Morgunblaðið - 17.10.2001, Blaðsíða 24

LISTIR
24 MIÐVIKUDAGUR 17. OKTÓBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
MANNSLÍKAMINN er Helga
Gíslasyni hugleikið viðfangsefni, líkt
og bronsskúlptúrarnir, sem hann
sýnir þessa dagana í Listasafni Sig-
urjóns Ólafssonar, eru til vitnis um.
En með sýningunni Speglanir má
að vissu leyti segja að Helgi hafi
tekið upp þráðinn frá hugleiðingum
sínum um manninn og mannslíkam-
ann í upphafi níunda áratugarins.
Verk Helga, sem flest eru unnin í
brons, einkennast af umtalsverðri
mýkt og sveigjanleika. Yfirborð
skúlptúranna er ýmist hrjúft, ójafnt
eða slétt og litur bronsins ýmist
mattur eða háglansandi, dökkur eða
ljósleitur. Víða leikur listamaðurinn
sér með þann eiginleika efniviðarins
að verkin geta verið úthverf og inn-
hverf í senn, þannig að sýningar-
gestir geta ekki síður skoðað innra
byrði verkanna en það ytra. Holir
skúlptúrarnir draga þá einnig upp
mynd af mannslíkamanum sem
tómri, sálarlausri skel.
Dökkir útlimir mannslíkamans
eru þannig kallaðir fram í hugann
með bronssteypunni Þyngdarleysi.
Mjúkar og ávalar línur skúlptúrsins
nægja til að draga fram þessa
mynd án þess að formin sem sýn-
ingargestur virðir fyrir sér séu í
raun á nokkurn hátt auðþekkjanleg.
Í verkinu För eru útlínur líkamans
hins vegar auðþekkjanlegar í hluta
verksins, sem síðan hverfur inn í
sig er verkið verður innhverft og
maðurinn fyrir vikið lítið annað en
skel.
Svipbrigðalaus andlit, ýmist sem
hluti af mannslíkama eða ein og sér,
eiga stóran þátt í Speglunum
Helga. Í verkinu Kjarni, sem bygg-
ist annars á meiri abstrakt-form-
myndun en önnur verk sýningar-
innar, trónir til að mynda lítið
andlit á toppi skúlptúrsins. Hvöss,
beinaber og sviplaus andlit Helga
eru þó víðast hvar meira áberandi.
Í Náttfara hvílir grannt og beina-
bert andlitið þannig á mjúkum, allt
að því bráðnandi skrokki og mann-
veran virðist kvalin, þrátt fyrir
svipbrigðalaust andlitið. Teygður
búkurinn segir hér allt sem segja
þarf.
Andlitið eitt sér er síðan við-
fangsefni Helga í verkum á borð við
Viðræðu, Hnit og 10 21°̈55’V,
61°̈10’N. Í fyrstnefnda verkinu, sem
er ásamt För og Kjarna, með sterk-
ari verkum sýningarinnar, nær ein-
föld uppsetning grannleitra andlit-
anna sem snúa oddhvössu nefi sínu
í hvort annað þannig að vekja upp
fleiri spurningar en hún svarar.
Verk Helga ná vel að njóta sín í
neðri sal safnsins, og hæfir klass-
ískt handbragð listamannsins vel
sýningarrýminu, enda gott rými á
milli skúlptúranna sem fyrir vikið
njóta óskiptrar athygli sýningar-
gesta. Öllu veikari uppsetning ein-
kennir hins vegar efri salinn og er
það ekki hvað síst fyrir smæð verk-
anna sem þar eru sýnd. Brons-
skúlptúrar Helga einfaldlega njóta
sín betur í stærri hlutföllum þar
sem mjúkar og sveigjanlegar útlín-
ur mannslíkamans verða öllu áhrifa-
meiri.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Bronsskúlptúrinn Viðræða eftir listamanninn Helga Gíslason.
Í mannsmynd
MYNDLIST
L i s t a s a f n S i g u r j ó n s
Ó l a f s s o n a r
Sýningin er opin laugardaga og
sunnudaga frá kl. 14– 17.
Henni lýkur 31. október.
SPEGLANIR –
HELGI GÍSLASON
MYNDHÖGGVARI
Anna Sigríður Einarsdótt ir
TVENNT er mikilvægt við þessa
tónleika og fyrst skal telja heim-
sókn Vínardrengjakórsins og þá að
tónleikarnir fóru fram í nýjum sal
Fjölbrautaskólans í Garðabæ. Vín-
ardrengjakórinn á sér langa og
merka sögu og er í raun afrakstur
uppeldis- og skólastofnunar en tíu
ára að aldri fá drengir skólans inn-
göngu í hina frægu söngstofnun,
Vínardrengjakórinn, sem skiptist í
fjóra kóra, er kenna sig við Mozart,
Haydn, Bruckner og Schubert. Hér
var á ferð um síðustu helgi sá hluti
kórsins, sem kennir sig við Schu-
bert en stjórnandi hans var Robert
Rieder.
Efnisskráin var þrískipt, fyrst
trúarleg tónlist, þá þjóðlög frá ýms-
um löndum og síðast austurrísk tón-
list. Fyrsta verkið, Jubilate Deo,
SWV 276, eftir Heinrich Schütz, er
samið fyrir tvær tenórraddir, bassa-
rödd og undirleik lúðra og orgels.
Annað viðfangsefnið var Cantate
Domino, eftir Hans Leo Hassler,
sem aðallega er frægur fyrir fjör-
uga og lagræna madrigala. Veni
Domine eftir Mendelssohn var
þriðja verkefnið. Í þessum verkum
mátti greina þreytu á hæstu tón-
unum og auk þess var mótun tón-
hendinga ekki markviss hjá stjórn-
andanum en bestur var söngur
kórsins í Veni Domine, eftir Mend-
elssohn, úr safni þriggja mótettna
op. 39, fyrir kvennakór og orgel.
Á eftir gregoríönskum söng, Veni
creator spiritus, sem var ágætlega
sunginn og Denn das Gesetz des
Geistes, eftir J.S. Bach, líklega ein-
hver umritun innan úr stærra verki,
sem var of hátt í tónlegu fyrir sópr-
aninn, komu nokkrar útsetningar á
trúarlegum lögum frá Indlandi, Ísr-
ael, Pakistan, Ameríku og þjóð-
flokkum súlúmanna og indíána.
Tveir indíánasöngvar, Ancient
mother, fallegt lag og The earth is
our mother, líflegt lag, sem var út-
sett í eins konar Orff-stíl, var mjög
vel sungið. Þá kom sérlega einfald-
ur indverskur söngur, sem var nær
eingöngu á einum hljómi, og annar
frá Israel, þar sem raddbeiting
kórsins var nálæg kallhljómi, nokk-
uð sem ekki er algengt hjá Vín-
ardrengjakórnum. Í Go down Mo-
ses vantaði hrynskerpuna í sönginn
og píanóundirleikurinn var ofhlað-
inn hjá stjórnandanum og hafði í
raun truflandi áhrif á söng drengj-
anna. Lokalagið í þessum flokki, var
eins konar djass-misskilningur, eftir
Gerald Wirth (nafnið ýmist ritað
Wirt eða Wirth), er nefnist We
dream together. Þessi hluti söng-
skrár var að mörgu leyti lakasta
söngefnið, sérstaklega vegna út-
setninganna, sem voru ekki merki-
legar, þó drengirnir reyndu sitt
besta og syngju sínar einsöngsstróf-
ur oft mjög fallega.
Þrjú lög eftir Mozart voru í um-
ritun en tvö þeirra eru úr safni
samsöngslaga fyrir tvær kvenraddir
og bassarödd, ýmist með undirleik
fyrir klarinett eða bassethorn. Lög-
in voru Due pupille amabile K,439
og Mi lagnero tacendo K.437 og eru
ekki talin að öllu leyti eftir Mozart,
þ.e., að Mozart hafi þar seilst í ann-
arra verk. Hvað sem þessu líður eru
þetta verk sem ekki eru mikið flutt.
Síðasta Mozart-verkið var einhver
gamansöm og misheppnuð umritun
á lagi, sem ber nafnið Pater Peter
Pomp. Það lætur sérkennilega í
eyrum, að nauðsynlegt sé að endur-
útsetja verk eftir Mozart og í þessu
tilfelli tókst það miður vel, að ekki
sé meira sagt. Ständchen eftir
Schubert sem hann samdi 1828, við
texta eftir Grillparzer, fyrir Joseph-
ine Frölich, var í fyrstu samið fyrir
altrödd, karlaraddir og píanó. Schu-
bert umritaði verkið fyrir kven-
raddir að ósk söngkonunnar og er
þetta fagurt verk er var „hið besta
flutt. Síðustu verkin voru austurrísk
þjóðlög, fallega sungin og polkar og
valsar eftir Jóhann Strauss og voru
einnig fallega mótaðir. Píanistinn,
sem hljóp í skarðið fyrir Gerald
Wirth en ekki var nafngreindur í
efnisskrá, lék í heild ágætlega en þó
ekki án erfiðleika á einstaka stað.
Það hefur gert drengjunum erfitt
fyrir, hve hljómur nýja salsins í
Fjölbrautaskólanum í Garðabæ, er
„þurr“, þ.e. tónsvar hans eða hljóm-
gun er lítil. Það er sérkennilegt, að í
ganginum fyrir framan salinn er
góð endurómun, sem deyr um leið
og gengið er inn í salinn. Þarna er
um að ræða sérkennilegan mun en
að öðru leyti er salurinn skemmti-
legur og vel hannaður og trúlega
góður fyrir tal.
Í heild voru tónleikarnir vel fram-
færðir og drengirnir sungu oft fal-
lega og sérlega sínar einleiksstrófur
og dúetta en lagavalið og sumar
umritanirnar voru ekki vel valdar
og þar er við stjórnandann að sak-
ast, sem þó hefur átt erfitt með að
ná fram lifandi hljómi í „hljómþurr-
um“ salnum í Fjölbrautaskóla
Garðabæjar.
Vínardrengir og
„hljómþurr“ salur
TÓNLIST
S a l u r F j ö l b r a u t a -
s k ó l a n s í G a r ð a b æ
Vínardrengjakórinn flutti
þjóðlög og andleg verk
eftir Schütz, Hassler,
Mendelssohn,Bach , Mozart,
og veraldleg söngverk eftir
Schubert og Johann Strauss.
Föstudagurinn 12. október, 2001.
KÓRSÖNGUR
Jón Ásgeirsson
túlkaði sannfærandi, sundurleitan
hóp. Í honum mátti finna fulltrúa
allra helstu klisjanna úr slíkum
myndum og virtust allir hafa gam-
an af að fást við hlutverkin.
Framhaldið gerist nákvæmlega
ári síðar, unglingarnir búnir að
ljúka fyrsta vetrinum í mennta-
skóla og viðhorfin lítið breytt, allt
snýst um uppáferðir. Nú hafa flest-
ir að vísu hlotið eldskírnina og
hugsa um það eitt að týna ekki
taktinum en auka við reynsluna.
Það gengur upp og ofan, svo bekkj-
arfélagarnir taka hús á leigu við
vatnið til að nota sem höfuðstöðvar
kvennaveiða sumarsins.
Enn sem fyrr snýst atburðarásin
einkum í kringum Jim (Jason
Biggs), seinheppna sakleysingjann
í hópnum. Myndin byrjar á ágætu
atriði þar sem vinurinn og lagskona
hans eru trufluð þegar hæst stend-
ur leikurinn. Vitaskuld af „reynslu-
boltanum“, föður hans (Eugene
Levy). Hann er sem fyrr ómissandi
innlegg í aulagrínið með sínum
vafasömu lífsreglum og kjaftagleði.
Sumarið endar svo í ljúfri kynlífs-
FYRIR tveimur árum sló ung-
lingagrínmyndin American Pie svo
hressilega í gegn að samstundis
var ákveðið að gera framhalds-
mynd og kæmi síst á óvart þótt þær
yrðu fleiri. Ástæðan fyrir vinsæld-
unum var óvenju skemmtilega
samvalinn hópur ungra og áður
óþekktra leikara, sem hver og einn
stemmningu í húsinu á ströndinni,
þar sem rætast neðanbeltisdraum-
ar flestra.
Framhaldið hefur kosti og galla
fram yfir frummyndina. Krakkarn-
ir eru orðnir mun sjóaðri, enda sum
hver farin að nálgast alvöruleikara-
mörkin (Chris Klein, Jason Biggs,
Shannon Elizabeth). Mestar fram-
farir sýna þó leikstjórinn og hand-
ritshöfundurinn, AP 2, rennur
miklu betur áfram og nokkrir kafl-
ar eru drepfyndnir, einkum við-
skipti strákanna við lesbíurnar,
sem hafa þá að ginningarfíflum. Því
miður tekst höfundunum ekki að
halda dampi til enda, lokakaflinn er
sístur, reyndar fer myndin að dala
eftir einstaklega óheppilegt hlé
sem lamar framvinduna. Hvað sem
því líður er myndin besta skemmt-
un, ungir áhorfendur höfðu greini-
lega gaman af, þeir eldri líka, sem
er frekar fátítt þegar slíkar afþrey-
ingar koma við sögu. Ef maður er
farinn að ganga í barndóm er það
greinilega hið besta mál.
Baka 2: Leikurinn æsist
Sæbjörn Valdimarsson
KVIKMYNDIR
S a m b í ó i n ,
H á s k ó l a b í ó
Leikstjóri: J.B. Rodgers. Hand-
ritshöfundur: Adam Herz. Tón-
skáld David Lawrence. Kvik-
myndatökustjóri: Mark Irwin.
Aðalleikendur: Jason Biggs,
Shannon Elizabeth, Alyson
Hannigan, Chris Klein, Natasha
Lyonne, Thomas Ian Nicholas,
Mena Suvari, Eugene Levy.
Sýningartími 90 mín. Bandarísk.
Universal. 2001.
AMERICAN PIE II

1 ⁄2
KYNNING á myndlistarmann-
inum Kristjáni Guðmundssyni
verður í Listaháskóla Íslands,
Laugarnesi, kl. 20 annað kvöld.
Kynningin er haldin í tilefni
sýningar hans, sem nú stendur
yfir í Listasafni Reykjavíkur, og í
tilefni útkomu listaverkabókar
um Kristján, sem útgáfufélagið
Mál og menning hefur gefið út í
samvinnu við Listasafn Reykja-
víkur. Ólafur Gíslason list-
gagnrýnandi, sem er einn höf-
unda bókarinnar, mun flytja stutt
erindi um Kristján og kynna bók-
ina, og síðan verður sýnt stutt
myndband, sem ekki hefur sést
hér á landi áður, þar sem Krist-
ján gerir grein fyrir verkum sín-
um og viðhorfum til myndlist-
arinnar.
Morgunblaðið/Einar Falur
Eitt verka Kristjáns Guðmundssonar á Kjarvalsstöðum.
Kristján Guð-
mundsson
kynntur í LHÍ
AÐRIR háskólatónleikar
vetrarins verða í Norræna
húsinu í dag kl. 12.30. Hljóm-
sveitin Bíó leikur djass með
kómísku ívafi. Um er að ræða
tónlist úr þekktum bíómynd-
um og söngleikjum og hefur
hún verið útsett fyrir gítar,
kontrabassa og rödd. Meðal
höfunda má nefna Richard
Rodgers, Johnny Mandel,
William Hanna, Arthur
Johnston o.fl.
Hljómsveitina skipa þeir
Björn Thoroddsen, sem leik-
ur á gítar, Jón Rafnsson, sem
leikur á kontrabassa, og Örn
Árnason, sem syngur.
Djass með
kómísku
ívafi