Morgunblaðið - 13.02.2001, Blaðsíða 43

UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 13. FEBRÚAR 2001 43
Í TILEFNI af
greinaskrifum í blöðum
að undanförnu þar sem
fjallað hefur verið um
Bryggjuhverfi við Arn-
arnesvog í Garðabæ er
ástæða til að taka eft-
irfarandi atriði fram til
upplýsinga fyrir þá
sem vilja kynna sér
raunverulega stöðu
málsins:
Bæjarstjórn Garða-
bæjar barst erindi frá
Byggingarfélagi Gunn-
ars og Gylfa hf. og
Björgun hf. um gerð
bryggjuhverfis á sl. ári.
Hugmynd byggingar-
aðilanna var að reisa um 900 íbúða
byggð bæði á landi og á fyllingu út í
Arnarnesvog. Bæjarstjórnin sam-
þykkti samhljóða að hún heimilaði að
farið yrði í mat á umhverfisáhrifum
fyllingar út í voginn, en tók ekki af-
stöðu til erindisins að öðru leyti og
þar með ekki hve stór byggðin gæti
orðið og hvort fylling gæti náð út í
voginn. Það er að sjálfsögðu hlutverk
mats á umhverfisáhrifum að gefa
vísbendingu um hve langt má ganga
í slíkum efnum.
Þegar niðurstaða umhverfismats
liggur fyrir mun bæjarstjórn Garða-
bæjar væntanlega taka ákvörðun um
auglýsingu á breytingu á aðalskipu-
lagi og auglýsingu um
deiliskipulag byggðar,
sem með öllu óljóst er í
dag hve stór verður eða
á hvern hátt hún nær
út í voginn. Með aug-
lýsingu og kynningu á
skipulaginu í samræmi
við skipulags- og bygg-
ingarlög gefst almenn-
ingi kostur á að koma á
framfæri athugasemd-
um, ábendingum eða
mótmælum eftir því
sem við á. Að aflokinni
þessari kynningu og
eftir umfjöllun um
hugsanlegar athuga-
semdir mun bæjar-
stjórnin síðan taka afstöðu til máls-
ins og eftir atvikum ákveða stærð
hverfisins.
Þetta eru staðreyndir málsins.
Allar vangaveltur um hagsmuna-
tengsl eru úr lausu lofti gripnar og
eru bæjarstjórn með öllu óviðkom-
andi.
Að lokum er hægt að taka undir
þau sjónarmið sem fram hafa komið
um að varðveita þurfi náttúru lands-
ins svo sem frekast er unnt. Bæj-
arstjórn Garðabæjar hefur jafnan
haft það að leiðarljósi við gerð að-
alskipulags. En náttúran er ekki ein-
ungis vogar, hraun og vötn. Garða-
bær er í dag 8000 manna bær. Slíkt
þéttbýli hefur ekki verið unnt að
byggja nema með verulegri skerð-
ingu á náttúrunni enda hlýtur það að
fylgja öllu byggðu bóli.
Hagsmunatengsl bæjar-
stjórn óviðkomandi
Laufey
Jóhannsdóttir
Skipulagsmál
Varðveita þarf náttúru
landsins svo sem
frekast er unnt, segir
Laufey Jóhannsdóttir.
Bæjarstjórn Garða-
bæjar hefur jafnan haft
það að leiðarljósi við
gerð aðalskipulags.
Höfundur er formaður
skipulagsnefndar Garðabæjar.
MIG langar að tjá
mig aðeins um grein
sem birtist í Morgun-
blaðinu 1. febrúar sl.
eftir Karen L. Kinch-
in undir fyrirsögninni:
Misnotkun lyfja fyrir
börn.
Mér, sem foreldri
barns sem hefur verið
metið af barnalækn-
um og sálfræðingum
með ADHD/ADD
(Attention Deficit
Hyperactivity Disord-
er) eða ofvirkni/at-
hyglisbrest, þykir
ástæða til að gera at-
hugasemdir við efni
greinarinnar. Þar vitnar Karen
mikið í rannsóknir og upplýsingar
frá Bandaríkjunum. Hún talar eins
og foreldrar þar „nenni“ ekki að
hugsa um börnin sín og fari bara
til læknis og fái lyf til að hafa þau
„lifandi-dauð“ allan daginn. Hún
segir að ekki megi láta þessa þró-
un ná fótfestu á Íslandi.
Sjálfsagt er til fólk sem misnot-
ar þetta (tilhugsunin ein er skelfi-
leg) en þá er bara að herða eft-
irlitið. Þeir foreldrar sem ég hef
talað við, sem gefa barninu sínu lyf
vegna ofvirkni, hafa ekki gaman af
að „dópa barnið upp“. Þetta er fólk
sem veltir fyrir sér af mikilli al-
vöru, vegur og metur kosti og
galla, þjáist svo af samviskubiti yf-
ir að vera „slæmt foreldri“.
Þegar sonur minn var greindur
með ofvirkni/athyglisbrest höfðum
við sem fjöldskylda gengið í gegn
um miklar kvalir bæði
líkamlegar og andleg-
ar. Hann skemmdi allt
sem hann komst í tæri
við, bíl nágrannans,
leikföng (þegar fólk sá
að við vorum að koma
í heimsókn þá var
sagt „ooo ekki þau“,
heimilið myndi sjálf-
sagt vera í rúst þegar
við færum). Hann
skynjaði ekki hættu,
bara lét sig vaða þar
sem hann var, yfir
götur, ofan í læki ...
bara tímaspursmál
hvenær hann lenti í
hræðilegu slysi eða
biði bana.
Svo byrjaði ofbeldið sem fylgir
þessum sjúkdómi, bæði gagnvart
okkur foreldrunum og öðrum börn-
um (að eiga vini var úr myndinni).
Það sem aðrir foreldrar gera fyrir
börnin sín, eins að lesa fyrir þau,
var aldrei hægt að gera fyrir hann.
Þegar hann var 5 ára kom í ljós
að hann gat ekki lært stafina
(hann var í Landakotsskóla). Það
skipti engu máli hvernig/hvað var
gert fyrir hann því hann mundi
ekki það sem honum var sagt og
kennt.
Þá fórum við af stað í allar rann-
sóknir sem eru í boði hér á landi
og útkoman var að hann var hald-
inn ofvirkni/athyglisbresti og hafði
Tourette syndrome-einkenni. Við
öfluðum okkur eins mikilla upplýs-
inga og við gátum líka, hvernig við
gætum breytt hegðunarmynstri
fjölskyldunnar, verðlaunakerfi ...
ekkert virkaði. En svo sannarlega
reyndum við allt til að búa barninu
sem best umhverfi.
Eftir að hafa hugsað málið vel,
talað við sérfræðinga sem að mál-
inu komu, var ákveðið að reyna
lyfið rítalin. Breytingin á barninu
var ótrúleg, hann lærði stafina á
viku og var farinn að lesa eftir 3
vikur. Hann var orðinn virkur í
vinahópnum í hverfinu eftir mán-
uð.
Nú getum við lesið fyrir hann
sögur, hann dundar sér með
Playmo í langan tíma, við spilum á
spil ólsen ólsen. Þetta eru hlutir
sem venjulegt fólk gerir en við
höfðum ekki kost á því að hafa
„venjulegt“ líf saman fyrr en núna.
Við upplifum ekki að við séum
að dópa barnið upp. Drengnum líð-
ur vel og er miklu hamingjusamari
en áður. Við látum fylgjast vel með
honum, hann er vigtaður/mældur á
60 daga fresti, við erum í góðu
sambandi við læknana og leitum
upplýsinga um allt sem við getum.
Á Netinu fundum við vítamím
sem heitir Efalex sem á að örva
heilastarfsemina fyrir börn með
þennan sjúkdóm. Við gefum hon-
um það, ef það skyldi nú hjálpa!
Ég er sammála Karen að rítalin
sé lyf sem getur haft skelfilegar
aukaverkanir (hún taldi upp skyn-
villu, deyfa hungur, trufla horm-
ónastarfsemi). En ég vil benda
henni á að þetta lyf getur hjálpað
börnum (og fullorðnum líka) og
neita að stimpla foreldra sem gefa
börnunum sínum lyfið sem lata,
óábyrga eiturlyfjaneytendur eða
eiturlyfjasala.
Karen vill ekki gefa börnum lyf
við ofvirkni/athyglisbresti og segir
í greininni „Við ættum frekar að
taka ábyrgð á börnunum okkar,
andlega og menningarlega, og
bjóða þeim upp á umhverfi sem
veitir þeim svigrúm til að læra og
vaxa“. Í mínu tilfelli var allt þetta
reynt en bar ekki árangur.
Það er slæmt að þurfa að gefa
börnum lyf vegna ofvirkni en þeg-
ar engin önnur leið er fær verður
að fara hana með hagsmuni barns-
ins í huga. Foreldrar gera þetta
ekki til að að kaupa sér frið, eins
og Karen heldur fram. Því síður er
ástæða til að ætla að læknar hér á
landi ávísi á lyfið rítalin handa
börnum vegna þess að þeir séu á
mála hjá lyfjafyrirtækjum.
Lyfjanotkun og börn
Anna María
Arnold
Rítalin
Það er slæmt að þurfa
að gefa börnum lyf
vegna ofvirkni, segir
Anna María Arnold, en
þegar engin önnur leið
er fær verður að fara
hana með hagsmuni
barnsins í huga.
Höfundur er dagmóðir og foreldri.
Mörkinni 3, sími 588 0640G
læ
si
le
ga
r
gj
af
av
ör
ur
Tannstönglabox
kr. 2.140
Opið mán.-fös. frá kl. 12-18.
Lau. frá kl. 11-14.
Símar 557 2000 og 557 7100
Skemmuvegi 36 Bleik gata
Kópavogi
Þakrennur
og rör
frá...
Þakrennur
NETVERSLUN Á mbl.is
Langermabolir
aðeins 1.900 kr.