Morgunblaðið - 16.01.2001, Blaðsíða 10

FRÉTTIR
10 ÞRIÐJUDAGUR 16. JANÚAR 2001 MORGUNBLAÐIÐ
RÍKISSTJÓRNIN féll í gær frá því
að leita afbrigða frá þingsköpum Al-
þingis þannig að mæla mætti fyrir
frumvarpi hennar um breytingar á
lögum um almannatryggingar á
þingfundi Alþingis í gærdag eða á
fyrsta starfsdegi þingsins eftir jól en
eins og kunnug er var frumvarpið
samið í kjölfar dóms Hæstaréttar Ís-
lands í máli Öryrkjabandalags Ís-
lands og Tryggingastofnunar ríkis-
ins.
Frumvarpið var lagt fram á Al-
þingi í gær um kl. 13.30, eða skömmu
eftir að þing kom saman að nýju eftir
jólahlé, en samkvæmt þingsköpum
Alþingis má ekki nema með sam-
þykki þingsins taka frumvarp til um-
ræðu fyrr en liðnar eru að minnsta
kosti tvær nætur frá því er því var
útbýtt. Skömmu eftir að þingfundur
Alþingis hófst í gær kvöddu forystu-
menn stjórnarandstöðunnar sér
hljóðs og kom fram í máli þeirra að
þeir myndu ekki greiða atkvæði með
því að frumvarpið fengi flýtimeðferð
á þinginu þannig að fyrir því yrði
mælt þegar á fyrsta degi. Sögðu þeir
m.a. að frumvarpið bryti gegn
stjórnarskránni og að þeir myndu
ekki vilja taka þátt í því að hraða
„slíkum brotum“.
Eftir þessi ummmæli stjórnarand-
stöðunnar kom Davíð Oddsson for-
sætisráðherra í pontu og sagði að
ríkisstjórnin myndi falla frá beiðni
um að leita afbrigða frá þingsköpum
svo málið kæmist sem fyrst á dag-
skrá þingsins. Málið yrði því ekki
rætt á Alþingi fyrr en á miðvikudag-
inn kemur. „Það kemur manni mjög
á óvart að stjórnarandstaðan skuli
láta þjóðina bíða eftir því í tvo daga
að hér megi fara fram umræður um
þetta mikilvæga mál,“ sagði for-
sætisráðherra eftir að hafa tilkynnt
fyrrgreinda ákvörðun. „Ríkisstjórn-
in var svo sannarlega tilbúin til þess
að fara í umræður um þetta mál. Það
væri ekki vanþörf á því að leiðrétta
alls konar misskilning og rang-
færslur sem í gangi hafa verið.“
Eins og fram hefur komið í Morg-
unblaðinu var Alþingi kallað saman
til fundar í gær svo hægt yrði að
ræða og afgreiða fyrrgreint frum-
varp ríkisstjórnarinnar, viku fyrr en
gert er ráð fyrir í starfsáætlun
þingsins. Er í frumvarpinu farið að
niðurstöðum starfshóps sem ríkis-
stjórnin skipaði í kjölfar umrædds
dóms Hæstaréttar, en þar er m.a.
lagt til að öryrkjar, sem fengið hafa
skertar bætur vegna tekna maka, fái
leiðréttingu bóta fjögur ár aftur í
tímann. Er miðað við að lögin, verði
þau samþykkt, öðlist gildi hinn 1.
febrúar nk.
Rannveig Guðmundsdóttir, þing-
flokksformaður Samfylkingarinnar,
var málshefjandi forystumanna
stjórnarandstöðunnar um þetta mál
á Alþingi í gær og sagði m.a. að með
umræddu frumvarpi væri ekki verið
að fara eftir niðurstöðu Hæstaréttar
á máli Öryrkjabandalagsins og
Tryggingastofnunar. „Ríkisstjórnin
á að draga þetta frumvarp til baka.
Það þarf ekki lög til að fara að dómi
Hæstaréttar í þágu öryrkja. Það er
heimilt að greiða öryrkjum það sem
þeim ber. Það þarf ekki lög, það þarf
vilja,“ sagði hún m.a.
Ögmundur Jónasson, þingmaður
Vinstrihreyfingarinnar – græns
framboðs, sagði eins og aðrir stjórn-
arandstæðingar að frumvarp ríkis-
stjórnarinnar stríddi gegn stjórnar-
skrá Íslands samkvæmt dómi
Hæstaréttar og sagði ennfremur að
menn gengju út frá því að niðurstaða
Alþingis yrði sú sem ríkisstjórnin
hefði mælt fyrir um. Trygginga-
stofnun ríkisins hefði m.a. gengið út
frá niðurstöðu ríkisstjórnanarinnar
sem vísri í auglýsingu sem TR birti
um helgina en þar væri greint frá því
hvernig staðið yrði að málum eftir að
lögin hefðu verið samþykkt. Segði í
auglýsingunni að bætur yrðu greidd-
ar allt að fjórum árum aftur í tímann,
en að mati Ögmundar væri augljóst
að það bæri að lágmarki að greiða
bætur sjö ár aftur í tímann.
Þingmaður Frjálslynda flokksins,
Guðjón A. Kristjánsson, kom því
næst í pontu og sagði ljóst að þing-
flokkur hans myndi ekki undir
nokkrum kringumstæðum leggja
þessu frumvarpi ríkisstjórnainnar
lið. Frumvarpinu væri ætlað að
breyta dómsniðurstöðu Hæstaréttar
þrátt fyrir að orð Hæstaréttar hefðu
verið skýr.
Þegar hér var komið sögu kvaddi
Davíð Oddsson, formaður Sjálfstæð-
isflokksins og forsætisráðherra, sér
hljóðs og sagði að tilgangurinn með
því að leita afbrigða frá þingsköpum
hefði verið að tryggja það að sem
mestur tími fengist til að ræða um
málið. „Ég vil gjarnan tala sem mest
um þetta mál,“ sagði hann. „Ég tel
að það sé margt sem þarf að skýra í
þessu máli. Ég tel hins vegar að
mjög margir hafi lagt sig fram um að
setja fram skýringar sem ekki ganga
upp í því máli. En fyrst og fremst er í
mínum huga algjörlega ótvírætt að
þessu máli verður ekki fram haldið
nema lagasetning komi til. Hún hef-
ur verið undirbúin og hana þarf að
afgreiða til þess að hægt sé að greiða
þeim hluta öryrkja – sem er að vísu
ekki stór hópur miðað við heildar
fjöldann – bætur sem má lesa úr
dómi Hæstaréttar.“
Óvenjulegt að hafna
afbrigðum
Halldór Ásgrímsson, formaður
Framsóknarflokksins og utanríkis-
ráðherra, kvaðst undrandi á yfir-
standandi umræðu. Sagði hann það
einkennilegt að stjórnarandstaðan
væri tilbúin til að ræða um málið „út
um allt þjóðfélagið,“ eins og hann
orðaði það, en ekki á Alþingi. Hann
sagði ennfremur að umræddar
tryggingabætur yrðu ekki greiddar
nema Alþingi hefði greint frá vilja
sínum. „Að sjálfsögðu þurfti að kalla
löggjafarsamkunduna saman. Það
liggur alveg ljóst fyrir. Þessar bætur
verða ekki greiddar nema Alþingi
setji fram vilja sinn,“ sagði hann.
Formaður Vinstrihreyfingarinnar
– græns framboðs, Steingrímur J.
Sigfússon, sagði m.a. að það væri
vissulega fremur óvenjulegt að því
væri hafnað að taka mál á dagskrá
þingfunda með afbrigðum. Það væri
þó síður en svo sjálfgefið að afbrigði
væru ávallt veitt. „Ákvæði 36. gr.
þingskapa um að líða skuli minnst
tvær nætur frá því að málum er út-
býtt og þangað til þau eru rædd eru
ekki sett að ástæðulausu. Þau eru í
fyrsta lagi sett til þess að þingmenn
hafi nokkurt tóm til að kynna sér mál
eftir að þau koma fram. Þau eru í
öðru lagi sett til að undirstrika það
að Alþingi er ekki færiband fyrir
framkvæmdavaldið, þó að núverandi
framkvæmdavaldhafar vilja að það
sé þannig… Og í þriðja lagi er það
auðvitað þannig að ef þingmenn eða
hópur þingmanna metur það svo að
mál sé stórkostlega gallað, óhæft eða
óþingfært, til dæmis feli í sér ætlað
brot á stjórnarskránni, þá hafa menn
þó þessi réttindi til að taka saman
vopn sín áður en umræður um slíka
hluti hefjast.“
Össur Skarphéðinsson, formaður
Samfylkingarinnar, sagðist hafa lagt
eið að því að virða stjórnarskrána.
„Ég hef lagt eið að því að fara eftir
sannfæringu minni. Ég væri að rjúfa
þann eið ef ég færi að styðja það að
þetta mál væri tekið hér á dagskrá
með afbrigðum. Ég tel og það er
sannfæring mín að þetta mál fari
gegn stjórnarskránni.“ Síðar kvaðst
Össur heldur ekki sammála því að
einungis væri hægt að greiða bætur
út til öryrkja í kjölfar dómsins nema
með lagasetningu á þingi. Benti
hann á ummæli Eiríks Tómassonar
prófessors við Háskóla Íslands í út-
varpsviðtali fyrir skömmu því til
stuðnings, en þar hefði Eiríkur sagt
að sú leið sem Össur nefndi, þ.e. að
greiða bætur án lagasetningar, væri
ein þeirra leiða sem væri fær í þess-
um efnum.
Formaður Frjálslynda flokksins,
Sverrir Hermannsson, gagnrýndi
einnig frumvarp ríkisstjórnarinnar.
Sagði hann það „frumvarpsóbermi“
sem skósveinar ríkisstjórnarinnar
hefðu samið. Yrði það að lögum
myndi það stangast á við niðurstöðu
Hæstaréttar. „Og þetta frumvarp er
þingmönnum sem hafa unnið dreng-
skaparheit að stjórnarskránni ætlað
að samþykkja. Sá sem hér stendur
hlýtur að segja þvert nei við afbrigð-
um um að slíkt svo fráleitt mál megi
koma fyrir hér til umræðu og af-
greiðslu.“
Eftir að Davíð Oddsson hafði kom-
ið í pontu og lýst því yfir að ríkis-
stjórnin myndi falla frá ósk um af-
brigði frá þingsköpum var þingfundi
slitið og nýr fundur settur strax að
þeim loknum. Hófust þá umræður
um einstaka þingmál.
Frumvarp um breytingar á lögum um almannatryggingar rætt á miðvikudag
Stjórnarandstaða hafnaði
flýtimeðferð frumvarpsins
Morgunblaðið/Kristinn Ingvarsson
Davíð Oddsson forsætisráðherra gagnrýndi stjórnarandstæðinga og sagði það koma mjög á óvart að stjórn-
arandstaðan skuli láta þjóðina bíða eftir því í tvo daga að umræður megi fara fram um frumvarpið.
Morgunblaðið/Kristinn Ingvarsson
Garðar Sverrisson, formaður Öryrkjabandalagsins, fylgdist með þegar
taka átti frumvarpið á dagskrá á Alþingi í gær. Hann sést hér ræða við
Steingrím J. Sigfússon, formann Vinstrihreyfingarinnar – græns fram-
boðs, og Ástu R. Jóhannesdóttur, þingmann Samfylkingarinnar.
Þingheim-
ur minnist
Björns Fr.
Björns-
sonar
ÞINGHEIMUR minntist
fyrrverandi alþingismanns og
sýslumanns, Björns Fr.
Björnssonar, í upphafi þing-
fundar í gær. Forseti Alþing-
is, Halldór Blöndal, flutti
nokkur minningarorð um
Björn sem andaðist á Land-
spítalanum í Fossvogi
fimmtudaginn 21. desember
sl. 91 árs að aldri.
Björn Fr. Björnsson var í
kjöri fyrir Framsóknarflokk-
inn í Rangárvallasýslu við al-
þingiskosningarnar vorið
1942. Hlaut hann kosningu og
sat á sumarþingi það ár.
Hann var aftur kjörinn þing-
maður Rangæinga vorið 1959
og sat sumarþingið. Haustið
1959 var hann kjörinn þing-
maður Suðurlandskjördæmis
og sat á þingi til 1974. Hann
var varaþingmaður Rang-
æinga 1942–1959 og sat þá á
Alþingi frá nóvember 1953 til
apríl 1954 og frá febrúar til
mars 1959. Hann sat á 19
þingum alls.
Naut vinsælda
meðal sýslunga sinna
Í máli Halldórs Blöndal
kom m.a. fram að mörg hefðu
verið þau framfaramál í
Rangárvallasýslu og víðar um
Suðurland sem Björn hefði
átt hlut að. „Hann naut vin-
sælda meðal sýslunga sinna
enda greiðvikinn og ráðhollur
þeim sem til hans leituðu.
Hann var röskleikamaður til
verka og gegndi störfum sín-
um í héraði og á Alþingi af
samviskusemi og trú-
mennsku.“ Bað hann því næst
þingmenn að minnast Björns
Fr. Björnssonar með því að
rísa úr sætum.
ÞINGFUNDUR hefst kl. 13.30
í dag með eftirfarandi fyr-
irspurnum til ráðherra:
Fyrirspurn til mennta-
málaráðherra:
1. Endurheimt íslenskra forn-
minja frá Danmörku.
Fyrirspurnir til dóms-
málaráðherra:
2. Framlög til lögreglu-
umdæmis Árnessýslu.
3. Einbreiðar brýr.
4. Úthlutun úr Jöfnunarsjóði
sókna.
Fyrirspurn til sam-
gönguráðherra:
5. Framkvæmdir tengdar
Reykjanesbraut.
Síðan verða eftirfarandi þing-
mál til umræðu:
1. Meðferð opinberra mála.
Frh. 1. umr. (Atkvgr.)
2. Tóbaksvarnir. Frh. 1.
umr. (Atkvgr.)
3. Eiturefni og hættuleg efni.
1. umr.
4. Samráð stjórnvalda við
frjáls félagasamtök. Fyrri
umr.
5. Atvinnuréttindi útlendinga.
1. umr.
6. Skaðabótalög. 1. umr.
7. Vátryggingasamningar og
Viðlagatrygging Íslands. 1.
umr.
8. Lagaráð.1. umr.
9. Virðisaukaskattur. 1. umr.
10. Úttekt á ástandi eigna á
jarðskjálftasvæðum. Fyrri
umr.
11. Sveitarstjórnarlög. 1. umr.