sem að þær séu
varkárari og taki síður áhættu en karlar. Könnunin gefur vís-
bendingu um þetta svo og ástæðurnar. Eg held að mér sé
óhætt að segja að í ljós hafi komið að flestar konur í atvinnu-
rekstri setji öryggi og afkomu ijölskyldunnar í fyrirrúm og
á kostnað rekstursins ef þær standa frammi fyrir því að velja
á milli. Auðvitað bera konur og karlar jafnt ábyrgð á börn-
um og fjölskyldu samkvæmt öllum lögum og reglum samfé-
lagins, en ijölskylduábyrgðin heftir konur gagnvart atvinnu-
rekstri en ekki öfugt. Af hverju ekki að snúa þessu við og
tala um að það sé sérstaða karla að axla ekki bæði ábyrgð á
ijölskyldu og rekstri?"