Morgunblaðið - 17.10.2001, Blaðsíða 46

að því, að hann hafi fengið einhver
laun fyrir starf sitt fyrir samtökin.
Hatur á yfirvöldum
Í gegnum bókina kemur sterkt í
gegn hatur Sonnys á yfirvöldum sem
hann telur hafa ofsótt sig fyrir það
eitt að vera vítisengill, sem hann
leggur að jöfnu við að vera frjáls. Í
því ljósi er gaman að sjá hve honum
RALPH „Sonny“ Barger er einn af
helstu leiðtogum Hell’s Angels, Vít-
isengla, vestur í Bandaríkjunum.
Hann var einn af stofnendum Oak-
land-deildar englanna sem varð fyr-
irmynd annarra deilda og var forseti
samtakanna og valda- og áhrifamesti
maður innan þeirra þar til hann var
settur inn fyrir ýmsar misgjörðir.
Ímynd englanna
Sonny Barger hefur verið ímynd
englanna að mörgu leyti vestan hafs,
eða var það í það minnsta þegar hann
var upp á sitt besta, vel gefið óbil-
gjarnt hörkutól sem var alltaf til í að
standa uppi í hárinu á yfirvöldum og
gaf sig aldrei.
Sonny ritaði ævisögu sína á síðasta
ári í samvinnu við þá Keith og Kent
Zimmerman, sem meðal annars eru
frægir fyrir ævisögu Johns Lydon,
sem sumir kalla Johnny Rotten, No
Irish, No Blacks, No Dogs. Í bókinni
dregur hann ekkert undan um fíkni-
efnaneyslu sína og ofbeldis- og
glæpaverk, en segir jafnan þannig frá
að við liggur að lesanda þyki mjög
eðlilegt að þurft hafi að lemja þennan
eða hinn til óbóta, selja einum eða
öðrum heróín eða skaffa einhverjum
vopn og fölsuð skilríki.
Uppreisn gegn
drykkjusjúkum föður
Sonny Barger segir svo frá að hann
hafi hrifist af lífsstílnum frekar en
mótorhjólunum sjálfum. Hann kom
frá erfiðu heimili og uppreisn hans
gegn drykkjusjúkum föður snerist
upp í uppreisn gegn yfirvöldum al-
mennt. Hann virðist þó hafa sótt í
aga, því hann falsaði skilríki til að
geta gengið í herinn, en þegar allt
komst upp og hann var rekinn úr
hernum leiddist hann út í mótor-
hjólaklúbb þar sem hann fann menn-
ingarkima til að samlagast.
Af ævisögu Sonnys má lesa að
hann vann aldrei hefðbundna vinnu
en ekki virðist hann hafa skort fé,
hvort sem það var til þess að vera sí-
fellt að kaupa sér ný hjól, skotvopn,
fíkniefni, bíla eða hús. Þó má lesa á
milli línanna, en einnig má leiða líkum
þykir mikils um vert að menn utan
englanna virði þá; á milli þess sem
hann formælir yfirvöldum segir hann
stoltur frá að þeir hafi nú tekið sitt-
hvað upp eftir englunum. Hann kunni
líka vel að meta það þegar Vítis-
englarnir komust í tísku vestan hafs,
gerðar voru um þá kvikmyndir og
skrifaðar bækur enda hafi frægðin
gagnast vel til þess að ná sér í kven-
fólk. Meðal annars voru þeir fengnir
til að sjá um öryggisgæslu á Alta-
mont-útitónleikum Rolling Stones
þar sem þeir gengu svo hart fram að
einn tónleikagesta lá í valnum eftir.
Sonny þótti ekki mikið til rollinganna
koma, meikaðra í kvenmannsfötum
eins og hann lýsir þeim.
Eins og Sonny rekur söguna voru
Vítisenglar upphaflega hópur manna
sem áttu það eitt sameininlegt að vilja
vera á mótorhjóli allan daginn. Þeir
komust yfir húsnæði þar sem þeir
dvöldu allir á milli þess sem þeir fóru
í hópreiðir á ákveðna staði þar sem
menn drukku og slógust og lágu síðan
úti yfir nóttina enda þótti hallærislegt
að vera með viðlegubúnað á hjólinu.
Með betra skipulagi og ýmsum
reglum, sem Sonny átti drjúgan þátt í
að koma á, urðu Vítisenglar svo
skipulagðari samtök sem eru um-
svifamikil glæpasamtök, að mati yf-
irvalda víða um heim, þótt Sonny segi
öðruvísi frá.
Dauðasök að snerta við merkinu
Margt í frásögn Sonnys er for-
vitnilegt, til að mynda sú ofuráhersla
sem liðsmenn englanna leggja á
merkin sem þeir sauma á jakkana
sína; það kallar á grimmilega hefnd ef
vítisengli er gert mein en ef snert er
við merkinu er það dauðasök. Í bók-
inni segir Sonny frá því að lögregla
hafi gert í því að hirða merkin af
mönnum til þess að klekkja á þeim en
englarnir sáu við því; Vítisengla-
merkið er skrásett vörumerki og eign
samtakanna þannig að yfirvöldum er
óheimilt að leggja hald á það.
Fróðlegt var og að lesa að Sonny
Barger þykir ekki ýkja mikið til Har-
ley Davidson-hjólanna koma sem Vít-
isenglarnir eru frægir fyrir að nota;
segir að það sé aðeins vegna hefð-
arinnar og þess að þeir vilji nota
bandaríska framleiðslu; japönsku
hjólin og BMW-hjól séu í raun mun
betri og kraftmeiri.
Hell’s Angels, The Life and Times
of Sonny Barger eftir Ralph „Sonny“
Barger. Fourth Estate gefur út 2001.
259 síðna kilja sem kostar 1.995 kr. í
Pennanum-Eymundssyni.
Mótorhjólaklúbbur eða skipulögð glæpasamtök
Leiðtogi vítisengla
Mótorhjólasamtökin Vítisenglar eru goð-
sagnakennd táknmynd fyrir frelsi og frækna
kappa þótt margir telji þau harðsvíruð
glæpasamtök. Árni Matthíasson las sjálfs-
ævisögu Ralphs „Sonnys“ Barger, eins stofn-
anda samtakanna og leiðtoga til marga ára.
Sonny umvafinn sínum nánustu.
VÍTISENGLAR, Hell’sAngels, eru goðsagna-kennt fyrirbæri, eins kon-ar táknmynd persónu-
frelsis þar sem knáir kappar þeysa
um á stálfákum,
nútímaútlagar
sem kæra sig
kollótta um lög
og reglur sam-
félagsins; lúta
aðeins reglum
samfélagsins
sem þeir hafa
sjálfir stofnað,
ættbálksins. Í
seinni tíð hef-
ur þó skuggi
fallið á glans-
myndina eftir því sem betur hefur
komið í ljós að innan samtakanna
þrífast alls kyns glæpaklíkur sem
eru umsvifamiklar í vændi, eitur-
lyfjasölu og skipulögðu ofbeldi. Það
hefur meðal annars vakið áhyggjur
hér á landi að Vítisenglar virðist
tengjast ýmsu vafasömu í tengslum
við innflutning á nektardansmeyjum,
aukinheldur sem viðsjár með mót-
orhjólaklúbbum á Norðurlöndunum
hafa kostað mannslíf.
Vítisenglar hafa ekkert að fela.
Riddarar
götunnar.
Eitthvað verður Zorro að finna sér til dundurs í
frístundum. Hann er líklega ekki með byssuleyfi.
Mynduð þið leyfa dóttur ykkar að fá far
í skólann á járnfákinum hans Deacons?
FÓLK Í FRÉTTUM
46 MIÐVIKUDAGUR 17. OKTÓBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
SÍMI 564 0000 - www.smarabio.is5 hágæða bíósalir
Sýnd kl. 5.10, 8 og 10.50.
Sýnd kl. 5.40, 8 og 10.20.
Sýnd kl. 4 og 6 með ísl. tali
Sýnd kl. 5.30,
8 og 10.30.Sýnd kl. 8 og 10.10.
Moulin Rouge er án efa
besta mynd ársins hingað til...




E.P.Ó. Kvikmyndir.com

Empire
SV Mbl



DV



Rás 2
Ótrúlegar tæknibrellur, brjáluð spenna og veisla fyrir augu og eyru.
Þú hefur aldrei séð annað eins.
Nýjasta sýnishornið úr Lord of the Rings er sýnt á undan
Sýnd í sal 1 og einnig í
Glæsileg leysigeislasýning á undan myndinni í sal 1.
Miðasala opnar kl. 15
ALBANSKIR rithöfundar eru
ekki á hverju strái í bókaverslunum á
Vesturlöndum en Ismail Kadare er
víst þeirra þekktastur. Bókin sem hér
er gerð að umtalsefni er ekki ný af
nálinni, kom út í Albaníu 1963, en
Kadare endurskrifaði hana víst oftar
en einu sinni og sú útgáfa sem Har-
ville byggir á er frá því á tíunda ára-
tugnum eftir að hann flúði frá Albaníu
til Frakklands.
Albanía er dularfullt land í augum
flestra Vesturlandabúa og ekki langt
síðan það losnaði undan einni mestu
ógnarstjórn seinni tíma. Það er feng-
ur að því að fá innsýn í albanska þjóð-
arsál þótt bókin gefi ekki síður innsýn
í mannssálina almennt.
Í bókinni segir frá því er ítalskur
herforingi heldur til Albaníu að leita
að líkamsleifum ítalskra hermanna er
létu þar lífið í tilraun Ítala til að her-
nema Albaníu í seinni heimsstyrjöld-
inni, en þegar hann leggur af stað til
Albaníu eru tuttugu ár liðin frá lokum
styrjaldarinnar. Verkefnið er ekki öf-
undsvert, að leita uppi grafir fjöl-
margra hermanna sem ýmist voru
grafnir í fjöldagrafreitum eða þar
sem þeir féllu hér og þar um landið.
Hann er með lista yfir grafirnar sem
eru býsna nákvæmir við fyrstu sýn,
en smám saman koma í ljós ýmsir
gallar á listunum, ekki síst þegar
hann fer að fregna af örlögum her-
mannanna sem margir struku úr
hernum og leyndust hjá albönskum
bændum sem eins konar þrælar. Það
veldur herforingjanum ekki síst
gremju að komast á snoðir um að her-
inn hans er ekki eins hugprúður og
göfugur og menn vilja vera láta, ekki
síst er hann kemst á snoðir um illvirki
Z liðþjálfa, en leitin að líkamsleifum
hans verður eins konar leiðarstef í
bókinni.
Smám saman verður ferð herfor-
ingjans til Albaníu ömurlegri, ekki
síst þegar haustar, en einnig finna
þeir félagar herforinginn og prestur-
inn sífellt betur fyrir andúð Albana á
gestunum sem eru eins konar tákn-
mynd fyrir innrásarherinn sem kall-
aði svo miklar hörmungar yfir landið.
Einnig kemur í ljós hversu mikil gjá
er á milli manna af ólíku þjóðerni þó
jafn skammt sé á milli þjóðanna land-
fræðilega eins og raun ber vitni. Bók
Kadare má skilja að nokkru leyti sem
áminningu um það að engin leið er
fyrir ólíkar þjóðir að skilja hver aðra
til hlítar. Hvergi kemur það betur
fram en undir lok bókarinnar þegar
herforinginn álpast til að mæta í
brúðkaupsveislu með breytist úr
þægilegum draumi í martröð.
Kadare er bráðsnjall höfundur og
margir kaflar bókarinnar eftirminni-
lega vel skrifaðir, en ekki er gott að
meta hvort þurrlegur stíllinn sé alfar-
ið kominn frá honum eða þýðandinn
hafi þar haft hönd með í bagga.
Forvitnilegar bækur
Leit að
líkum
The General of the Dead Army eftir
Ismail Kadare. Harvill Press gefur
út 2000. 264 síðna kilja. Kostar
2.495 í Máli og menningu.
Árni Matthíasson