Morgunblaðið - 21.08.2001, Blaðsíða 12

FRÉTTIR
12 ÞRIÐJUDAGUR 21. ÁGÚST 2001 MORGUNBLAÐIÐ
MANNLAUS sumarbústaður í ná-
grenni Stokkseyrar brann til
grunna sl. laugardagskvöld, en fólk
hafði verið í honum fyrr um daginn.
Bústaðurinn stóð einn og sér og því
ekki hætta á að eldurinn bærist í
önnur mannvirki.
Lögreglunni á Selfossi barst til-
kynning um eldinn laust fyrir
klukkan átta á laugardagskvöld og
var Brunavörnum Árnessýslu gert
viðvart. Að sögn Karls Bergssonar,
varaslökkviliðsstjóra, komu bílar
bæði frá Stokkseyri og Selfossi á
staðinn fljótlega upp úr klukkan
átta og gekk greiðlega að slökkva
eldinn. Sumarbústaðurinn stóð í
björtu báli þegar slökkvilið bar að
og segir Karl hann vera gjörónýtan.
Eldsupptök eru enn ekki ljós, en
Lögreglan á Selfossi fer með rann-
sókn málsins. Grunur leikur þó á að
um gasleka kunni að hafa verið að
ræða.
Sumarhús
brann
til grunna
Stokkseyri
DAUFT hefur verið yfir veiðimönnum í Borg-
arfjarðaránum að undanförnu og rætt um það
manna í millum að árnar þar hafi ekki verið
jafn vatnslitlar í mörg ár. Bragi kokkur Agn-
arsson í veiðihúsinu Helgavatni við Þverá
sagðist hafa eldað ofan í veiðimenn þar síðan
1994 og aldrei hafa séð ána jafn vatnslitla, svo
dæmi sé tekið.
Veiðitölur endurspegla þetta. Á fimmtudag-
inn veiddist t.d. enginn lax í Þverá og Kjarrá
og hollin í Norðurá hafa tekið fáa fiska, tvö holl
þar voru með samtals 22 laxa. Þó eru menn
samdóma um að talsverður lax sé í ánum.
Hann tekur bara alls ekki við svona skilyrði.
Þegar rætt var við menn í vikulokin voru
bundnar miklar vonir við rigningarspá helg-
arinnar og skýrist á næstu dögum hvort
ástæða var til bjartsýninnar. Heyrst hefur þó
að víða hafi strax orðið líflegra á bökkum
vatnanna. Norðurá stóð í 1.270 löxum í lok vik-
unnar, Þverá/Kjarrá í 1.256 löxum. Grímsá var
langt að baki þeirra, en var þó nýlega að losa
700 laxa. Vel hefur hins vegar gengið í Langá,
enda býr hún að vatnsmiðlun sem hefur sann-
arlega skilað sínu á þessu þurrkasumri. Langá
er nú komin nokkuð yfir 1.000 laxa, en allt síð-
asta sumar veiddust þar 1.014 laxar. Hún fer
því sýnilega langt fram úr þeirri tölu, líklega
ein Borgarfjarðaránna til að gera betur en í
fyrra.
Svalbarðsá betri en í fyrra
Um helgina voru komnir 102 laxar úr Sval-
barðsá í Þistilfirði og fékk síðasta holl 10 laxa,
þar af einn 19 punda og þrjá 14 punda, að sögn
Jörundar Markússonar, leigutaka árinnar.
Síðasta sumar veiddust 92 laxar í ánni og
stefnir því í töluvert hærri tölu. Mikill lax er í
nokkrum hyljum, Stórafossi, Eyrarhyljum og
Laxahyl svo einhverjir séu nefndir. Þrátt fyrir
boltafiska í síðasta holli er laxinn smærri held-
ur en oft áður og mikið af aflanum smálax. Síð-
asta holl veiddi nokkra grálúsuga fiska.
Tregt í Borgarfirð-
inum nema í Langá
Morgunblaðið/Stefán Á. Magnússon
Helgi Héðinsson t.v. með 10 punda lax úr Sandá og hef-
ur beðið Arthur Bogason um að staðfesta þyngdina.
ERU
ÞEIR AÐ
FÁ’ANN?
SAMGÖNGURÁÐHERRAhefur ákveðið að skipastarfshópa til að fara yfiröryggismál á flugvöllum
landsins og til að gera tillögur til
ráðherra meðal annars í ljósi at-
hugasemda Alþjóðaflugmálastofn-
unarinnar um breytingar á lögum og
reglugerðum um rannsóknir flug-
slysa. Þá hefur hann beint því til
rannsóknarnefndar flugslysa hvort
ástæða sé til að hún endurupptaki
þann þátt skýrslu sinnar sem fjallar
um björgunaraðgerðir vegna flug-
slyssins í Skerjafirði.
Í frétt frá samgönguráðuneytinu
er rakið að á blaðamannafundi í lok
júní síðastliðins þar sem kynnt hafi
verið bréf og skýrsla Alþjóðaflug-
málastofnunarinnar hafi verið til-
kynnt að ráðuneytið myndi taka tillit
til framkominna athugasemda og
leita allra leiða til að tryggja enn
frekar öryggi flugs. Þá hafi ráðu-
neytið þegið boð Friðriks Þórs Guð-
mundssonar og Jóns Ólafs Skarp-
héðinssonar um að skoða myndband
af björgurnaraðgerðum vegna flug-
slyssins, en myndbandið sem tekið
hafi verið af íbúa í Skerjafirði sýni
nánast allt björgunarferlið. Að mati
ráðuneytisins varpi myndbandið
ljósi á aðstæður til björgunar og
þann öryggisbúnað sem var á staðn-
um.
Einnig kemur fram í frétt ráðu-
neytisins að um svipað leyti hafi
komið fram upplýsingar um skýrslu
slökkviliðsins í Reykjavík um sama
mál og minnisblað Flugmálastjórn-
ar, auk fundargerða um björgunar-
bátinn sem notaður hafi verið við
björgunaraðgerðirnar. Rannsóknar-
nefnd flugslysa hafi staðfest að þess-
um gögnum hafi ekki verið komið til
nefndarinnar meðan unnið hafi verið
að rannsókn flugslyssins og að hún
hafi ekki haft vitneskju um tilvist
þeirra fyrr en nú.
Síðan segir að í ljósi þessa hafi
samgönguráðherra ákveðið:
„1. Ráðuneytið hefur sent rann-
sóknarnefnd flugslysa bréf þar sem
áréttað er að ráðuneytið hafi ekki
heimild til að gefa nefndinni fyrir-
mæli. Ráðuneytinu þykir þó rétt að
koma á framfæri við nefndina því
áliti sínu, að það verði að teljast eðli-
legt og beinlínis æskilegt að nefndin
afli sér ofangreindra gagna og e.t.v.
frekari upplýsinga til að leggja mat
á efni þeirra og mikilvægi. Vakin er
athygli á 3. mgr. 11. gr. laga nr. 59/
1996 um rannsóknir flugslysa, en
þar segir að nefndinni sé heimilt að
kalla til starfa sérfræðinga á tiltekn-
um sviðum telji hún það nauðsyn-
legt. Á grundvelli slíks faglegs mats
hljóti nefndin að taka rökstudda
ákvörðun um það hvort tilefni geti
verið til að endurupptaka þann þátt í
skýrslu nefndarinnar sem fjallar um
björgunaraðgerðirnar.
2. Skipaður verður starfshópur
sem fari yfir öryggismál á flugvöll-
um landsins og leggi fram drög að
reglugerð um starfsemi flugvalla og
tillögur að nauðsynlegum lagabreyt-
ingum. Jafnframt skal starfshópur-
inn gera tillögur að nauðsynlegum
breytingum á starfsemi flugörygg-
issviðs Flugmálastjórnar. Formaður
starfshópsins verður Gísli Baldur
Garðarsson, hæstaréttarlögmaður.
3. Skipaður verður starfshópur
sem geri tillögur til ráðherra, m.a. í
ljósi athugasemda ICAO, um breyt-
ingar á lögum og reglugerð um
rannsóknir flugslysa. Formaður
starfshópsins verður Andri Árna-
son, hæstaréttarlögmaður.“
Eðlilegt að beina þessum
tilmælum til nefndarinnar
Sturla Böðvarsson, samgönguráð-
herra, sagðist aðspurður ekki geta
svarað því hvers vegna þessir hlutir
hefðu ekki verið rannsakaðir af
hálfu rannsóknanefndnar flugslysa.
Hins vegar lægi fyrir að nefndin
hefði ekki haft myndbandið né upp-
lýsingarnar sem hefðu komið fram í
innanhússkýrslu slökkviliðsins. Í
ljósi þess teldi hann eðlilegt að beina
þessum tilmælum til nefndarinnar,
þannig að hún fengi færi á að fara
rækilega yfir málið. Það væri af-
staða ráðuneytisins að það væri
mjög nauðsynlegt að skoða þessa
þætti ekkert síður en aðra.
Hann sagði aðspurður að aðilar
málsins svo sem eins og slökkviliðið
hefðu auðvitað átt að beina þessum
upplýsingum til nefndarinnar. Hann
felldi að sjálfsögðu enga dóma í
þessum efnum, en hann teldi allra
hluta vegna æskilegt að nefndin færi
yfir þetta. Hins vegar lægi alveg
ljóst fyrir að hann gæti ekki á
grundvelli gildandi laga haft nein af-
skipti af rannsókn nefndarinnar.
Sturla sagði að nefndin hefði ekki
fjallað mikið um þennan þátt slyss-
ins. Hins vegar hefði Alþjóðaflug-
málastofnunin farið yfir skýrslu
nefndarinnar og metið það svo að
það væri ekki þörf á frekari rann-
sókn. Nú væri út af fyrir sig ekkert
gefið að ný gögn leiddu til nýrra
upplýsinga fyrir nefndina, en hann
vekti athygli á því að í gangi væri op-
inber rannsókn í þessum efnum og
hann teldi því engin efni fyrir sam-
gönguráðuneytið að beita sér fyrir
rannsókn á öðrum þáttum málsins
en ákvörðun hefði verið tekin um.
Sturla sagði aðspuður að hann
hefði átt fundi með hluta aðstand-
enda þeirra sem fórust í flugslysinu.
Samtöl sem vitnað væri til af þeim
fundi á minnisblaði þar að lútandi liti
hann svo á að væru trúnaðarmál.
Hann hefði reynt að lægja öldur með
þessu og hefði ekki hugsað sér að
gera að umtalsefni þau atriði sem
þar hefðu komið fram. Hins vegar
hefði það aldrei hvarflað að honum,
eins og hann hefði þegar sagt í við-
tali við Ríkisútvarpið, að það yrði
þögguð niður umræða um þessi mál.
Byrjaði að afla gagna
og skoða þau í síðustu viku
Skúli Jón Sigurðarson, formaður
rannsóknanefndar flugslysa, sagði
að nefndin hefði byrjað að afla þess-
ara gagna og skoða þau í síðustu
viku og ráðuneytinu hefði verið
kunnugt um það.
Aðspurður hvernig á því stæði að
rannsóknanefndin hefði ekki haft
þessi gögn undir höndum fyrr en nú,
sagðist hann í sjálfu sér ekki hafa
skýringu á því. Öllum hefði verið vel
kunnugt um að þeir hefðu verið að
rannsaka þetta mál, en þetta mynd-
band hefðu þeir einfaldlega ekki vit-
að um. Þeir hefðu hins vegar séð
myndskeið frá slysstað, en hvort
þessi gögn gæfu einhverjar nýjar
upplýsingar sem nefndin hefði ekki
þegar haft væri of snemmt að segja
til um. Það yrði bara að koma í ljós.
Hins vegar mætti ekki gleyma því að
í skýrslu nefndarinnar væri komist
að niðurstöðu um líklega orsök
slyssins og gerðar tilllögur til að
koma í veg fyrir að sambærileg slys
gætu orðið.
Þorgeir Pálsson, flugmálastjóri,
sagðist ekki geta svarað fyrir það
hvernig á því stæði að rannsóknar-
nefnd flugslysa hefði ekki haft þessa
myndbandsupptöku undir höndum
við rannsókn sína og vísaði í þeim
efnum á rannsóknanefnd flugslysa.
Nefndin væri algerlega óháð Flug-
málastjórn og þeir hefðu ekkert með
það að gera hvernig nefndin hagaði
rannsókn sinni.
Samgönguráðherra beinir tilmælum til rannsóknarnefndar flugslysa vegna nýrra gagna
Björgunaraðgerðir
verði kannaðar betur
FRIÐRIK Þór Guðmundsson, að-
standandi eins þeirra sem fórust í
flugslysinu í Skerjafirði, sagði að-
spurður um ákvörðun samgöngu-
ráðherra að hvað varðaði síðari tvo
töluliðina í ákvörðun samgönguráð-
herra væri ágætt ef ráðherra teldi
að það þyrfti að fara í saumana á
flugöryggismálum og eftir hvernig
lögum rannsóknarnefnd flugslysa
starfaði, ekki veitti af.
Hann sagði að hvað varðaði
fyrsta töluliðinn, að fela rannsókn-
arnefnd flugslysa skoðun á björg-
unarþættinum sérstaklega, væri
hins vegar það að segja að það væri
með ólíkindum hvað ráðamönnum
flugmála á Íslandi dytti í hug að
gera. Vika væri liðin frá því rann-
sóknarnefnd flugslysa hefði lýst því
yfir opinberlega að nefndin liti svo
á að það væri ekki í verkahring
nefndarinnar að fjalla um þessa
þætti, þ.e. björgunaraðgerðirnar,
læknishjálp og fleira, það væri í
verkahring annarra. Aðstandendur
hefðu hins vegar bent á að þetta
væri kolröng niðurstaða með vísan
til verklagsreglna Alþjóðaflug-
málastofnunarinnar, sem kvæðu
skýrt á um að þetta verkefni væri
vissulega í verkahring rannsóknar-
nefnda flugslysa. ICAO teldi í
handbókum sínum að þetta væri
mikilvægur hluti rannsókna og
þess að komast að orsökum flug-
slysa. Sú staðreynd hins vegar að
rannsóknarnefnd flugslysa hefði
ekki rannsakað þennan þátt og
kallað eftir gögnum í þessum efn-
um þegar í stað gerði það að verk-
um að nefndin hefði sýnt fram á
vanhæfni sína. Það væri því í raun
og sann í verkahring annarra að
skoða þessar björgunaraðgerðir að
þeirra mati. Það sem kæmi fram í
fréttatilkynningunni varðandi það
að rannsókanefndin hefði ekki haft
vitneskju um innri skýrslu slökkvi-
liðsins og myndbandið væri bein
sönnun um vanhæfni nefndarinnar.
Rannsakendur ættu ekki að sitja og
bíða þess að einhverjir kæmu með
gögn til þeirra heldur ættu þeir að
afla allra gagna.
Skref afturábak
Friðrik Þór bætti því við að þessi
ákvörðun ráðherra væri skref aft-
urábak frá þeim hugmyndum sem
hann hefði viðrað í eyru sín og Jóns
Ólafs Skarphéðinssonar á fundi á
þriðjudeginum í síðustu viku þar
sem hann hefði haft öllu róttækari
tilboð uppi um rannsókn á björg-
unarþættinum eingöngu. Þeir teldu
hins vegar að sjálfsögðu að rann-
sókn yrði að vera miklu víðtækari,
því þegar á allt væri litið væru
björgunaraðgerðirnar nokkuð vel
rannsakaðar nú þegar, með skýrslu
slökkviliðsins, myndbandsupptök-
um, með fyrirliggjandi meintum
neyðaráætlunum og að hve miklu
leyti farið hefði verið eftir þeim o.fl.
Það þurfi starfshóp eða nefnd um
það hvernig eigi að bregðast við
þessum ósköpum en ekki nefnd til
þess að rannsaka það sem liggi í
meginatriðum ljóst fyrir.
Friðrik Þór sagði að á fundinum
með samgönguráðherra hefði ráð-
herra lagt fram hugmyndir sem
meðal annars hefðu falist í því að
skoða bara björgunarþáttinn, en
öllu öðru yrði ýtt til hliðar og að
áfallinn kostnaður vegna Cranfield-
rannsóknarinnar yrði greiddur
gegn því að þeir myndu láta af yf-
irlýsingum í fjölmiðlum. Þeir hefðu
hafnað þessum hugmyndum með
formlegum hætti á fundi með ráð-
herra á fimmtudaginn var.
Friðrik Þór sagði að þeir stæðu
við yfirlýsingar sínar um að þetta
væri það sem ráðherra hefði sagt á
þessum fundi. Neitaði hann því yrði
fólk bara að taka afstöðu til þess
hverjum það vildi trúa.
Friðrik Þór Guðmundsson
RNF hefur sýnt fram
á vanhæfni sína