Frjáls verslun - 01.09.2000, Blaðsíða 59

VIÐTflL
finna nýtt starf, heldur um leið að semja um kaup og
kjör. Steinunn segir að kaup nýgræðinganna sé mörgu
háð og kjörin misjöfn eftir borgum og fyrirtækjum. „En
almennt má segja að þeir fái laun á við íslenska forstjóra
þegar þeir ljúka MBA námi,“ bætir hún við. Hún nefnir
engar tölur, en þessi viðmiðun bendir til að byrjunar-
launin á mánuði liggi á bilinu 500 þúsund til 1 milljónar.
Það er margs að gæta að sögn Steinunnar þegar ný-
græðingar gera sína fyrstu launasamninga við væntan-
legan vinnuveitanda. Þar sem kaupréttur er í vaxandi
mæli hluti launasamninga hafa starfsmenn eðlilega aug-
un á hlutabréfaverði fyrirtækjanna sem þeir vinna hjá.
Starfsmenn Enron þurfa ekki að kvarta, hlutabréfaverð
fyrirtækisins hefur hækkað um rúmlega 100 prósent á
síðastliðnum tólf mánuðum.
„Kaupréttur á hlutabréfum er mikilvægur hluti þeirr-
ar umbunar sem fyrirtækin bjóða upp á. Launin fara í
daglegan rekstur, húsnæðis- og bílakaup, en ef vel
gengur er það kauprétturinn sem skilar arði og sparn-
aði,“ bendir Steinunn á. „Það er því mjög mikilvægt að
skoða stöðu þeirra fyrirtækja sem maður er að spá í að
ráða sig hjá og meta möguleika þess til að auka mark-
aðsvirði sitt.“
En hafa nýgræðingar beint frá prófborðinu eitthvert
svigrúm til að semja um kaup og kjör? Steinunn segir að
það sé sannarlega svo. „Ef fyrirtækið hefur áhuga á að
fá mann til starfa þá er samningsstaðan sterk. Grunn-
launin eru reyndar nokkurn veginn þau sömu, en það
er hægt að semja um ýmsar tegundir bónusa og kaup-
rétt í hlutabréfum."
Og það er vissulega að mörgu að huga, enda segir
Steinunn að um þetta sé mikið spjallað á námstímanum.
„Umbunin í bandarískum fyrirtækjum getur spannað
vítt svið, eins og bónus, tryggingar, leikfimisaðstöðu og
leikskólapláss á vegum fyrirtækisins - að ógleymdri
umbun fyrir þá sem ferðast mikið."
Hið síðastnefnda verður æ mikilvægara. Steinunn
segir að hjá sumum yfirmanna sinna fari 60-70 prósent
vinnutímans í ferðalög. „Þá skiptir máli hvort íjölskyld-
an geti fylgt viðkomandi til lengri eða styttri tíma og fyr-
irtækið standi straum af kostnaði af því,“ segir Stein-
unn. Umbun af þessu tagi hefur verið sjaldgæf í evr-
ópskum fyrirtækjum, en fer vaxandi að sögn Steinunn-
ar, til dæmis í fjárfestingarbönkum og ráðgjafafyrirtækj-
um.
Annar liður launakerfis bandarískra fyrirtækja eru
árangurstengd laun, sem að mati Steinunnar er mjög
hvetjandi kerfi, því um leið og starfsmaður fær umbun
fyrir árangur sinn leggur hann sig meira fram. „Launa-
kerfi af þessu tagi skipta miklu máli í Bandaríkjunum
og verið er að innleiða þau í vaxandi mæli í Evrópu,"
segir Steinunn.
Elna konan í karlahópi „Innan orkugeirans eru ekki
margar konur í eldlínunni," segir Steinunn brosandi og
segist iðulega vera eina konan í karlahópi, en það kippi
hún sér ekki upp við eflir að hafa alist upp sem eina
stelpan í stórum frændahópi. Og hún kærir sig ekki um
að ijölyrða sérstaklega um kvenfólk í atvinnulífmu. „Það
er mikilvægt að skapa sér ekki sérstöðu sem kvenmað-
59