Morgunblaðið - 21.08.2001, Blaðsíða 6

FRÉTTIR
6 ÞRIÐJUDAGUR 21. ÁGÚST 2001 MORGUNBLAÐIÐ
ÞRÍR karlmenn og ein kona fundust
látin seinni hluta sunnudags í einu af
veiðihúsum Veiði- og fiskiræktar-
félags Landamannaafréttar við
Veiðivötn í Rangárvallasýslu. Talið
er að þau hafi látist af völdum kol-
sýringseitrunar sem myndast m.a.
við bruna í gaslampa sem fannst í
veiðihúsinu. Hin látnu voru Sigurður
Jónsson, 50 ára, dóttir hans Eva
María Sigurðardóttir, 24 ára, Örn
Sigurbergsson, 51 árs, og Óli Ágúst
Þorsteinsson, 37 ára.
Rannsókn lögreglu á slysinu bein-
ist að því hvort fólkið hafi fengið kol-
sýringseitrun, vegna þess að gasljós
hafi brunnið yfir nótt og eytt öllu
súrefni í húsinu. Húsið sem fólkið
var í er um 25 fermetrar að stærð,
með einu herbergi og forstofu, en
millihurð var inn í forstofuna og voru
dyrnar lokaðar. Allir gluggar á hús-
inu voru einnig lokaðir þegar að var
komið, enda var leiðindaveður að-
faranótt sunnudags.
Gils Jóhannsson, varðstjóri lög-
reglunnar á Hvolsvelli, segir að
veiðivörður í Veiðivötnum hafi
hringt til lögreglunnar laust fyrir
klukkan hálfsjö á sunnudag og til-
kynnt að hann hafi komið að fjórum
einstaklingum látnum í einu af veiði-
húsunum við Tjaldvatn. Vörðurinn
sagðist hafa farið að vitja fólksins
þegar ekkert hafði sést til þess allan
sunnudaginn en síðast varð vart við
fólkið klukkan ellefu á laugardags-
kvöld. Hann fór því að skálanum og
gekk inn þegar ekkert svar barst og
kom að fólkinu látnu í rúmunum.
„Við fáum í raun mjög skýr skila-
boð frá honum um að þannig sé
ástandið. En við bregðumst samt við
með þeim hætti að ræsa út lækni og
sjúkrabíl og fáum okkur til aðstoðar
tvo lögreglumenn frá Árnessýslu,
þar af var annar þeirra rannsókn-
arlögreglumaður,“ segir Gils.
Ekki vart við gaslykt
Hann segir lögregluna hafa verið
komna að Veiðivötnum um níuleytið
á sunnudagskvöld. „Við fórum þarna
inn og þar blasti við okkur það sama
og veiðiverðinum, fjórir einstakling-
ar liggjandi í rúmum og augsýnilega
látnir. Þrír þeirra voru í svefnpokum
eins og þeir hefðu verið búnir að
koma sér fyrir og farnir að sofa.
Fjórði einstaklingurinn, karlmaður,
hefur trúlega setið á kojuendanum
og annaðhvort verið að hátta sig eða
eiga eitthvað við svefnpokann sinn
þegar hann líður út af. Það lítur
þannig út, hann var með fætur niður
á gólfi og eins og hann hafi liðið út af
eða lagst aftur fyrir sig.“
Gils segir að húsið hafi verið lokað
þegar veiðivörðinn bar að og allir
gluggar verið lokaðir. Ekki segist
veiðivörðurinn hafa orðið var við
neina gaslykt þegar hann fór inn í
húsið en gaskúturinn var tómur og
allar aðstæður bentu til þess að um
dauða af völdum eitraðra loftteg-
unda hafi verið að ræða.
„Þetta var sorglegt slys og í raun-
inni ekkert annað. Rannsókn okkar
gengur klárlega í þá veru. Fólk var í
svefnstellingum og líklega sofnað,
nema hugsanlega þessi eini. Þetta er
mjög lúmskt og gerist, held ég, ekki
á löngum tíma.“ Gils segir þó rann-
sókn málsins ekki lokið. Beðið verð-
ur eftir niðurstöðum úr réttarkrufn-
ingu og gaskútar sem fundust í
veiðihúsinu verða skoðaðir nánar.
Kolsýringur hefur
lamandi áhrif
Þórir B. Kolbeinsson, yfirlæknir á
heilsugæslustöðinni á Hellu, fór með
lögreglunni á vettvang við Veiðivötn.
Hann staðfesti andlát einstakling-
anna fjögurra og tók síðan þátt í að
móta hugmyndir um orsakir þess að
fólkið var látið. Að sögn Þóris var
þarna greinilega um að ræða tiltölu-
lega lítið rými með lokuðum glugg-
um og dyrum. Þegar gas brennur
eyðir það upp súrefni úr loftinu og
jafnframt myndast eitraðar úr-
gangslofttegundir sem aðallega eru
kolsýringur og koltvísýra. Ef loft-
ræsting er ekki nægilega góð hlaðast
þessi efni upp og þar sem kolsýring-
urinn er lyktarlaus er erfitt fyrir fólk
að átta sig á því hvað er að gerast. Að
sögn Þóris eru áhrif þessara eitruðu
lofttegunda margvísleg á líkamann,
m.a. á miðtaugakerfið þar sem þau
sljóvga og gera fólk dómgreindar-
lausara og syfjaðra. Eftir því sem
magnið eykst slævir það öndun og
hefur lamandi áhrif. „Maður getur
svo sem ímyndað sér að fólkið hafi
lagst fyrir og gaslampinn hugsan-
lega verið í gangi. Þá safnast meira
og meira magn upp af þessu þangað
til það nægir til þess að valda dauða.
Við bruna eyðist súrefni úr loftinu en
fyrst og fremst hleðst upp meira og
meira magn af þessum kolsýringi
sem eitrar raunverulega fyrir fólk-
inu og leiðir hreinlega til dauða,“
segir Þórir. Hann segir nauðsynlegt
að brýna fyrir fólki við notkun á gasi
almennt að hafa góða loftræstingu.
Margir nota gastæki bæði til að gefa
ljós og hita og sé ekki góð loftræst-
ing geta þessar lofttegundir hlaðist
upp, bæði í tjöldum og skálum. Þórir
segir slíka upphleðslu banvænna
lofttegunda vera annað en það sem
fólk kalli gaseitrun. „Það er ekki það
sem maður á kannski við, af því þetta
er ekki gas sem lekur úr kútunum og
eitrar fyrir fólki. Þetta er bara gas
sem er að brenna, eins og það á að
gera, en við brunann myndast þessi
eitraða lofttegund.“
Þrír karlmenn og ein kona fundust látin í veiðiskála við Veiðivötn
Talin hafa látist af völd-
um kolsýringseitrunar
Frá vettvangi slyssins. Lengst til vinstri er veiðihúsið sem fólkið fannst í en í forgrunni til
hægri er skáli sem Ferðafélag Íslands reisti árið 1968 en er nú í eigu veiðifélagsins.
Gaslampinn sem lögreglan á
Hvolsvelli tók úr veiðihúsinu.
Morgunblaðið/Þorkell
Veiðihús Veiði- og fiskiræktarfélags Landamanna-
afréttar við Veiðivötn í Rangárvallasýslu.





 



 

 
 
 

 



 
 




  
 



Þrír menn og ein kona létust í rúmum sínum í veiði-
kofa í Veiðivötnum síðdegis á sunnudag.
Að sögn Kjartans Magnússonar, formanns veiði-
félagsins, verður í kjölfar slyssins farið yfir öryggismál í
húsunum og kannað hvort unnt sé að fyrirbyggja slys í
þeim í framtíðinni. Vel komi til álita m.a. að setja upp
viðvörunarskilti í húsunum þar sem fjallað er um um-
gengni við gas og ráðstafanir þar að lútandi.
Skálar á hálendinu rannsakaðir
Væntanleg er bráðabirgðaniðurstaða skýrslu Bruna-
málastofnunar þar sem greint er frá ástandi 28 hálend-
is- og fjallaskála með tilliti til brunavarna. Rannsókn á
ástandi skálanna hefur farið fram í sumar og þegar hafa
20 skálar verið teknir út, þar af hafa tveir skálar fengið
ágætiseinkunn og 13 taldir slæmir.
Tekið skal fram að eingöngu stærstu skálar landsins
sæta rannsókninni og því eru veiðihús Veiði- og fiski-
ræktarfélags Landmannaafréttar ekki inni í rannsókn-
inni. Þegar Morgunblaðið hafði samband við Bruna-
málastofnun í gær fengust þó þær upplýsingar hjá Pétri
Valdimarssyni, sem var í Veiðivötnum fyrir skömmu, að
ástand umræddra veiðihúsa virtist vera gott.
SLYSIÐ við Veiðivötn í Rangárvallasýslu, þar sem þrír
karlmenn og ein kona létu lífið aðfaranótt sunnudags,
að því er talið er, varð í einu af 13 veiðihúsum í eigu
Veiði- og fiskiræktarfélags Landmannaafréttar. Húsin
standa í þyrpingu við Tjaldvatn, á um 5 hektara svæði
sem er deiliskipulagt sem skálasvæði.
Húsin eru 6–12 manna og eru öll byggð úr timbri eft-
ir 1980, að einu undanskildu sem byggt var um 1970. Þá
er auk þess á svæðinu skáli frá 1968 sem áður var í eigu
Ferðafélags Íslands, nú í eigu veiðifélagsins.
Geysimikil umferð fólks er um Veiðivatnasvæðið á
sumri hverju og eru 4–5 þúsund gistinætur skráðar á
hverju sumri að meðtöldum gistinóttum í tjöldum, veiði-
húsum, skálanum og húsbílum. Tveir veiðiverðir auk að-
stoðarmanns annast vörslu á svæðinu og hafa það verk-
svið m.a. að taka á móti veiðifólki og aðstoða það eftir
þörfum, auk þess að annast almenna landvörslu.
Veiðihúsin eru leigð út með dýnum og í þeim er renn-
andi vatn. Gas fylgir ekki húsunum. Slökkvitæki og
reykskynjari eru í öllum húsunum og í þeim eru opn-
anleg fög.
Allt að 5 þúsund gistinætur á sumri
KRISTJÁN Friðgeirsson, slysa-
varnafulltrúi hjá Slysavarnafélag-
inu Landsbjörgu, segir óhjákvæmi-
legt annað en að kofar til fjalla séu
vel þéttir, til að þola vetrarveður, en
slíkur frágangur geti hins vegar átt
sinn þátt í því að skapa súrefnis-
þurrð með því að ekkert loft kemst
inn í húsið séu gluggar lokaðir þeg-
ar logandi eldur er innandyra. Að
sögn hans eru dæmi þess að fólk
hafi séð kertaloga innandyra deyja
þegar súrefni var á þrotum og
stundum legið við slysum vegna
skorts á loftræstingu.
Kristján varpar því fram í tilefni
af slysinu í Veiðivötnum um helgina,
að þeir sem leigi út hús í óbyggðum
geri með einum eða öðrum hætti
ráðstafanir til loftræstingar í hús-
unum. Þar sem svo háttar til að gas
er notað að staðaldri er sjálfsagður
öryggisbúnaður fólginn í gasskynj-
urum sem virka eins og reykskynj-
arar og gefa frá sér viðvörunarhljóð
verði vart gasleka. Slíkur öryggis-
búnaður komi þó ekki að notum ef
súrefnisþurrð vofi yfir af völdum
loga innandyra í óloftræstum híbýl-
um. Grundvallarregla í umgengni
við gas sé ávallt að kveikja eld áður
en skrúfað er frá gasinu.
Þéttir kofar geta skap-
að loftræstivandamál