Morgunblaðið - 16.01.2001, Blaðsíða 6

FRÉTTIR
6 ÞRIÐJUDAGUR 16. JANÚAR 2001 MORGUNBLAÐIÐ
BIFREIÐ valt út af Garðsvegi til
móts við golfskálann á Leiru. Hálka
var á veginum þegar óhappið varð.
Bíllinn er mikið skemmdur og lög-
reglan í Keflavík segir hann jafnvel
ónýtan. Kona sem ók bílnum var
flutt á Heilbrigðisstofnun Suður-
nesja.
Valt á
Garðsvegi
SALÓME Huld Garðarsdóttir,
sem vígð var til kristniboðsstarfa
á sunnudag, heldur á morgun af
stað áleiðis til Kenýa. Hún er
kölluð til starfa af Sambandi ís-
lenskra kristniboðsfélaga sem
stendur fyrir kristniboðs- og þró-
unarstarfi þar og í Eþíópíu. Áður
en Salóme Huld hefur störf í
Pókot-héraði í vesturhluta lands-
ins verður hún við nám í svahílí í
nokkrar vikur.
Biskup Íslands, Karl Sigur-
björnsson, vígði Salóme Huld við
guðsþjónustu í Dómkirkjunni á
sunnudaginn og síðar um daginn
var sérstök kveðjusamkoma fyrir
hana á vegum SÍK. Á myndinni
eru frá vinstri: Skúli Svavarsson
og Jónas Þórisson sem voru
vígsluvottar, Salóme Huld, sr.
Jakob Ág. Hjálmarsson sem
þjónaði fyrir altari, Karl Sig-
urbjörnsson biskup, sr. Valgeir
Ástráðsson og Birna Gerður
Jónsdóttir sem einnig voru
vígsluvottar.
Kristniboði vígður
Morgunblaðið/Þorkell
AÐ MATI Páls Agnars Pálssonar,
fyrrum yfirdýralæknis, var það for-
kastanlegt að heimila innflutning á
nautakjöti frá Írlandi, líkt og land-
búnaðarráðherra gerði fyrir jól eftir
umsögn yfirdýralæknis. „Við hefð-
um aldrei gert það í gamla daga,“
segir Páll sem var yfirdýralæknir í
nærri hálfa öld og lét af störfum ár-
ið 1989.
Páll telur áhættuna of mikla til
að heimila innflutninginn, miðað við
upplýsingar um riðutilfelli á Írlandi,
og að skynsamlegt geti orðið að
stjórnvöld banni innflutning á kjöti
frá kúariðusýktum löndum.
„Við eigum nóg af kjöti og mjólk
þannig að við þurfum ekki að vera
að borða írskt kjöt. Ef við værum í
neyð með kjöt og mjólk þá horfði
málið öðruvísi við. Meðan á þessari
hríð stendur, sem við vonum að
verði ekki eilíf, verður aldrei of var-
lega farið,“ segir Páll Agnar.
Hann segir að eitt af því alvar-
lega við kúariðu sé að engin próf
sýna hvort skepnan hefur smitast
eða ekki, ekki fyrr en hún er orðin
30 mánaða gömul. „Fram að þeim
tíma höfum við ekki hugmynd um
hvort hún er smituð eða ekki. Við
búum við falskt öryggi í þessum
efnum.“
Páll Agnar telur það sjálfsagt
mál að banna kjötinnflutning frá
löndum þar sem vitað er um kúa-
riðutilfelli.
„Við vitum alltof lítið um þennan
sjúkdóm. Það er búið að liggja yfir
þessu í ein tíu ár eða meira víða um
lönd og ósköp lítið er vitað. Þetta er
alvarlegur sjúkdómur þar sem fólk
getur greinilega smitast af neyslu
kjöts. Það er ekki rétt sem sagt
hefur verið að kjöt sé saklaust þótt
heilinn sé smitaður af kúariðu.
Þetta smitefni fer út í blóðið og þar
með út í vöðvana,“ segir Páll Agnar.
Í þessu sambandi bendir hann á
aðra hættu, tengda hættu á kúa-
riðusmiti, sem stjórnvöld hér á
landi þyrftu að íhuga. Á Páll Agnar
þar t.d. við fólk sem dvaldi á Bret-
landi á þeim árum sem kúariðan er
talin hafa breiðst út, og segir að
spurning sé hvort því sé heimilt að
gefa blóð. Slíkt hafi verið bannað í
sumum löndum, t.d. í Bandaríkj-
unum.
„Við vitum að þessi smitsjúkdóm-
ur berst með blóði. Það sönnuðum
við á Keldum fyrir mörgum árum
með sauðfjárriðu. Ég get ekki gert
annað en að hvetja menn til að fara
varlega í þessum málum,“ segir
Páll.
Páll Agnar hafði frumkvæði að
því árið 1978 að banna innflutning á
kjötmjöli í fóður fyrir búfé, en kjöt-
mjölið hefur verið ein helsta smit-
leið kúariðunnar í Evrópu. Páll
Agnar segir kúariðuna ekki hafa
verið komna í hámæli á þessum ár-
um heldur hafi bannið verið sett
vegna hættu á salmonellusýkingum
og notkunar á hormónum og sýkla-
lyfjum í fóðurgjöf í nautgriparækt í
Evrópu. Hann segir lyfjagjöfina
hafa verið óhóflega og afleiðingarn-
ar m.a. þær að lyfin urðu óvirk. Páll
segir Dani hafa brennt sig á þessu,
meðal annarra þjóða.
Páll telur það borga sig nú fyrir
Íslendinga að hafa sett sér strangar
reglur um innflutning á landbún-
aðarafurðum. Þróunin síðustu árin
sé óskapleg og staðan ískyggileg í
þeim löndum þar sem kúariðunni
hefur verið haldið leyndri. Lönd
eins og Danmörk og Þýskaland hafi
talið sig laus við kúariðu en annað
komið í ljós.
Fyrrverandi yfirdýralæknir gagnrýnir stjórnvöld vegna írska nautakjötsmálsins
Forkastanlegt að
leyfa innflutninginn
HVER íbúi Þorlákshafnar sótti
bókasafn bæjarins að meðaltali
14,8 sinnum á nýliðnu ári. Gesta-
komur þangað hafa meira en sjö-
faldast frá árinu 1998. Ýmsar nýj-
ungar hafa verið teknar upp í
starfseminni undanfarin tvö ár, að
sögn
Jóns Sævars Baldvinssonar, for-
stöðumanns Bæjarbókasafns Ölf-
uss, þótt hvorki hafi orðið breyt-
ingar á afgreiðslutíma né
húsakosti.
Áfram er opið 16 klst. á viku og
enn er safngripina 24.000 að finna
í 150 fermetra húsnæði á annarri
hæð á Unubakka 4, þangað sem
ófatlaðir bæjarbúar eiga greiða
leið. Hins vegar segir Jón Sævar
að innkaupastefna safnsins hafi
breyst frá því sem áður var og
meira framboð er nú en fyrr af
skáldverkum og fræðibókum.
Þá eru nú lánuð út glanstímarit,
myndbönd, margmiðlunar- og tón-
listarefni, auk þess sem almenn-
ingur getur þar fengið aðgang að
tölvum með nettengingu. Safnið
hefur gengist fyrir nokkrum nám-
skeiðum um Netið fyrir almenning
og er framhald áformað á því.
Safnið sinnir fyrst og fremst
1.320 íbúum Þorlákshafnar en
sveitarfélagið hefur samning við
söfnin í nágrannabæjunum Hvera-
gerði og á Selfossi um þjónustu við
þá íbúa Ölfuss, sem búa í dreifbýli.
Samkvæmt tölum frá Jóni Sæv-
ari komu í safnið 19.200 gestir á
síðasta ári, og jafngildir það því að
hver bæjarbúi hafi komið 14,8
sinnum á árinu í safnið. Árið 1999
voru komurnar 10.518 eða um 8 á
hvern íbúa en 1998 komu 2.543
gestir í bóksafnið, sem jafngildir
því að hver bæjarbúi hafi átt þang-
að erindi tvisvar sinnum það ár.
Aukið vægi
bókasafna
Jón Sævar segir að svo virðist
sem bókasöfnin séu að fá aukið
vægi í kjölfar upplýsingabylting-
arinnar og að það sé víðar en í
Þorlákshöfn sem fólk sæki þau í
auknum mæli. „Mér heyrist á koll-
egum mínum að alls staðar þar
sem einhver starfsemi er í gangi
fari heimsóknum fjölgandi,“ sagði
hann.
Hann segir að miklu skipti að
starfsemin sé sem fjölbreyttust og
að sem flestir gestir komi, hvort
sem upphaflegi tilgangur heim-
sóknarinnar sé að fá lánaða bók,
komast á Netið, skoða tímarit, afla
upplýsinga eða leita heimilda.
„Þegar fólk kemur í einhverjum
erindagerðum endar það yfirleitt
með að fá lánað,“ sagði hann en
þjónusta bókasafnsins er skilvísum
lánþegum að kostnaðarlausu.
Íbúar Þorlákshafnar komu að meðaltali 14,8 sinnum í bókasafnið í fyrra
Sjöfalt oftar í bókasafnið
en fyrir tveimur árum
AÐALMEÐFERÐ í sakamáli, sem
höfðað hefur verið á hendur aðilum,
sem ákærðir eru fyrir peningaþvætti
í tengslum við stóra fíkniefnamálið,
sem dæmt var í á síðasta ári, stendur
nú yfir í Héraðsdómi Reykjavíkur.
Í gær fór fram yfirheyrsla yfir 28
ára gömlum fyrrverandi skipverja á
Helgafelli, sem er ákærður fyrir pen-
ingaþvætti með því að hafa flutt út
fjórar milljónir króna í hollenskum
gyllinum og afhent þær þar í landi
einum þeirra manna sem dæmdir
voru fyrir fíkniefnabrot í stóra fíkni-
efnamálinu og er talinn hafa notað
peningana til að kaupa tugi kílóa af
hassi.
Að sögn Jóns H. Snorrasonar, sak-
sóknara málsins, bar maðurinn að
hann hefði ekki vitað til hvers pening-
arnir voru notaðir þrátt fyrir að hann
bæri jafnframt að viðkomandi maður
hefði margsinnis áður beðið hann að
flytja fíkniefni til landsins sem hann
hefði ávallt neitað. Þá sagði saksókn-
arinn að maðurinn hefði verið við-
staddur er bíll hins dæmda fíkniefna-
innflytjanda var stöðvaður af lögreglu
og fram fór fíkniefnaleit og því teldi
ákæruvaldið að manninum hefði mátt
vera það ljóst að sá sem hann tók að
sér að flytja peningana út fyrir væri
undir eftirliti vegna fíkniefnanotkun-
ar. Þá hefði komið fram í framburði
mannsins að honum hefði skilist að
eiganda peninganna væri illa við að
fara með þá til útlanda vegna hættu á
að vera stöðvaður af lögreglu.
Maðurinn hefur ekki áður hlotið
dóma fyrir fíkniefnamál en hann er
ásamt fjórum öðrum ákærður fyrir
peningaþvætti í tengslum við stóra
fíkniefnamálið. Ákæruvaldið telur
brot þeirra varða við 264. grein al-
mennra hegningarlaga, en brot geta
varðað allt að 10 ára fangelsi.
Yfirheyrslur vegna peningaþvættis
Flutti inn fjórar
milljónir í gyllinum
RAUÐI kross Íslands ákvað á
sunnudag að leggja fram einn-
ar milljónar króna aðstoð við
björgunarstarf í El Salvador í
kjölfar jarðskjálftans sem þar
varð á laugardag. Að sögn Þór-
is Guðmundssonar, upplýsinga-
fulltrúa Rauða kross Íslands,
er jafnframt komin af stað söfn-
un vegna neyðarástandsins í El
Salvador. Hann segir að bæði
sé verið að safna fé í það björg-
unarstarf sem nú fer fram og
einnig í það uppbyggingarstarf
sem þarf að koma til í fram-
haldinu.
„Ástandið er hrikalegt
þarna. Það fer heilt hverfi á ein-
um stað og síðan húsþyrpingar
á öðrum stöðum. Ennþá er
1.200 manns saknað og rúm-
lega 400 hundruð hafa fundist
látnir. Og það er lítið um að
menn finnist á lífi.“
Til þess að leggja fram fé í
söfnunina getur fólk hringt í
númer 907 2020 og eru þá
dregnar eru 500 krónur af sím-
reikningnum og gefur Lands-
síminn þjónustu sína. Þá getur
fólk farið inn á vefsíðuna red-
cross.is og sett framlag sitt í
söfnunina á greiðslukort.
Söfnun
vegna
jarð-
skjálfta