Morgunblaðið - 10.02.2002, Blaðsíða 50

50 SUNNUDAGUR 10. FEBRÚAR 2002 MORGUNBLAÐIÐ
BRÉF
TIL BLAÐSINS
Kringlunni 1 103 Reykjavík  Sími 569 1100
 Símbréf 569 1329  Netfang bref@mbl.is
Allt efni sem birtist í Morgunblaðinu og Lesbók er varðveitt í upplýsinga-
safni þess. Morgunblaðið áskilur sér rétt t i l að ráðstafa efninu þaðan, hvort
sem er með endurbirtingu eða á annan hátt. Þeir sem afhenda blaðinu efni
ti l birtingar teljast samþykkja þetta, ef ekki fylgir fyrirvari hér að lútandi.
STUNDUM er umburðarlyndi og
svokallað frjálslyndi í trúmálum
dulbúið skeytingarleysi.
Þá er eins
víst, að „það er
sama, hver
trúarbrögð þú
aðhyllist, bara
að þú hneigist að
einhverjum
trúarbrögðum“
þýði í raun „mér
er sama hvort
þú hefur nokkra
trú eða enga“.
Ef umburðar-
lyndi er það, sem það læst vera, þá
vakna spurningar um trúarbrögð,
sem krefjast þess t.d. að mæður
kasti frumburðum sínum fyrir
krókódílana til þess að tryggja góða
uppskeru. Það hljóta að vera tak-
mörk. En stundum er kannski ekki
svo auðvelt að draga markalínuna.
Búddatrúarmenn segja: „Þeir,
sem elska hundrað, þjást hundrað-
falt. þeir, sem elska tíu, þjást tífalt.
þeir, sem elska einn, hafa við eina
kvöl að kljást. Þeir, sem elska eng-
an, sleppa alveg.“
Kristindómurinn segir: „Sá, sem
ekki elskar, er áfram í dauðanum“
(I. Jóh. 3:14).
Hvor þessi trúarbrögð um sig
segja sannleikann, en frá mismun-
andi sjónarhorni. Ef afstaða er tek-
in með öðrum og það haft fyrir satt,
að þau séu sannari og dýpri en hin,
þá er um leið afstaða tekin gegn
hinum og um leið staðhæft, að þau
segi aðeins hluta sannleikans. Viss
heiðarleiki í hugsun hlýtur þannig
að setja umburðarlyndinu ákveðnar
skorður.
Því hefur stundum heyrst fleygt,
að ekki ætti að kenna börnum
kristna trú í mannfélagi okkar. Nær
væri að kenna þeim helstu trúar-
brögð heims. Þetta er eins og að
halda því fram, að það ætti að kenna
börnunum samanburðarmálfræði
áður en þau hafa náð tökum á ís-
lenskum fallbeygingum.
Þá er því stundum flaggað, að það
ætti ekki að kenna nein trúarbrögð í
skólum. Guð ætti ekki að nefnast á
nafn, það ætti ekki að biðja bænir,
ekki syngja sálmvers, ekki halda
hátíðis- og hvíldardaga heilaga. Allt
til þess að forðast að innræta börn-
unum eitthvert sérstakt lífsviðhorf.
En það er ekki til voldugri innræt-
ing eða vendilegri heilaþvottur en
einmitt þessi stefna. Og hún er svo
lúmsk, að hvorki börn né fullorðnir
eiga reglulega gott með að verjast
henni. Þegar gefið er til kynna, að
málstaður Guðs sé með öllu merk-
ingarlaus, eða jafnvel ekki til,
hvernig getur þá nokkur manneskja
komist að skynsamlegri niðurstöðu
í þessum þýðingarmesta punkti,
með eða móti?
Um miðja öldina, sem leið, voru
sumir erlendir háskólar svo um-
burðarlyndir í trúmálum, að prests-
vígðum mönnum var bannað að
stýra frjálsum umræðuhópum, þótt
þeir væru utan stundaskrár.
GUNNAR BJÖRNSSON,
settur sóknarprestur á Selfossi.
Með allri virðingu
Frá Gunnari Björnssyni:
Gunnar
Björnsson
UM ÞESSAR mundir kemur sjálf-
ur landlæknir fram í auglýsingum í
nafni beinverndarsamtaka. Telja
má þær vera óbeinar auglýsingar
mjólkurvöruframleiðenda. Má ætla
af heimasíðu Beinverndar og aug-
lýsingunni sjálfri að þær séu kost-
aðar af Markaðsnefnd íslenska
mjólkuriðnaðarins eða Mjólkur-
samsölunni. Þetta hafa reyndar
fleiri læknar, tannlæknar og fleiri
úr heilbrigðisstéttum gert á undan
honum. Samanber herferðina: „Tvö
glös á dag!“
Á heimasíðu Beinverndar eru
þessi forvarnaatriði nefnd:
 Hollur, kalkríkur matur og
D-vítamín.
 Regluleg hreyfing.
 Forðast reykingar og hóflaust
áfengi.
 Fyrirbyggjandi meðferð.
En í ávarpi landlæknis er kalk-
þátturinn í hnotskurn: Hann fæst
auðveldlega úr íslenskri mjólk og
mjólkurvörum. Auk myndar af
landlækni í auglýsingunni er önnur
mynd af mjólkurvörum og vígorðin
„Kalk við hæfi – alla ævi!“.
Um þessar mundir berast fréttir
frá Danmörku um að málarekstur
sé háður gegn mjólkurvörufram-
leiðandanum ARLA FOODS. Fyr-
irtækið var sektað fyrir ólöglega
markaðssókn með því að halda fram
á heimasíðu sinni (lengra gekk það
fyrirtæki víst ekki) að mjólkurvör-
ur ýmsar hafi góð áhrif gegn ýms-
um sjúkdómum. Fyrirtækið þver-
skallast við og vitnar í rannsóknir.
Þá heldur fyrirtækið því fram að
efni á vefnum teljist ekki auglýsing.
Samt sem áður verður aðgerðum
gegn því haldið áfram.
Segja má að íslenskir mjólkur-
framleiðendur séu enn slyngari en
ARLA því þeir beita samtökum fyr-
ir sig ásamt landlækni, öðru heil-
brigðisstarfsliði og pólitískum for-
ystumönnum.
Vitanlega er fjölbreytt fæða und-
irstaða góðrar heilsu – ekki einstak-
ar fæðutegundir.
Beinþynning er mikið og vaxandi
vandamál sem þarf að berjast gegn
með sannri fræðslu – ekki fyrir-
tækjatengdum áróðri. Þekkingin
lengi lifi.
PS. Svo virðist sem allir, háir og
lágir, séu tilbúnir að koma fram í
auglýsingum, með gljáandi augu í
sparifötunum. Hvers vegna láta
menn leggja sér sömu vitleysuna í
munn, mæla með hverju sem er,
hvenær og hvar sem er. Hugsa ekki
út í: Fyrir hvern?
EGGERT ÁSGEIRSSON,
Bergstaðastræti 69, Reykjavík.
Uppfræðing – auglýs-
ing eða brella
Frá Eggerti Ásgeirssyni: