Morgunblaðið - 16.01.2001, Blaðsíða 74

Morgunblaðið - 16.01.2001, Blaðsíða 74
FÓLK Í FRÉTTUM 74 ÞRIÐJUDAGUR 16. JANÚAR 2001 MORGUNBLAÐIÐ TVÍMÆLALAUST einn hæfi- leikaríkasti og frumlegasti leik- stjóri/handritshöfundur samtíð- arinnar kemur frá New Jersey. Það ágæta fylki kemur líka oft- lega við sögu í yfirgengilegum satírum Kevins Smith. Þessi þrí- tugi Bandaríkjamaður er í fremstu röð óháðra kvikmynda- gerðarmanna í dag og hefur öðl- ast umtalsvert fylgi gallharðra aðdáenda. Stundaði framhaldsnám í ritsmíðum, uns hann var rekinn fyrir að varpa blöðrum, fullum af vatni, út um gluggann á heima- vistinni. Tók samstundis upp þráð- inn við skóla í Vancouver en hætti skyndilega eftir fjóra mánuði, sneri aftur heim til New Jersey og fór að vinna í hverfisverslun og leggja drög að fyrstu kvikmynd- inni. Undir áhrifum Slacker (’91), hræódýrum, minni háttar smelli eftir Texasbúann Richard Linklat- er, lagði hann, rétt liðlega tvítug- ur til móts við kvikmyndalistina. Kallaði sér til aðstoðar Scott Moster, gamlan skólabróður. Hræódýr blókarstörf Með fátæklega 27 þúsund dali, sem aflað var með peningaslætti hjá þeirra nánustu, sölu á heitt- elskuðu teiknimyndabókasafni, o.s.frv., réðust félagarnir í tökur á Clerks. Kostuglegri, grárri og hrárri sýn á bandaríska neytenda- menningu, þar sem Smith nýtir sér eigin reynslu af blókar- störfum. Myndin var tekin á kvöldin í versluninni sem leikstjór- inn/handritshöfundurinn, starfaði í á daginn. Þeir Moster luku kvik- myndagerðinni á aðeins þremur vikum og hófu kynningu á Clerks, á hátíðahringnum skömmu síðar. Clerks var frumsýnd á Sun- dance 1994 og varð stórviðburður kvikmyndahátíðarinnar það árið. Í einu vetfangi varð Smith, með sitt næma eyra fyrir suddalegum, þó stílfærða munnsöfnuði, litríku per- sónusköpun og beitta, jaðarmenn- ingarlega næmleika, orðinn innsti koppur í búri óháðra kvikmynda- smiða. Ekki leið á löngu uns hann var kominn með umboðsskrifstof- una Creative Artists Agency á bak við sig og dreifingarsamning hjá Miramax, sem sérhæfir sig í list- rænum – og jaðarmyndum. Bað aðdáendur afsökunar Eftir að hafa barist til sigurs við að fá Clerks dæmda hæfa til sýninga fyrir 17 ára og eldri, fór myndin í dreifingu í kvikmynda- hús sem sérhæfa sig í listrænum myndum. Á örskammri stundu fékk Smith kostnaðinn marg- faldan til baka og myndin hlaut einróma lof gagnrýnenda. Fyrr en varði var Smith tekin til við gam- anmyndina Mallrats, annan kafla í myndbálki sem hann nefnir „New Jersey-þrennuna“. Þrátt fyrir að nokkrar persónur, þeirra á meðal hin hlið leikstjórans, Silent Bob, og svipað andrúmsloft, fékk myndin hrikalegar móttökur hjá gagnrýnendum og kvikmyndahús- gestum. Aðdáendasöfnuður Kevins Smith/Silent Bob, reyndist hins vegar tryggur og trúr. Smith bað engu að síður afsökunar á Mall- rats, á afhendingarhátíð In- dependent Spirit Award árið 1995. Ekki liðu nema tvö ár þar til Smith var kominn á fulla siglingu með Chasing Amy, lokakaflann í fyrrnefndum New Jersey-þríleik. Gráglettin, þó fyrst og fremt al- varleg tímamótamynd um við- skipti gagn- og samkynhneigðra á ofanverðri 20. öld, og þroskaðasta mynd leikstjórans til þessa. Öfugt við Mallrats, var Chasing Amy tekin fegins hendi af gagnrýn- endum sem lofuðu innsýn leik- stjórans/handritshöfundarins í ástamál og missi hennar. Hvítþvegnar Disney-hendur Árið 1999 var Smith aftur á ferðinni, nú með dogma, sem m.a. segir af síðasta afkomanda Jesús á Jörðu hér. Sá er starfsmaður á sjúkradeild fóstureyðingaraðgerða (Linda Fiorentino), sem vitaskuld er staðsett í New Jersey. Myndin vakti gífurleg viðbrögð er hún var frumsýnd á kvikmyndahátíðinni í Cannes. Miramax, sem er í eigu hins fyrrverandi fjölskylduvæna Disney-veldis, þvoði hendur sínar (að hætti Heródesar), og ákvað að fela öðrum aðila dreifinguna. Smith hélt því hins vegar jafnan fram að myndin fjallaði um mik- ilvægi trúarinnar frekar en að gera hana hlægilega. Samkvæmt nýjustu fréttum hafa aðilarnir borið klæði á vopnin, Miramax er bakjarl Jay and Silent Bob Strike Again, sem þessi ein- staki háðfugl er að hefja tökur á núna í mánuðinum. Reuters Joey Lauren Adams leikur lesbíuna Amy í Chasing Amy. Clerks kom Smith kirfilega á kvikmyndakortið. Englarnir Ben Affleck og Matt Damon í Dogma. KEVIN SMITH Smith hefur hlotið fjölda verðlauna. Hér tekur hann við Independent Spirit verðlaununum árið 1998 fyrir handrit sitt að Chasing Amy. BÚÐARLOKUR - CLERKS (1994) Dante (Kevin O’Halloran), er inn- anbúðar hjá „kaupmanninum á horn- inu“ í óhrjálegu hverfi í New Jersey. Illa launaður, kúnnarnir tómir sót- raftar, að því er virðist. Kærastan veldur honum daglöngu hugarangri þar sem hún tjáir honum í morgun- sárið að hún hafi ekki sængað með öðrum körlum um dagana en verið þess iðnari til munnsins. Fréttir af væntanlegu brúðkaupi æskuástar- innar bæta ekki úr skák, því síður afturkoma hennar. Ofaná allt saman átti hann að vera í fríi. Þá er fátt eitt talið sem reynir á þolrif blókar. Bleksvört, óvenjuleg gamanmynd með stórkarlalegan húmor og fárán- legar uppákomur. Hrá, grófgerð og í svart/hvítu, sem er vel við hæfi. Leikararnir eru stórskemmtilegir, leikstýrt og skrifuð af nýliðanum Smith, af leiftrandi skopskyni og tekst með ólíkindum vel að mjólka annars ofur hversdagslega hluti og umhverfi, sem flestir telja tæpast með í tilverunni. CHASING AMY (1997) Holden og Banky (Ben Affleck og Jason Lee), góðir vinir og félagar, kynnast Amy (Joey Lauren Adams), kollega þeirra í teiknimyndabóka- gerð. Holden verður yfir sig ástfang- inn en Banky afbrýðisamur og sár. Málin gerast enn flóknari þar sem Amy er lesbía og hefur hingað til ekkert viljað með karlmenn hafa. Snúast lesbíur jafntrúverðuglega og Amy? Bágt er að sannfærast um það, hitt er á hreinu að myndin er fyndin og fordómalaus, óvenjuleg og einkar vel leikin, ekki síst af Adams í tit- ilhlutverkinu. Blæbrigðarík mynd sem rifjar upp gamlan sannleik úr Gísl Brendans Behan; „Því hver er hvað og hvað er hver, og hver er ekki hvað?“ DOGMA (1999) Háðfuglinn Smith lætur gammin geisa á sinn snjalla og óforskamm- aða hátt og ræðst ekki á garðinn þar sem hann er lægstur heldur kaþ- ólska guðfræði, boð hennar og bönn. Nokkrir frammámenn þeirra trúar- bragða hafa rekið upp ramakvein og ásakað Smith um guðlast – sem vissulega er fyrir hendi ef menn vilja höggva á samhengið. Því satíran Dogma tekur kaþólskar kenningar og siðfræði einkar bókstaflega þótt hún dragi vissulega upp ýkta mynd af samskiptum klerka og kirkju við söfnuð sinn við lok 20. aldar. Undir- strikar úrræðaleysi hinnar geistlegu stéttar við að ná til fólksins en frá- sögnin er stórkarlaleg og sjálfsagt geta einhverjir flokkað einhverjar uppákomurnar og orðbragðið undir guðlast. Persónurnar eru englar, ár- ar og dauðlegir menn. Tveir fallnir englar, Loki (Matt Damon) og Bartl- eby (Ben Affleck) hafa verið dæmdir í útlegð um alla eilífð og sitja af sér sneypuna í Wisconsin. Una vistinni illa. Að því kemur að þeir félagar telja sig finna leið til að smokra sér aftur inn í Paradís, bakdyramegin að vísu. Alan Rickman er óborganlegur engill og Alanis Morissette er Guð allsherjar. Linda Fiorentino slær um sig að venju, nú sem síðasti afkom- andi J.K. Það segir það sem segja þarf um bleksvartan húmorinn. Sæbjörn Valdimarsson Sígild myndbönd
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.