Morgunblaðið - 02.10.2001, Side 26

ÁRÁSIN Á BANDARÍKIN
26 ÞRIÐJUDAGUR 2. OKTÓBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
Psyllium Husk Caps
FRÁ
Apótekin
Fyrir meltinguna,
með GMP gæðanýtingu
H
á
g
æ
ð
a
fra
m
le
ið
sla
FYRRVERANDI konungur Afgan-
istans og leiðtogar afganskra and-
stæðinga talibana samþykktu á fundi
í Róm í gær að gera ráðstafanir til að
skipa nýjan þjóðhöfðingja og bráða-
birgðastjórn sem ætti að taka við
völdunum í Afganistan af talibönum.
Stjórn talibana virðist eiga undir
högg að sækja í Afganistan og til-
kynnt var í gær að hún hygðist losa
tangarhald sitt á þremur héruðum,
þar sem stuðningurinn við konung-
inn fyrrverandi hefur aukist, og deila
völdunum með ættflokkahöfðingj-
um.
Mohammed Zahir Shah, fyrrver-
andi konungur Afganistans, og
fulltrúar andstæðinga talibana sam-
þykktu að stofna „Æðstaráð fyrir
þjóðareiningu Afganistans“ sem ætti
að kalla saman þing afganskra ætt-
flokkahöfðingja til að kjósa þjóð-
höfðingja og skipa bráðabirgða-
stjórn. Ef þingið gæti ekki komið
saman af einhverjum ástæðum hefði
æðstaráðið heimild til að skipa þjóð-
höfðingja og ríkisstjórn sem á að
vera við völd þar til efnt verður til
kosninga.
Bandarískir þingmenn lofa
bandalaginu aðstoð
Þetta er niðurstaða þriggja daga
viðræðna í Róm milli konungsins
fyrrverandi, fulltrúa Norðurbanda-
lagsins, sem hefur um 10% Afganist-
ans á valdi sínu, og leiðtoga annarra
þjóðernis- og trúarhópa í Afganist-
an.
Ellefu bandarískir þingmenn tóku
einnig þátt í viðræðunum um
helgina. Zahir Shah sagði þeim að
hann myndi fagna hernaðaríhlutun
erlendra ríkja í Afganistan til að
hjálpa andstæðingum talibana til að
komast til valda.
Bandarísku þingmennirnir sögð-
ust styðja bandalag konungsins fyrr-
verandi og andstæðinga talibana og
lofuðu aðstoð Bandaríkjanna við að
endurreisa Afganistan yrði stjórn
talibana steypt.
Einn þingmannanna, repúblikan-
inn Curt Weldon, sagði að áætlun
konungsins fyrrverandi væri „þaul-
hugsuð“ og hann væri ef til vill eini
maðurinn sem gæti sameinað Afg-
ana. Annar þingmaður, repúblikan-
inn Dana Rohrabacher, lagði áherslu
á að Bandaríkjamenn hygðust ekki
gera innrás í Afganistan, heldur að-
stoða Afgana við að steypa stjórn tal-
ibana.
Áður höfðu sendinefndir frá Bret-
landi, Japan, Evrópuþinginu og
Sameinuðu þjóðunum farið á fund
Zahirs Shah og hvatt hann til að efna
til viðræðna um framtíð Afganistans.
Konungurinn fyrrverandi er 86
ára og hefur verið í útlegð frá árinu
1973 þegar honum var steypt af stóli.
Sonur Zahirs Shah sagði hann
vera tilbúinn að fara til Afganistans
en ekki hafa hug á að verða konung-
ur aftur.
Vilja deila völdum með
ættflokkahöfðingjum
Afganska fréttastofan AIP skýrði
frá því í gær að talibanastjórnin
hefði afsalað sér alræðisvöldum í
þremur héruðum, Paktika, Paktia og
Khost, við landamærin að Pakistan.
Stjórnin í Kabúl sagði að talibanar
myndu deila völdunum með ætt-
flokkahöfðingjum í héruðunum
þremur. Er þetta í fyrsta sinn sem
talibanar fallast á að stjórna með
öðrum.
Þegar konungurinn fyrrverandi
var við völd naut hann mikils stuðn-
ings í héruðunum þremur, sem eru
byggð pashtúnum, stærsta þjóð-
flokki Afganistans. Zahir Shah er
pashtúni.
Andstaðan við
talibana eykst
Fregnir herma að á síðustu dögum
hafi andstaðan við talibana aukist í
Afganistan vegna þeirrar ákvörðun-
ar þeirra að neita að framselja
Osama bin Laden.
Talibanar skýrðu frá því í gær að
þeir hefðu handtekið sex menn sem
hefðu dreift áróðursbæklingum til
stuðnings Bandaríkjunum og kon-
ungnum fyrrverandi. Talið er að þeir
verði dæmdir til dauða.
Klerkar í þremur afgönskum hér-
uðum gáfu út tilskipun um að Afgan-
ar, sem grunaðir væru um að styðja
konunginn fyrrverandi, ættu að
greiða háar sektir og að hús þeirra
yrðu brennd til grunna.
Fyrrverandi konungur Afgana semur við andstæðinga talibana
Ætla að mynda nýja
stjórn í Afganistan
AP
Fyrrverandi konungur Afganistans, Mohammed Zahir Shah (t.v.),
ásamt sonarsyni sínum, Mustapha (t.h.). Fyrir aftan þá eru sonur Zahirs
Shah, Mirwais, og bandaríski þingmaðurinn Dana Rohrabacher.
Róm, Íslamabad. AFP, AP.
Donald Rumsfeld, varnarmálaráð-
herra Bandaríkjanna, kvaðst ekki
telja að bin Laden væri á valdi talib-
ana. Andrew Card, skrifstofustjóri
Hvíta hússins í Washington, sagði að
talibanar hefðu haft náið samstarf
bin Laden og hryðjuverkahreyfingu
hans og Bandaríkjastjórn myndi
reyna að koma stjórn talibana frá
völdum yrði bin Laden ekki fram-
seldur.
Pervez Musharraf, forseti Pakist-
ans, kvaðst telja „mjög litlar“ líkur á
að talibanar framseldu bin Laden og
LEIÐTOGI talibana í Afganistan,
múllann Mohammed Omar, sagði í
gær að Afganar þyrftu ekki að óttast
árásir Bandaríkjamanna því þeir
þyrðu ekki að gera innrás í Afganist-
an.
Talibanar viðurkenndu í fyrsta
sinn á sunnudag að sádi-arabíski út-
laginn Osama bin Laden nyti vernd-
ar þeirra og sögðu að honum væri
haldið á leynilegum stað til að
tryggja öryggi hans.
„Osama bin Laden er undir stjórn
íslamska emírdæmisins Afganist-
ans,“ sagði Abdul Salam Zaeef,
sendiherra talibanastjórnarinnar í
Pakistan. „Ég vil lýsa því afdráttar-
laust yfir að hann verður ekki fram-
seldur.“
Sendiherrann bað þó Bandaríkja-
stjórn að hefja viðræður við talibana
„vegna þess að það gæti leitt til góðr-
ar niðurstöðu“.
Að sögn Daniels Laks, fréttaskýr-
anda BBC, er hugsanlegt að með
beiðninni um viðræður sé sendiherr-
ann að senda þau skilaboð til bin
Ladens að talibanar séu tilbúnir að
semja um framtíð hans. Bandaríkja-
stjórn hefur sagt að ekki komi til
greina að semja við talibana.
Lak telur einnig að ummæli sendi-
herrans séu ef til vill vísbending um
að ágreiningur hafi komið upp milli
harðlínumanna og hófsamari manna
úr röðum talibana. Sendiherrann er
sagður tilheyra hófsamari væng
hreyfingarinnar.
yrðu við öðrum kröfum Bandaríkja-
stjórnar.
Múllann Mohammed Omar neitaði
því að talibanar væru viðriðnir árás-
ina á Bandaríkin 11. september og
varaði Bandaríkjamenn við því að
gera árásir á Afganistan.
„Bandaríkjamenn hafa ekki hug-
rekki til að koma hingað,“ sagði hann
og bætti við að Afganar myndu
hrekja Bandaríkjamenn burt úr
landinu eins og innrásarher Sovét-
ríkjanna árið 1989. „Þið getið ef til
vill náð flugvöllunum, höfuðborginni
og borgum landsins, en fólkið fer til
fjalla og berst þaðan.“
Tony Blair, forsætisráðherra
Bretlands, kvaðst hafa séð „óhrekj-
anlegar sannanir“ fyrir því að bin
Laden hefði staðið fyrir árásinni á
Bandaríkin. Hann bætti við að mörg
sönnunargagnanna kæmu frá leyni-
þjónustumönnum og ekki væri hægt
að gera þau öll obinber að svo
stöddu.
Blair varaði talibana við því að
stjórn þeirra yrði steypt ef bin Lad-
en yrði ekki framseldur.
Leiðtogi talibana kveðst ekki óttast Bandaríkjamenn
„Hafa ekki hugrekki
til að koma hingað“
AP
Gúrkar í breska hernum á æfingu í Óman. 23.000 breskir hermenn eru nú við æfingar á Persaflóasvæðinu.
Íslamabad, Kabúl, London. AP, AFP.
JOHN Ashcroft, dómsmálaráðherra
Bandaríkjanna, varaði á sunnudag
við því að líkur væru á að hryðju-
verkamenn á
vegum samtaka
Osama bin Lad-
ens hygðu á
frekari ódæðis-
verk í Bandaríkj-
unum. Sagði
Ashcroft grun
leika á að hand-
bendi bin Ladens
lékju enn lausum
hala í Bandaríkj-
unum og að jafnframt væri ljóst að
þau færu huldu höfði í fjölda ann-
arra landa.
Ashcroft lét ummælin falla á
sjónvarpsstöðvunum CBS og CNN
á sunnudag. „Við teljum mikla
hættu á að hryðjuverkamennirnir
láti aftur til sín taka. Og í sannleika
sagt getur verið að áhættan aukist
eftir því sem Bandaríkin gera sig
líklegri til að svara ódæðisverkun-
um,“ sagði hann.
Yfirvöld í Bandaríkjunum hafa
handtekið meira en 500 manns í
tengslum við ódæðisverkin sem
unnin voru í New York og Wash-
ington 11. september síðastliðinn.
Ashcroft sagði engu að síður að
hann teldi „afar ósennilegt“ að tek-
ist hefði að hafa hendur í hári allra
þeirra sem veitt hefðu ódæðismönn-
unum liðsinni eða tengdust þeim
með einum eða öðrum hætti.
Fastar kveðið
að orði en áður
Dómsmálaráðherrann bandaríski
þótti kveða fastar að orði en hann
hefur áður gert en hann hefur fram
að þessu lagt áherslu á að stappa
stálinu í bandarískan almenning.
Sögðu stjórnmálaskýrendur nýjar
áherslur hans hugsanlega til marks
um að George W. Bush Bandaríkja-
forseti vildi víkka enn frekar út
heimildir alríkislögreglunnar til að-
gerða til að sporna við hryðjuverk-
um. Ríkisstjórn Bush hefur þegar
lagt fyrir Bandaríkjaþing hug-
myndir í þá veru og Ashcroft hvatti
fulltrúa Bandaríkjaþings á sunnu-
dag til að afgreiða þá löggjöf fljótt
og vel.
Dómsmálaráðherra
Bandaríkjanna
Líkur
taldar á
frekari
hryðju-
verkum
Washington. Los Angeles Times.
John Ashcroft