Morgunblaðið - 02.10.2001, Blaðsíða 29

LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 2. OKTÓBER 2001 29
HVER óperusýning er ný upp-
færsla, jafnvel þó hin leikræna upp-
bygging sé ávallt sú sama og sömu
flytjendur. Frumsýning-
in var í daufara lagi en
sýningin sl. sunnudag
var mun líflegri og sem
fyrr, var Ólafur Kjartan
Sigurðarson sá sem hélt
uppi fjörinu í leik og með
frábærum söng og voru
t.d. atriðin á móti kerl-
ingunni, sem leikin var
af Bryndísi Jónsdóttur,
kostulega útfærð og hér
tilfærð, því í umsögninni
um frumsýninguna,
gleymdist að geta þessa
atriðis, sem hvað leik-
framvinduna varðar hef-
ur nokkra þýðingu.
Auður Gunnarsdóttir
söng hlutverk Pamínu
og gerði margt mjög fallega og átti
m.a. sérlega vel sunginn dúett (Bei
Männern, welche Liebe fühlen) með
Ólafi (Papageno) og náði einnig að
túlka örvæntingu Pamínu þar sem
hún ætlar að fyrirfara sér. Rödd
Auðar er hrein og falleg en í heild
var leikur hennar í samræmi við lát-
lausa heildarmynd sýningarinnar.
Eins og fyrr segir er hver sýning
ný uppfærsla og frammistaða flytj-
enda oft með sérlega ólíkum hætti
frá einni sýningu til annarrar. Guð-
jón Óskarsson (Sarastro) söng
glæsilega In diesen heil’gen Hallen.
Guðrún Ingimarsdóttir náði ekki
því stóra út úr hlutverki Nætur-
drottningarinnar, að þessu sinni og
skortir enn öryggi og raddkraft til
að bera fyllilega uppi þetta erfiða
hlutverk. Dömurnar þrjár voru
skemmtilega samtaka í söng sínum
og höfðu greinilega sungið sig sam-
an. Drengirnir fóru sem fyrr, nokk-
uð varlega með sín hlutverk en
sungu fallega „sálminn“ fræga, sem
Íslendingar þekkja sem „Nú er glatt
í döprum hjörtum“.
Loftur Erlingsson var góður sem
prestur og varðmaður og Skarphéð-
inn Þ. Hjartarson hefur tekið sig
töluvert á, frá því á frumsýningunni
og var söngur varðmannanna í sálm-
inum Ach Gott, vom Himmel
sieh’darein, mun tilþrifameiri en á
frumsýningunni.
Finnur Bjarnason
söng fallega og sér-
staklega vel og inni-
lega fystu aríuna sína,
Dies Bildniss ist be-
zaubernd schön en
leikur hans er enn
einum of hlutlaus og
átríðulaus.
Hljómsveitin var að
mörgu leyti nokkuð
góð, þótt flautleikur-
inn nærri niðurlagi
óperunnar hafi hlaup-
ið í „hnökra“ og það
oftar en einu sinni, er
var mjög áberandi,
þar sem flautan leikur
í þessu atriði mikil-
vægan einleik er tengist sjálfri
töfraflautunni. Í heild var sýningin
jöfn og Auður Gunnarsdóttir féll
mjög vel inn í sýninguna en svo sem
einnig á frumsýningunni náði Ólafur
Kjartan oft stóru, bæði í söng og
leik, út úr sínu og var að því leyti til
svolítið sér á báti í sýningu sem að
mörgu leyti er áferðarfallegt ævin-
týri.
Það er ljóst að Töfraflautan lifir
fyrst og fremst og eingöngu fyrir
ótrúlega fagra tónlist eins mesta
snillings í sögu tónlistarinnar, tónlist
sem allir, bæði leikir og lærðir,
kunna að meta, kunna að syngja og
kunna að njóta.
Jón Ásgeirsson
Ný Pamína
TÓNLIST
Í s l e n s k a ó p e r a n
Ný rödd, Auður Gunnarsdóttir
tekur við hlutverki Pamínu.
Sunnudagurinn 30. september,
2001.
TÖFRAFLAUTAN EFTIR
MOZART
Auður
Gunnarsdóttir
ÞEIR sem búast við framtíðar-
spennuþrylli eða hugljúfri mynd í
anda E.T þegar þeir skella sér á
kvikmyndina A.I. verða sjálfsagt
fyrir vonbrigðum. Hér erum að ræða
átakanlegt og myrkt framtíðar-
drama með siðferðilegum spurning-
um um eðli mannsins, framtíð hans
og tækninnar.
Í framtíðinni eru menn komnir svo
langt með þróun vélmenna, að þeir
eru farnir að sinna öllum þörfum
mannsins, og ekki síst þeim kynferð-
islegu. David litli er þá skapaður í
nafni vísindanna, sem fyrsta vél-
mennið sem getur elskað. Hann fær
alvöru mennska foreldra, en heldur
brátt í leit að einhverjum sem getur
breytt honum í alvöru strák. Sagan
er sögð í þremur hlutum. Fyrsti
fjallar um tilurð hans og lífið með
foreldrunum. Annar um leitina í
myrkum mannheimum og sá þriðji
um framtíðina. Mér fannst þriðja
hlutanum algjörlega ofaukið, eins og
væri verið að reyna að koma til móts
við áhorfendur með góðum endi sem
er það samt ekki, en er auk þess
langdreginn og algjörlega úr takti
við myndina. Ef Spielberg hefði
stoppað eftir annan hluta hefði
myndin verið mun rökréttari og lík-
ari ævíntýrinu um hann Gosa, sem
myndin er framtíðarútfærsla á.
Þar sem Kubrick hafði velt sér
upp úr þessu verkefni í tvo áratugi
eða svo, er freistandi að reyna að
giska á hvaða áhrifa gætir frá honum
og hvað Spielberg á einn. Eitthvað
glittir í stílinn frá Kubrick og ryþm-
inn er líka hægari, í hans anda. Ann-
ars fannst mér útlitslega séð myndin
helst minna á framtíðarmyndina
Blade Runner.
Sumir vilja meina að þessi myrka
sýn á mannkynið komi frá Kubrick,
en mér finnst þetta mjög mikil Spiel-
berg mynd. Hann hefur alltaf verið
upptekinn af eðli mannsins, grimmd-
hans, því að vera öðruvísi, þörfinni
að vera elskaður, og ekki síst örlög-
um kynþátta. Og í rauninni eru þessi
vélmenni ekkert nema „óæðri“ kyn-
þáttur framtíðarinnar. Eins og ein-
hver segir í myndinni „Sagan end-
urtekur sig“.
Það er auðvitað ekki að spyrja að
því þegar Spielberg er nærri að
tæknilega og myndrænt er myndin
meistaralega unnin og hún er einnig
sérlega falleg á köflum, þótt drungi
sé yfir henni.
Spielberg hefur alltaf tekist vel til
með leikara, og litli snillingurinn
Haley Joel Osment er hreint ótrú-
legur í þessari mynd, eins og öðrum.
Hann sýnir svo næman leik milli
þess að vera algjört vélmenni og
þegar hann síðan byrjar að elska.
Jude Law er skemmtileg persóna
og tekur sig einnig vel út, þeir fé-
lagar eru mjög skemmtilegir saman.
Ástralska leikkonan Frances
O’Connor er mjög fín sem mamman
sem þarf að berjast við allar þessar
erfiðu tilfinningar.
Fyrir utan það að endirinn er
frekar misheppnaður, fannst mér
A.I. mjög áhrifamikil mynd og hún
hélt mér algjörlega. Hún er einnig
áhugaverð, það er skemmtileg til-
breyting falin í því að horfa á kvik-
mynd þar sem ætlast er til einhvers
af áhorfendum.
Kynþáttur framtíðarinnar
KVIKMYNDIR
S a m b í ó i n o g
H á s k ó l a b í ó
Leikstjórn og handrit: Steven Spiel-
berg eftir smásögu Brian Aldiss.
Aðalhlutverk: Haley Joel Osment,
Jude Law, Frances O’Connor og
William Hurt. 145 mín. Dream-
works 2001.
A. I . ARTIFICIAL
INTELLIGENCE
Hildur Loftsdótt ir
HELGA Kristmundsdóttir sýnir um
þessar myndir olíumálverk undir
yfirskriftinni „Heimkoma“ í Gall-
eríi Fold. Hún hefur búið og starfað
í Danmörku um árabil, og er sýn-
ingin sú fyrsta sem hún heldur hér
á landi. Verkin sem Helga sýnir eru
29 að tölu og vann hún þau öll í
sumar. Bera þau keim af íslensku
landslagi, enda bera þau titla á
borð við „Óður um grjót og mosa“,
„Óður um klett og vatn“, „Stemmn-
ing“, „Fjallaljóð“ og „Hillingar“.
Helga segist ekki beinlínis vinna
meðvitað með íslenskt landslag í
verkum sínum, þó svo að það komi
gjarnan fram í myndunum. „Ég er
nú alltaf að reyna að vera afstrakt,
og er fyrst og fremst að vinna með
form og liti. En það er eins og nátt-
úran komi mjög oft fram í því sem
ég er að mála. Þótt ég búi og starfi
erlendis er ég alin upp í íslenskri
sveit og þetta liggur því djúpt í
mér,“ segir Helga.
Gaman að sýna loks heima
Helga flutti til Danmerkur árið
1989 og settist að í Árósum ásamt
eiginmanni sínum. Hún hafði áður
stundað nám í keramik og vefnaði
við Myndlistar- og handíðaskóla Ís-
lands, en innritaðist árið 1991 í mál-
aradeild Listaakademíunnar í Ár-
ósum og lauk þaðan námi árið 1995.
„Ég var fremur óviss um hvar ég
vildi staðsetja mig í listsköpuninni,
og hafði lært keramik og vefnað í
myndlistarskólanum heima. En
þegar ég byrjaði loksins að mála
fann ég um leið að þetta var það
sem ég hafði alltaf verið að leita að.
Eftir á að hyggja held ég að þetta
hafi verið rétta leiðin að málverk-
inu, þótt hún hafi verið löng. Bæði
nýtist það vel að hafa unnið með
aðra miðla, auk þess sem ég er ekk-
ert viss um að ég hafi verið tilbúin í
málverkið fyrr.“
Helga starfar alfarið að myndlist
og hefur haldið fjölda einkasýninga
víðsvegar í Danmörku, en einnig í
Þýskalandi, Austurríki, Færeyjum,
Noregi, Belgíu og Svíþjóð. Í Dan-
mörku sýnir Helga hjá föstum gall-
eríum, m.a. annars hjá Galleri Sct.
Gertrud í Kaupmannahöfn. „Það er
í raun alveg nóg að gera hjá mér,
enda er ég komin á þá hillu í mynd-
listinni að vera orðin laus við allt
basl við að koma mér á framfæri.
Víða er fólk farið að þekkja mig og
spyrja eftir verkum mínum. Þetta
verður til þess að ég þarf að halda
mig vel að verki, og þannig lærir
maður best. Það er hins vegar mjög
gaman að sýna loksins hérna
heima, enda hef ég fengið mjög góð
viðbrögð hjá sýningargestum,“ seg-
ir Helga að lokum.
Sýningin Heimkoma stendur til
7. október næstkomandi.
Óður um
íslenskt
landslag
Morgunblaðið/Þorkell
Helga Kristmundsdóttir mynd-
listarmaður starfar í Danmörku.
BÓKAKAFFI verður í Gunn-
arshúsi í kvöld kl. 20. Þá til-
kynnir Börn og bækur – Ís-
landsdeild IBBY hverjir verði
tilnefndir til H.C. Andersen-
verðlaunanna og á heiðurslista
IBBY-samtakanna árið 2002.
Dagný Kristjánsdóttir veltir
upp spurningunni: Er ævintýr-
ið úti? Í framhaldi af því verður
rabbað fram eftir kvöldi.
Bókakaffi
í Gunn-
arshúsi