Morgunblaðið - 02.10.2001, Blaðsíða 8

FRÉTTIR
8 ÞRIÐJUDAGUR 2. OKTÓBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
Gjörið þið svo vel, elskurnar okkar, hér kemur „greifinn“ eins og nýsleginn túskildingur.
Philyra-forlagið í Þýzkalandi
Tímarit fyrir
þýzkumælandi
íslenzkunema
STEFAN Keller erþýzkur læknir semstofnað hefur í
München í Þýzkalandi út-
gáfufélag sem hefur að
markmiði að gefa út
námsefni fyrir fólk sem er
þýzkumælandi að móður-
máli og vill læra íslenzku.
„Forlagið hefur nú þeg-
ar verið stofnað og heitir
Philyra Verlag,“ segir
Keller í svari við fyrstu
spurningunni, er Morgun-
blaðið náði af honum tali
er hann var staddur í
Reykjavík fyrir
skemmstu. „Við höfum nú
þegar gefið út eina bók;
málfræði fyrir þýzkumæl-
andi fólk sem vill læra ís-
lenzku. Höfundur bókar-
innar er Daniel Scholten,
sem er hálf-þýzkur og hálf-ís-
lenzkur, og stendur með mér að
Philyra-útgáfufélaginu.“
– Hvert er svo næsta verk-
efni?
Næsta verkefni sem okkur
langar að ráðast í er tímarit fyrir
þýzka íslenzkunema, sem á að
bera titilinn Íslenska. Stefnan er
að geta með þessu tímariti boðið
íslenzkunemum í Þýzkalandi upp
á hentugt lesefni á nútímaís-
lenzku til að spreyta sig á, sem
jafnframt nýttist til upplýsingar
um þróun íslenzks mannlífs og
atburði líðandi stundar á Ís-
landi.“
– Og ætlið þið að semja sjálfir
efnið í tímaritið?
„Ósk okkar er sú að í tímarit-
inu verði greinar eftir Íslend-
inga. Við erum því að leita að
fólki sem hefur íslenzku að móð-
urmáli sem gæti lagt okkur til
greinar til birtingar í ritinu. Við
sjáum fyrir okkur að þetta séu
frekar stuttir textar með frá-
sögnum af daglegu lífi á Íslandi,
annars vegar í því augnamiði að
hafa textana á hreinni nútíma-
íslenzku og hins vegar til að ís-
lenzkunemarnir geti í leiðinni
fræðzt lítið eitt um íslenzkan
veruleika.
Í tímaritinu yrðu þessar grein-
ar útskýrðar, bæði hvað varðar
málfræði, málfar o.s.frv. Bent
yrði á með hjálp þessara greina
hvers konar orðanotkun er gagn-
legt að læra til að geta tjáð sig á
eðlilegan hátt á íslenzku. Skoða
þarf sérstaklega setningar þar
sem hinir flóknari þættir mál-
fræðinnar koma í ljós.“
– Er tilefnið að þessum tíma-
ritsútgáfuáformum sem sagt að
ykkur þykir stórlega skorta slíkt
lesefni fyrir þýzkumælandi ís-
lenzkunema?
„Já. Ég hef sjálfur reynt að
læra íslenzku í mörg ár, en ár-
angurinn strandar alltaf á
tvennu: Það íslenzka lesefni sem
mér stendur til boða í Þýzka-
landi er fyrst og fremst bók-
menntatextar – skáld-
sögur eftir Halldór
Laxness, Einar Má
Guðmundsson, Einar
Kárason og fleiri ís-
lenzka höfunda – og
þessar bækur eru
skrifaðar þannig að lestur þeirra
kemur að litlum notum fyrir fólk
sem er að stíga sín fyrstu skref í
íslenzkunámi. Þetta er sambæri-
legt við að íslenzkir þýzkunemar
læri þýzku bara á lestri verka
Goethes og Schillers. Maður get-
ur lært fína þýzku á því, en það
er sannarlega ekki auðveldasta
leiðin ef markmiðið er aðeins að
geta gert sig skiljanlegan í
venjulegum samskiptum við
þýzkumælandi fólk eða til að
geta stautað sig fram úr dag-
blaði. Vandamálið er að það sem
maður lærir af þessum bók-
menntatextum er ekki sérlega
hagnýtt. Það sem okkur gengur
til með útgáfu tímaritsins er sem
sagt að bjóða upp á lesefni sem
endurspeglar hversdagslegt nú-
tímamál Íslendinga.
Ég hef líka reynt að útvega
mér íslenzk dagblöð og hlusta á
útvarp og hljóðspólur, en ég tel
að í mörgum tilvikum eigi svipað
við um mál blaðamanna og það
sem ég var að segja um bók-
menntatextana. En ein hug-
myndin að textaöflun í tímaritið
er að við fáum leyfi til að endur-
prenta valdar greinar úr íslenzk-
um dagblöðum. Þetta er þó ekki
frágengið ennþá.“
– Hvernig er útgáfan fjár-
mögnuð?
„Við sem stöndum að Philyra-
forlaginu gerum þetta allt í sjálf-
boðavinnu og værum ánægðir ef
salan á því sem við gefum út
nægði til að standa straum af
kostnaði eða þar um bil. Áætl-
unin er að gefa tímaritið „Ís-
lensku“ út svona tvisvar á ári.
Upplagið yrði sennilega um 500
eintök til að byrja með.“
– Hvaða uppsprettur efnis í
tímaritið sérðu fyrir þér aðrar en
valdar greinar út dagblöðum?
„Ég hefði mikinn áhuga á því
að fá texta frá venjulegum Ís-
lendingum, sem gæfu góða mynd
af kjarnmiklu, daglegu máli. Ég
var til dæmis að tala við eldri
sjómann hér um daginn, sem
komst allur í ham þeg-
ar hann fór að tjá sig
um fiskikvótamálið.
Það væri frábært ef
við gætum komið slík-
um frásögnum í tíma-
ritið. Við hvetjum Ís-
lendinga, sem hefðu áhuga á að
senda okkur gott efni – sem gæti
til dæmis líkzt lesendabréfi til
dagblaðs eins og Morgunblaðs-
ins – til að hafa samband við
okkur,“ segir Keller að lokum.
Netfang Philyra-forlagsins er
info@philyra.de, heimilisfangið
er: Philyra Verlag, Elisabeth-
strasse 27, D-80796 München.
Stefan Keller
 Stefan Keller fæddist árið
1954 og starfar sem læknir í
München. Hann kom fyrst til Ís-
lands árið 1996 og hefur komið
hingað árlega síðan. Dóttir hans
og sonur hafa bæði gert stúd-
entsprófsverkefni sem tengist Ís-
landi.
Skortur á
hentugum
textum fyrir
íslenzkunema
ÍSLENDINGAR búsettir erlendis
sem hyggjast flytja heim til föður-
landsins fljótlega ættu að hafa í
huga, ef þeir eru nýbúnir að kaupa
bifreið eða ætla að gera það áður en
þeir flytja heim, að geta þess við selj-
endur bílanna til að forðast greiðslu
tolla í tvígang. Nýlegt dæmi um
þetta er innflutningur á Fiat Punto
bifreið, árgerð 2000, frá Noregi. Bíll-
inn kostaði 1.350.000 en tollar á bif-
reiðinni hér á landi nema 956.000
krónum. Þetta þýðir að bíllinn kostar
í kringum 2.300.000 krónur.
Kona nokkur sem hefur verið bú-
sett í Noregi í tæplega tvö ár lenti í
þessari aðstöðu nýverið en rúmum
mánuði áður en hún flutti til Íslands
festi hún kaup á Fiat Punto bifreið.
Hún segist ekki hafa verið á heim-
leið til Íslands þegar hún keypti bíl-
inn, en það hafi breyst vegna
breyttra fjölskylduaðstæðna. Bíllinn
kom með Norrænu til Íslands en við
komuna til landsins var henni tjáð að
hún yrði að borga 956.000 krónur í
toll. Þá kvaðst hún hafa borgað
1.350.000 krónur fyrir bílinn í Noregi
þegar hún keypti hann.
„Bíllinn er hér en ég má ekki
keyra hann fyrr en ég er búin að
ganga frá þessu. Hann er bara inni í
bílskúr. Þetta er út í hött. Ég held að
ég fari bara út með hann aftur,“ seg-
ir hún og kveðst einfaldlega hafa
fengið þá skýringu að virðisaukinn
væri svona hár.
Óhagstætt dæmi
Tryggvi Valdimarsson, upplýs-
ingafulltrúi Tollstjórans í Reykjavík,
reiknaði dæmið upp á nýtt að beiðni
Morgunblaðsins og fékk út sömu
tölu, eða 956.000 krónur. Að sögn
Tryggva er um óhagstætt dæmi að
ræða í þessu tilviki þar sem hún sé
með dýran bíl frá Noregi.
„Hún er með tiltölulega nýjan bíl
frá Noregi sem hún kaupir dýran. Í
Noregi eru tollar á bifreiðum hærri
en á Íslandi á. Ef hún hefði keypt
hann og sagst vera að fara úr landi
eftir stuttan tíma hefði hún getað
fengið hann í tollsölu, sem þýðir eng-
in tollgjöld ytra,“ segir Tryggvi og
bætir við að þá hefði hún einungis
þurft að greiða af þeirri upphæð
ásamt flutningskostnaði til landsins.
„Hún er í raun að borga tvisvar sinn-
um toll og gjöld af þessum bíl, hér og
í Noregi,“ segir hann.
Hann segir einu undankomuleið-
ina fyrir konuna að hafa samband við
seljanda og reyna að fá söluskattinn
endurgreiddan í Noregi vegna þess
að bíllinn fór úr landi. „Þá lækkar
verðið sem því nemur og gjöldin
einnig,“ segir Tryggvi. Hann bendir
þó á að slíkt verði að fara fram þeirra
á milli.
Konan kveðst ætla að kanna þessa
undankomuleið í Noregi en taldi þó
ekki líklegt að það gengi upp þar
sem hún keypti bílinn í einkasölu.
„Ég er búin að ákveða að fara aftur
til Noregs. Það þýðir ekkert annað.
Þetta dæmi kemur aldrei til með að
ganga upp fyrir mig,“ segir hún.
Þarf að greiða tolla af
bifreið sinni í tvígang