Morgunblaðið - 16.01.2001, Blaðsíða 27

ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 16. JANÚAR 2001 27
„JARÐSKJÁLFTAR eru alltaf
hryllilegir. En ef sjá á einhverja já-
kvæða hlið á þeim mætti segja að
þeir veki upp það
besta í fólki, bæði
einstaklingum og
þjóðum,“ sagði
Einar Sveinsson
þegar Morgun-
blaðið hafði
samband við hann
í gær. Einar, sem
er búsettur í hæð-
unum fyrir ofan
San Salvador,
hefur búið í Rómönsku Ameríku síð-
an árið 1968 og hefur ítrekað orðið
vitni að náttúruhamförum og afleið-
ingum þeirra. Hann starfar sem rit-
stjóri hjá upplýsingaþjónustu
bandarískra kapalsjónvarpsstöðva í
Mið-Ameríku.
Einar var ekki staddur heima við
þegar skjálftinn átti sér stað, heldur
í nágrannaríkinu Hondúras og fann
því ekki fyrir skjálftanum. Skömmu
síðar lagði hann hins vegar af stað
akandi frá Hondúras heim til sín og
sá því vel hvernig skjálftinn hafði
leikið landið. „Ég kom til El Salvad-
or síðdegis á laugardag og það var
mjög sorgleg sjón sem blasti við. Alls
staðar var ljóslaust, rafmagnslaust
og vatnslaust.“
Einar segir að einnig hafi verið
mjög sérkennilegt að aka inn í San
Salvador því þar hafi enginn verið á
ferli. „Það varð hér jarðskjálfti 1986
sem greinilega situr enn mjög í fólki.
Það fóru allir strax heim til sín eftir
að skjálftinn reið yfir núna til að at-
huga sín mál.“ Að sögn Einars er
tjónið á húsum í sjálfri höfuðborg-
inni ekki svo hrikalegt. Nýrri hús
séu öll byggð til að standast skjálfta
og ekki sjái á þeim. Hins vegar hafi
hrunið úr hillum, rúður brotnað o.fl.
Fylgst með að framlög
komist til skila
Einar telur það aðdáunarvert
hversu vel hafi verið brugðist við í
björgunarstörfum. Einungis tólf
tímum eftir skjálftann hafi t.d. verið
komið lið frá Mexíkó til hjálpar við
leit í rústum og síðan hafi fólk komið
víðar að. „Virtir kaupsýslumenn hafa
síðan tekið sig saman og stofnað
nefnd sem mun hafa yfirsýn yfir
framlög erlendis frá og tryggja að
allt sem önnur ríki og samtök leggja
til skili sér. Þetta er mjög mikilvægt
atriði,“ segir Einar og bendir á að
hann hafi upplifað aðra sögu árið
1972 þegar jarðskjálfti reið yfir
Managua í Nicaragua. „Þá jafnaðist
borgin nánast við jörðu, enda húsin
mjög illa byggð. Síðan tók herinn að
sér að taka við framlögum til hjálp-
arstarfsins og ansi stór hluti þess
skilaði sér ekki, dæmi voru um að
heilu flugvélarnar týndust.“
Einar segir að ekki sé rætt um
annað en skjálftann í El Salvador.
Allt samfélagið hafi lamast, enda
þekki flestir einhvern sem sé saknað
eða hefur misst heimili sitt.
En allir séu viljugir að hjálpa til.
„Fólk er mjög trúað hér og biður fyr-
ir þeim sem eiga um sárt að binda.
Einnig leggur það til alls kyns að-
stoð. Hér á t.d. margt af ríka fólkinu
þyrlur og eru þær nú notaðar til
björgunarstarfa, til að fara með mat
á slysstaði og flytja særða til borg-
arinnar. Ég hef aldrei séð jafn marg-
ar þyrlur á lofti í einu á ævinni en ég
sé yfir borgina frá heimili mínu og
hef því fylgst vel með þessu. Þetta
eru hetjur sem fljúga þessum þyrl-
um, flugmennirnir þurfa að lenda
hvar sem er.“
Einar fór sjálfur á sunnudag og
leit á hverfið Las Colinas í útjaðri
San Salvador þar sem aurskriða féll
og mörg hús grófust í aurinn. „Það
var hrikalegt um að litast þar. Síðan
heyrði ég að það ætti að rýma allt
hverfið núna vegna hættu á því að
það verði önnur aurskriða. Þetta tek-
ur allt mjög á fólk.“
Ekki talað
um annað
en jarð-
skjálftann
Einar
Sveinsson
HART var deilt á Vojislav Kostunica,
forseta Júgóslavíu, á sunnudag fyrir
að hafa átt fund með forvera sínum í
embætti, Slobodan Milosevic, daginn
áður. „Milosevic ætti að vera í fang-
elsi,“ sagði Zarko Korac, leiðtogi
Sambands jafnaðarmanna, eins sam-
starfsflokka stjórnmálahreyfingar
Kostunica á þingi. „Með þessum fundi
er verið að gefa í skyn að hann sé mik-
ilvægur stjórnmálaleiðtogi sem ræða
verði við.“
Kostunica sigraði Milosevic í for-
setakjöri í september en hefur neitað
að viðurkenna lögmæti stríðsglæpa-
dómstóls Sameinuðu þjóðanna í Haag
sem hefur ákært Milosevic fyrir að
bera ábyrgð á glæpum Serba í Kos-
ovo. Að sögn Tanjug-fréttastofunnar
ræddu þeir Kostunica og Milosevic
um ástandið í Kosovo, sem nú er und-
ir bráðabirgðastjórn SÞ og nýtur her-
verndar Atlantshafsbandalagsins,
einnig um samskipti Serba og Svart-
fellinga í ríkjasambandinu Júgóslavíu
og fleiri mál. Fyrstu viðbrögð Zorans
Djindjic, baráttufélaga Kostunica og
verðandi forsætisráðherra, voru þau
að segja að ekkert mark bæri að taka
á tillögum sem Milosevic legði hugs-
anlega fram. Djindjic sagðist reikna
með því að Kostunica útskýrði málið
fyrir samstarfsmönnum sínum í
flokkabandalaginu sem veltu Milos-
evic úr sessi en síðar sagði Djindjic að
forsetinn hefði sinnt reglum kurteis-
innar með samtalinu við Milosevic.
Djindjic er einn áhrifamesti leiðtog-
inn í flokkabandalaginu en nýtur
minni lýðhylli en Kostunica.
Fulltrúi óháðra mannréttindasam-
taka í Belgrad, Natasa Kandic, lýsti
hneykslun sinni á viðræðum Kost-
unica við forsetann fyrrverandi. Tals-
maður stríðsglæpadómstóls SÞ sagði
í gær að Kostunica ætti að láta hand-
taka forsetann fyrrverandi.
Kostunica ver gerðir sínar og segir
að eðlilegt sé að hann tali við leiðtoga
næstöflugustu hreyfingarinnar á
þingi en sósíalistaflokkur Milosevic
fékk um 14% fylgi í þingkosningunum
23. desember.
Júgóslavíuforseti átti fund um helgina með Slobodan Milosevic
Kostunica
gagnrýndur
Belgrad. AP, AFP.