Morgunblaðið - 10.02.2002, Blaðsíða 10
10 SUNNUDAGUR 10. FEBRÚAR 2002 MORGUNBLAÐIÐ
INGIBJÖRG Sólrún Gísladóttirhefur verið borgarstjóri íReykjavík í átta ár og ætlarsér að ná umboði kjósenda íþriðja sinn í borgarstjórnar-
kosningunum í maí. Hún segist enn
hafa nægar hugmyndir um framtíð
Reykjavíkurborgar og hvernig
hrinda megi þeim í framkvæmd. „Ég
verð æ meira heilluð af borgarsam-
félaginu og starfið verður sífellt
áhugaverðara. Ef ég væri að fara í
nám núna yrðu borgarfræði áreiðan-
lega fyrir valinu, því þróun borgar-
samfélagsins og mikilvægi þess fyrir
atvinnu- og efnahagslíf 21. aldarinnar
er feiknarlega spennandi viðfangs-
efni.“
Hvað ertu ánægðust með eftir átta
ára starf sem borgarstjóri?
„Ég er ánægðust með það mikla
átak sem við höfum gert í leikskóla-
og skólamálum. Í báðum þessum
málaflokkum hefur verið lyft Grett-
istaki. Auðvitað má alltaf gera enn
betur en ég held að engum blandist
hugur um þann gríðarlega árangur
sem þarna hefur náðst. Við settum
okkur markmið og höfum unnið
ótrauð að þeim þrátt fyrir úrtölur og
stundum ágjöf.“
Ingibjörg Sólrún bendir á að und-
anfarin átta ár hafi verið byggðar
hundrað nýjar leikskóladeildir. „Á
þessu ári munum við ná því marki að
geta boðið öllum tveggja ára börnum
leikskólavist og nær öll fara í heils-
dagsvistun. Það, að við skulum ekki
hafa náð að bjóða yngri börnum sömu
þjónustu, þrátt fyrir þessa miklu upp-
byggingu, segir meira en mörg orð
um ástandið sem ríkti árið 1994.“
R-listinn hefur bent á að 1994 stóð
nær eingöngu einstæðum foreldrum
og námsmönnum til boða að setja
börn sín á leikskóla allan daginn.
Þegar kosningaloforð voru gefin um
að bæta þar úr hlýtur að hafa legið
fyrir að eftirspurnin væri miklu meiri
en kom fram á biðlistum.
„Já, við vissum auðvitað að eftir-
spurnin væri miklu meiri, því biðlist-
arnir gáfu enga mynd af stöðunni. En
við gerðum okkur ekki grein fyrir að
þróunin yrði sú að nánast allir vildu
heilsdagsvist fyrir börnin sín. Kann-
anir sem við létum gera í upphafi
kjörtímabilsins gáfu líka til kynna að
mun stærri hópur en raunin varð
myndi vilja hálfsdagsvist fyrir börn
sín. Flestir foreldrar vinna fulla
vinnu, enda hefur verið mikil þensla á
vinnumarkaði. Þetta gæti breyst eitt-
hvað aftur, ef dregur úr þenslunni.
Við gerðum okkur fljótlega ljóst að
eftirspurnin var miklu meiri en nokk-
urn óraði fyrir. Þá sögðum við strax
að við myndum ekki ná takmarkinu
um leikskóla fyrir alla, sem á því
þyrftu að halda, á kjörtímabilinu. Ár-
ið 1998 endurskoðuðum við stefnuna
og lögðum áherslu á að öllum börnum
yrði boðið upp á trygga dagvistun og
Reykvíkingar endurnýjuðu umboð R-
listans í kosningunum það vor. Fólk
veit að hér hefur verið lyft Grettistaki
og að Reykjavíkurborg hefur mótað
þjónustuframboðið í dagvistarmálum
á höfuðborgarsvæðinu. Nú er dag-
vistun allra barna niðurgreidd, ekki
bara á leikskólum heldur einnig hjá
dagmæðrum. Þannig var það ekki áð-
ur, þá nutu eingöngu einstæðir for-
eldrar og námsmenn niðurgreiðslna.
Önnur sveitarfélög fylgdu í kjölfarið.
Við höfum nær fjórfaldað rekstrar-
styrki til einkarekinna leikskóla og
hækkað stofnstyrki þeirra umtals-
vert og þess vegna hefur dagvistar-
plássum á þeim fjölgað mjög mikið.
Rekstrarumhverfi þeirra er gjörólíkt
því sem áður var og það þekki ég af
eigin raun, því ég tók þátt í að reka
leikskóla, þegar sjálfstæðismenn
réðu þessum málum, til að tryggja
sonum mínum dagvist.
Í skólamálum hefur líka staðið yfir
mikið átak. Reykjavík hefur fjárfest
fyrir tíu milljarða í skólabyggingum,
með byggingu fimm nýrra grunn-
skóla og viðbyggingum við 28 grunn-
skóla, til að ná því markmiði að ein-
setja þá og bjóða upp á þá þjónustu
sem gerðar eru kröfur um í nútíma-
skólastarfi, eins og aðstöðu nemenda
til að matast í skólanum.
Reykjavíkurborg tók við grunn-
skólunum af ríkinu árið 1997. Þá
höfðu kennarar verið í langvarandi
svelti í launamálum og þjónusta skól-
anna var ekki í samræmi við óskir
foreldra. Til að mæta þessu og
styrkja innra starf skólanna höfum
við fjölgað stöðugildum kennara í
grunnskólanum um 270. Þar af eru
sjötíu vegna fjölgunar barna í borg-
inni, en tvö hundruð eru eingöngu
vegna bættrar þjónustu skólanna.
Hjá okkur hafa því haldist í hendur
bætt ytri umgjörð skólastarfsins og
aukin gæði þjónustunnar. Kjara-
samningar sveitarfélaganna við
kennarana bættu svo enn úr.
Þessir tveir málaflokkar, leikskól-
inn og grunnskólinn, ásamt með
hreinsun strandlengjunnar, eru þeir
málaflokkar sem ég er stoltust af.
Þarna hefur verið lagður grunnur að
lífsgæðum í borginni, sem nýtast
munu íbúum borgarinnar til langrar
framtíðar.“
Vantar leikskólakennara
Hvenær sérð þú fyrir endann á bið-
listum leikskólanna?
„Ég get ekki sagt til um það. Ef við
ætlum að ná því marki að veita öllum
börnum frá eins árs aldri leikskóla-
vist, þá vantar leikskólakennara. Hjá
yngstu börnunum þarf að vera einn
leikskólakennari á hver fjögur börn,
en þegar upp í fimm ára aldurinn er
komið er einn kennari á hver tíu börn.
Á undanförnum árum hefur Kenn-
araháskólinn ekki ráðið við að veita
öllum skólavist sem vilja læra til leik-
skólakennara. Þetta er auðvitað mjög
bagalegt, því fólk fær starfsréttindi
eftir þetta nám og okkur vantar til-
finnanlega fleiri leikskólakennara.“
Markmiðið er enn að Reykjavíkur-
borg veiti öllum börnum frá eins árs
aldri leikskólavist?
„Já, ég er þeirrar skoðunar að við
eigum enn að halda okkur við það
markmið ef það er ósk foreldra. Núna
eru börn forgangshópa tekin inn á
leikskóla við eins árs aldur ef þess er
kostur. Við sjáum auðvitað ekki alveg
hver eftirspurnin verður eftir leik-
skólavistun frá eins árs aldri. Leng-
ing fæðingarorlofs mun eflaust draga
nokkuð úr henni sem og aukin nið-
urgreiðsla með börnum sem eru í
dagvist hjá dagmæðrum.“
Hvernig sérð þú þróun leikskól-
ans? Finnst þér að skilgreina eigi
hann sem hluta af skólakerfinu?
„Mér finnst umræðan um þetta á
ákveðnum villigötum. Leikskólinn er
fyrsta skólastigið, en samt tala menn
eins og börn byrji ekki að læra fyrr en
þau koma í grunnskólann. Auðvitað
eru þau að læra í leikskólanum, en
þar eru kennsluaðferðir við hæfi
ungra barna. Í leikskólakennslunni
eru mikil gæði fólgin, sem við verðum
að gæta okkar á að glata ekki, af því
að við tökum svo mikið mið af hinu
formlega skólastarfi. Börn taka mis-
hratt út þroska, bæði líkamlegan,
andlegan og félagslegan. Sum börn í
leikskólanum eru byrjuð að stauta
fjögurra ára, en önnur ekki. Það kipp-
ir sér enginn upp við það af því að það
er ekki alltaf verið að leggja á þau
einhverja formlega mælistiku. Námið
í leikskólanum er einstaklingsmiðað
og við stefnum að því að kennslan í
grunnskólunum verði það einnig í
auknum mæli.“
Í kjölfar skýrslu Hagfræðistofnun-
ar HÍ hafa komið fram hugmyndir
um að færa fimm ára bekk leikskól-
ans upp í grunnskólann. Hvað finnst
þér um slíkar hugmyndir?
„Ef nám er einstaklingsmiðað
skiptir ekki öllu máli á hvaða skóla-
stigi börnin eru. Mér finnst hins veg-
ar alveg koma til greina að færa
skólaskylduna niður, en það þarf ekki
nauðsynlega að þýða að starfið verði
flutt inn í grunnskólann. Það mætti
hugsa sér að koma á hálfsdags skóla-
skyldu fimm ára barna, sem færi
fram á leikskólanum og yrði foreldr-
um að kostnaðarlausu, eins og grunn-
skólinn. Foreldrar myndu hins vegar
greiða fyrir vistun hinn helming
dagsins.“
Hvaða vaxtarmöguleika hefur
borgin? Hvar eru lóðir undir íbúðar-
byggð og atvinnustarfsemi?
„Vaxtarmöguleikar borgarinnar
eru nánast takmarkalausir. Í síðustu
kosningum voru Reykjavík og Kjal-
arnes sameinuð, sem þýðir mögu-
legan vöxt langt fram á öldina. Þar að
auki höfum við samið við Mosfellsbæ
um land í suðurhlíðum Úlfarsfells,
sem nú tilheyrir Reykjavík og er
gríðarlega fallegt byggingarland.
Landrými er því nóg, en það er alltaf
álitamál hvað eigi að brjóta mikið af
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir borgarstjóri vill að Reykjavík verði samkeppnishæf við útlönd um fólk og fyrirtæki
Höfum lyft Grettistaki
í leik- og grunnskólum
Morgunblaðið/Golli
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir
vill umboð kjósenda til að
sitja áfram sem borgarstjóri
í Reykjavík. Í samtali við
Ragnhildi Sverrisdóttur seg-
ist hún stoltust af þeim
árangri sem náðst hefur
undanfarin átta ár í leik-
skóla- og grunnskóla-
málum.