Morgunblaðið - 16.01.2001, Blaðsíða 32

FLÓÐIN Í HVÍTÁ
32 ÞRIÐJUDAGUR 16. JANÚAR 2001 MORGUNBLAÐIÐ
ar, varðstjóra hjá lögreglunni á Sel-
fossi, hélt fólk á flóðasvæðunum ró
sinni og engar aðstoðarbeiðnir frá
fólki bárust lögreglunni vegna flóð-
anna.
Flóðin náðu hámarki sínu aðfara-
nótt mánudags og ruddu klaka-
stykkjum upp á tún, þar á meðal
gríðarstórum ísjökum upp á tún í
landi Stóru-Reykja.
Ísjakar í túnum
Gísli Hauksson, bóndi á Stóru-
Reykjum, sagðist í samtali við
Morgunblaðið í gær, vænta þess að
áhrif flóðanna kæmu betur í ljós í
vor en taldi þau hafa fremur lítil
áhrif núna. „Það eru borgarísjakar á
túnunum hjá mér og stærð þeirra er
með ólíkindum,“ sagði Gísli. „Þeir
eru allt að 60 cm þykkir og 9x7 metr-
ar í þvermál og ég tel að það sé möl
og aur í þeim sem munu skemma
túnin í vor. Mesti skaðinn felst þó í
girðingum hjá mér sem hafa farið í
sundur, en þær hafa skemmst á
löngum köflum. Þær halda því ekki
hrossum á sínum stað og ég verð að
finna þeim hólf þar sem ekki hefur
flætt yfir.“
Gísli slapp við flóðskemmdir á
húsum sínum en vatnið seildist í
kjallarann hjá nágrönnum hans á
bænum Litlu-Reykjum. Skemmdir
urðu þó ekki alvarlegar þótt vatns-
hæðin hefði orðið töluverð þegar
mest var. Ábúendur á Litlu-Reykj-
um, hjónin Ragnheiður Jónsdóttir
og Þorvaldur Þórarinsson, gátu var-
ist flóðunum og bjargað munum upp
á efri hæð hússins, en tjón varð á
gólfefnum og hurðum í kjallaranum.
Þau sögðust engan veginn hafa geta
séð fyrir hvað var í vændum á
sunnudaginn þegar Hvítá síflaðist.
„Áin stíflaðist fyrst í gærmorgun
á ellefta tímanum og um klukkan
14.30 sýndist okkur flóðið standa í
stað,“ sagði Ragnheiður. „Áin ruddi
sig en stíflaðist svo aftur um klukk-
an 15 og þá varð mikið flóð á skömm-
um tíma með jakaburði,“ sagði Þor-
valdur. Skömmu síðar fór að flæða
inn í kjallarann, þar sem er bílskúr
og íbúð. Vatnið varð fljótt hnédjúpt í
kjallaranum og hófust þau hjón
handa við að dæla vatninu út á
sunnudagskvöldið og héldu verkinu
áfram eldsnemma í gærmorgun.
Enga utanaðkomandi aðstoð við
verkið var hægt að veita, þar sem
ófært var með öllu að bænum. „Það
var gjörsamlega ófært hingað, svo
hvorki slökkvilið né aðrir komust
hingað,“ sagði Þorvaldur. „Það tók
okkur tvær klukkustundir að kom-
ast 800 metra á dráttarvélinni til að
ná í bensíndælu,“ bætti hann við.
Þeim tókst að verja íbúðina með
plasti og sandpokum og einbeita sér
að austrinum og björgun húsmuna.
Frystikistum var lyft upp á stöpla og
ýmislegt borið upp á efri hæðina.
Litlu mátti muna að fjöldi frænd-
fólks þeirra hjóna, sem var í heim-
sókn á Litlu-Reykjum á sunnudag,
yrði innlyksa á bænum þegar það
kom að virða fyrir sér flóðin. Um
daginn varð fólkinu ekki um sel og
fór í samfloti til baka og skömmu
síðar lokaðist vegurinn, Flóavegur-
inn, eða Suðurlandsvegurinn.
Allir óhræddir
Þau hjón fluttu að Litlu-Reykjum
árið 1984, sama ár og flóð urðu í
Hvítá. „Þá var talað um að flóðin
væru þau mestu í manna minnum,
en þetta flóð er samt þónokkuð
meira,“ sagði Þorvaldur. „Jakaburð-
urinn og vatnsmagnið að þessu sinni
er miklu meira á þessum blett hjá
okkur.“ Þrátt fyrir að atburðarásin
að þessu sinni hafi verið hröð, olli
hún engri skelfingu á bænum,
hvorki meðal fullorðinna né barna.
Helst þótti börnunum spennandi að
fylgjast með flóðunum og taka þátt í
björgunarstörfunum, að sögn Þor-
valdar og Ragnheiðar.
Frá Litlu-Reykjum er stutt að
Oddgeirshólum eftir samnefndum
vegi, en sá varð ófær. Oddgeirshólar
eru þó ekki alveg einangraðir þar
sem unnt er að komast á jeppa eftir
Langholtsvegi. Í gær flæddi yfir
víða yfir veginn á löngum köflum og
var honum lokað. Að undanskildum
samgöngutruflunum ollu flóðin ábú-
endum ekki óþægindum. Klakastífl-
an, sem olli flóðunum, er skammt frá
bænum og skildi áin eftir sig mikil
ummerki við Háaberg í Kiðabergs-
landi þar sem áin hafði rutt gríð-
arstórum jakastykkjum upp á bakk-
ana. Hvítá flæddi yfir hluta
Brúnastaðalands, svokallað Brúna-
staðanes og varð Ketill Ágústsson
bóndi var við töluverðar skemmdir á
túnum og girðingum.
„Það sér á túnum, grassvörðurinn
hefur verið ristur upp og girðingar
hafa skemmst,“ sagði Ketill. „Það
fór til dæmis splunkuný girðing á
800 metra löngum kafla og svo eyði-
lagðist landamerkjagirðing á tölu-
vert löngum kafla auk annarra
minniháttar girðingaskemmda.“
Hann telur að Bjargráðasjóður komi
helst til greina þegar tjón af þessu
tagi ríða yfir.
Ketill sagði að flóðið árið 1984
hefði haft mun meiri áhrif hjá sér en
flóðið að þessu sinni. „Áin er 1.100
metra breið á nokkuð löngum kafla
hér og þá kom hún með alla íshell-
una yfir túnin og olli miklum
skemmdum.“
„Var gjörsamlega ófært hingað“
Morgunblaðið/RAX
Oddgeirshólavegur er ófær nema stærri jeppum vegna jakaframburðar og vatnselgs. Vegagerðin fylgist með veginum og opnar hann um leið og aðstæður leyfa.
Ófært er á bílum að Oddgeirshólum en fært ríðandi fólki eins og Söndru Hróbjartsdóttur.



  










 


  


 
 
 !"




 

 






#




  
$%