Morgunblaðið - 17.10.2001, Blaðsíða 14

HÖFUÐBORGARSVÆÐIÐ
14 MIÐVIKUDAGUR 17. OKTÓBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
SKÝRT samhengi er á milli
fjölda söfnunarstöðva og auk-
inna skila á flokkuðum úr-
gangi. Þetta er meðal niður-
staðna skýrslu sem fjallar um
tilraun á breyttri sorphirðu á
þremur afmörkuðum svæðum
í Reykjavík.
Tvö svæðanna voru í Breið-
holtshverfi og eitt í Árbæjar-
hverfi. Í tilrauninni, sem hófst
vorið 2000, voru skoðaðar
þrenns konar útfærslur á
söfnunarkerfi fyrir sorp, svo-
kölluð rúmmálskerfi, vigtun-
arkerfi og 10 daga kerfi.
Greitt samkvæmt
fjölda losana eða vigt
Rúmmálskerfið var reynt í
Fellum, Hólum, Bergum og
Stekkjum í Breiðholtinu en
það gengur út á að íbúar geta
valið á milli þess að halda
óbreyttu sorphirðukerfi
(vikulegri tæmingu) eða láta
sér duga tæmingu á 14 daga
fresti. Sérstakir merkingar-
flipar eru á sorptunnum í
rúmmálskerfinu sem íbúar
nota til að gefa til kynna hvort
óskað er eftir tæmingu þessa
vikuna eða ekki og líta starfs-
menn hreinsunardeildar eftir
þeim.
Hugmyndin er sú að ef
þetta kerfi verður valið fyrir
borgina alla muni íbúar borga
fyrir fjölda losana. Núverandi
sorphirðukerfi gerir ráð fyrir
vikulegum losunum en með
rúmmálskerfinu getur fólk
fækkað losunum niður í 26 á
ári.
Vigtunarkerfið var reynt í
Seljahverfi og í blokkum í
Bökkum í Breiðholtinu. Í því
kerfi er þjónustan óbreytt
hvað fjölda tæminga áhrærir
en hugmyndin er að ef kerfið
verður ofan á á höfuðborgar-
svæðinu muni íbúar einungis
greiða fyrir þann úrgang sem
þeir skila samkvæmt vigt.
Tíu daga kerfið var prófað í
Árbæ, Ártúnsholti og Selás-
hverfi. Eins og nafnið bendir
til gerir kerfið ráð fyrir losun
á tíu daga fresti og mun fækk-
un losana leiða til lægra sorp-
hirðugjalds verði kerfið ofan á
fyrir borgina alla.
Dagblöð og fernur rúm-
lega 25 prósent af sorpi
Í skýrslunni er tekið á mán-
aðarlegri söfnun á pappír og
drykkjarfernum í þar til
gerða gáma eða söfnunar-
stöðvar. Í könnun, sem gerð
var á vegum Sorpu árið 1995,
hafi hlutfall dagblaða og ferna
af heildarmagni sorps verið
um 25,3 prósent af heildar-
magni sorpsins. Þessi könnun
var gerð áður en hægt var að
skila pappír og fernum í söfn-
unarstöðvar og á hún því að
gefa mynd af heildarmagni
þess úrgangs í sorpinu. Kem-
ur fram í skýrslunni að skil á
dagblöðum og drykkjarfern-
um eru einungis á bilinu 2-11
prósent og því töluvert að
sækja í þessa flokka.
Þá kemur fram að mjög
skýrt samhengi virðist vera á
milli fjölda söfnunarstöðva og
aukinna skila á flokkuðum úr-
gangi. Þetta bendir til þess að
auka megi skil margfalt með
óbreyttu sorphirðukerfi,
auknum fjölda af söfnunar-
stöðvum og stöðugum áminn-
ingum til íbúa um að flokka
sitt sorp.
Niðurstöður tilraunarinnar
benda til þess að rúmmáls-
kerfið sé það kerfi sem hvetur
mest til flokkunar úrgangs.
Komu fram aukin skil á dag-
blöðum og drykkjarfernum í
söfnunargáma bæði þegar
meðalmagn á íbúa er metið og
sömuleiðis þegar tillit er tekið
til fjölda söfnunarstöðva. Á
sama tíma minnkaði heildar-
magn sorps á svæðinu. Sækja
þurfti sorp sjaldnar til íbúa
sem tóku þátt í kerfinu sem
leiðir til þess að stækka má
það hverfi sem hver og einn
sorpbíll þjónar. Þá minnkaði
fjöldi tæminga um 20 prósent
í kerfinu.
Ekki raunaukning á
flokkun í öðrum kerfum
Í vigtunarkerfinu jukust
skil á dagblöðum og drykkjar-
fernum þegar meðalmagn á
íbúa er skoðað en að teknu til-
liti til fjölda söfnunarstöðva
minnkuðu skil í þær. Í byrjun
ársins 2000 var aðeins einn
blaðagámur á svæðinu en
þeim fjölgaði upp í 11 í júní
sama ár. Virðist aukning á
skilum dagblaða og drykkjar-
ferna haldast í hendur við
þetta. Sé hins vegar það magn
skoðað sem hver einstakling-
ur skilar í hverja söfnunar-
stöð er ekki hægt að sjá neina
raunaukningu.
Sömuleiðis aukast skil í 10
daga kerfinu samhliða fjölgun
söfnunarstöðvanna. Sé tekið
tillit til fjölda söfnunarstöðva
sést að skil eru ekki að aukast
á tilraunatímanum og fara
lækkandi frá janúar 2001.
Svokallað rúmmálskerfi kemur best út í sorphirðu að mati hreinsunardeildar Reykjavíkur
Breiðholt/Árbær Val um tæmingu viku-
lega eða eftir 14 daga
Morgunblaðið/Þorkell
Hreinsunardeild leggur til að sorphirða í borginni verði samkvæmt rúmmálskerfinu.
Forráðamenn Tónskóla
Hörpunnar og fulltrúar
foreldra nemenda í skól-
anum afhentu í síðustu
viku Ingibjörgu Sólrúnu
Gísladóttur borgarstjóra
undirskriftalista með
áskorun til Reykjavíkur-
borgar, að því er kemur
fram í fréttatilkynningu
frá skólanum.
Eftirfarandi er texti
áskorunarinnar: „Undir-
ritaðir skora á Reykja-
víkurborg að veita öllum
börnum, sem þess óska
kost á tónlistarnámi í
tónlistarskóla sem þau
velja sjálf með tilliti til
þjónustu og gæða og er
niðurgreitt á sambæri-
legan hátt. Einnig skor-
um við á Reykjavíkur-
borg að nú þegar fái
Tónskóli Hörpunnar
notið sambærilegra fjár-
framlaga og aðrir tón-
listarskólar.“
Undirskriftum safn-
að í umhverfi skólans
Í fréttatilkynningunni
segir að ekki hafi verið
um allsherjar undir-
skriftasöfnun í hverfinu
að ræða, heldur hafi
undirskriftum verið
safnað í nánasta um-
hverfi nemenda og að-
standenda þeirra. Ekki
kemur fram hversu
margir skrifuðu undir
áskorunina.
Tónskóli
Hörpunn-
ar afhend-
ir undir-
skriftir
Grafarvogur
ÞÓ að enn séu rúmir tveir
mánuðir til jóla er Íris Sig-
urjónsdóttir á Árbæjarsafn-
inu farin að huga að jóla-
skrautinu. Ástæðan er sú að
árlega er sett upp jólasýning
í Árbæjarsafni og hluti af
henni er sérstök sýning á
jólaskrauti frá ýmsum tím-
um. En til að sýningin verði
sem veglegust óskar safnið
nú eftir jólaskrauti frá al-
menningi því ætlunin er að
sýningin sýni þversnið af því
sem í boði var af skrauti á
jólum á síðustu öld.
„Við eigum lítið af skrauti
og þess vegna auglýsum við
nú eftir skrauti frá fólki,“
segir Íris. Á jólasýningunni í
desember eru nokkur hús
safnsins skreytt í anda síns
tíma, auk þess sem skorið er
út laufabrauð, hangikjöt soð-
ið, jólasveinar banka upp á
og steypt eru kerti. „Okkur
langar til að safna skrauti í
sérstaka jólaskrautssýningu
og vonum að hún muni segja
ákveðna sögu og sýna þá
þróun sem orðið hefur í jóla-
skreytingum Reykvíkinga
frá því þeir hófu að skreyta
hús sín á síðustu öld.“
Íris segir að ýmissa stíl-
bragða hafi gætt í jóla-
skreytingum í gegnum tíð-
ina. Danskur andi sveif yfir
vötnunum á einum tíma og
amerískra áhrifa gætti á öðr-
um. Íris segir að allt jóla-
skraut sé vel þegið og úr því
verði síðan valið á sýninguna
sem standa mun fyrsta og
annan sunnudag í aðventu
fyrir þessi jólin.
Morgunblaðið/Þorkell
Árbæjarsafn óskar eftir meira jólaskrauti.
Jólaskraut óskast
Árbær
Íris með gamalt skraut.
MAGNÚS Gunnarsson, bæj-
arstjóri Hafnarfjarðar, segir
ekki hægt að svara því hvort
þeim lóðaumsækjendum í Ás-
landi sem uppfylltu skilyrði
en fengu ekki lóð verður for-
gangsraðað við næstu úthlut-
un. Í úrskurði sínum um út-
hlutanirnar beindi félags-
málaráðuneytið þeim til-
mælum til bæjarins að hann
kannaði hvort rétt væri að
koma til móts við þennan hóp,
til dæmis með því að láta hann
njóta forgangs við næstu út-
hlutun.
Eins og Morgunblaðið
greindi frá í síðustu viku var
það niðurstaða ráðuneytisins
að málsmeðferð Hafnarfjarð-
arbæjar við úthlutanirnar
bryti í veigamiklum atriðum
gegn meginreglum stjórn-
sýsluréttar varðandi rann-
sóknarskyldu stjórnvalds,
jafnræði aðila, tilkynningu til
aðila, rétt til rökstuðnings og
að erindum skuli svarað innan
hæfilegs tíma.
Ráðuneytið taldi þó ekki
koma til greina að ógilda
ákvörðun bæjarstjórnarinnar
um úthlutunina þar sem þeir
einstaklingar sem fengu lóð
hefðu af því mikla og skýra
hagsmuni að ákvörðunin
stæði óhögguð. Hins vegar
beindi ráðuneytið þeim til-
mælum til bæjarstjórnarinn-
ar að hún kannaði hvort rétt
væri að koma með einhverjum
hætti til móts við umsækjend-
ur sem uppfylltu skilyrði út-
hlutunarreglna en fengu ekki
lóð úthlutað umrætt sinn, svo
sem með því að greiða kær-
endum útlagðan kostnað
vegna umsókna þeirra eða að
þeir nytu forgangs við næstu
lóðaúthlutun bæjarins.
Vill ekki tjá sig
um einstaka hnökra
Magnús segir að reynt
verði að bæta það sem betur
má fara við næstu úthlutun en
vill ekki fara ofan í einstaka
liði og hnökra á úthlutuninni
sem tilgreindir eru í úrskurð-
inum. „Ef þeir, sem fengu úr-
skurðinn og niðurstöðuna,
vilja sækja málið lengra þá er
það þeirra réttur,“ segir hann.
Viðkomandi aðilum verði
svarað ef þeir vilji sækja rétt
sinn frekar en úrskurður
ráðuneytisins kveður á um.
Varðandi þau tilmæli ráðu-
neytisins að láta þá sem upp-
fylltu skilyrði en fengu ekki
lóð njóta forgangs við næstu
úthlutun sagði hann: „Ég get
ekki svarað þessu núna. Í
fyrsta lagi er verið að bjóða
upp á lóðir í öðru hverfi, í ann-
an stað erum við ekki farnir
að auglýsa þannig að það
kemur ekki til kasta fyrr en
kannski í desember og á þeim
tímapunkti væri ég miklu
frekar tilbúinn að svara með
hvaða hætti við ætlum að
standa að lóðaúthlutun, með
tilliti til þessa úrskurðar sem
ráðuneytið felldi gagnvart
okkur. Við breyttum engu í
ferlinum hjá okkur eins og
Mosfellsbær gerði á sínum
tíma, við fórum fram með
ákveðna leið og það eru taldir
vera hnökrar á henni en það
er okkar markmið að laga það
og bæta í næstu úthlutun.“
Bæjarstjóri um tilmæli félagsmálaráðuneytis
vegna lóðaúthlutunar í Áslandi
Ekki vitað hvort verð-
ur forgangsraðað næst
Morgunblaðið/Kristinn
Félagsmálaráðuneytið hefur úrskurðað að síðasta úthlut-
un lóða í Áslandi hafi brotið í bága við stjórnsýslulög.
Hafnarfjörður
AÐ sögn Einars Bjarna
Bjarnasonar, deildarstjóra
hreinsunardeildar Reykja-
víkurborgar, hefur deildin
lagt til við umhverfis- og
heilbrigðisnefnd Reykjavík-
ur að rúmmálskerfið verði
tekið upp í borginni. Verði sú
raunin þarf að merkja um 37
þúsund tunnur í Reykjavík
og verður það gert í áföng-
um. Búast megi við að inn-
heimta samkvæmt nýja kerf-
inu muni svo hefjast um
áramót 2002/2003 verði til-
lagan samþykkt.
Merkja
þarf 37
þúsund
tunnur