Morgunblaðið - 14.02.2002, Blaðsíða 14

HÖFUÐBORGARSVÆÐIÐ
14 FIMMTUDAGUR 14. FEBRÚAR 2002 MORGUNBLAÐIÐ
NÝTT sorphirðukerfi, svo-
kallað rúmmálskerfi, verður
innleitt í Reykjavík á þessu
ári. Í því felst að allar rusla-
tunnur í borginni verða út-
búnar með tölvukubbi og
strikamerki auk merkingar-
spjalds sem íbúar nota til að
segja til um hvenær þeir vilja
láta losa ruslið hjá sér.
Þessa dagana eiga borg-
arbúar von á kynningarefni
inn um póstlúguna hjá sér þar
sem hið nýja kerfi er útskýrt.
Einar Bjarnason, deildar-
stjóri hreinsunardeildar
Reykjavíkurborgar, segir að
með því að innleiða rúmmáls-
kerfið í sorphirðu borgarinnar
sé vonast til að endurvinnsla
aukist og sorpmagn minnki.
Hvatning fólks til þessa sé að
sorphirðugjaldið verði í hlut-
falli við það hversu oft tunn-
urnar hjá þeim eru losaðar.
„Við verðum með ákveðið
fastagjald sem verður hluti af
sorphirðugjaldinu í dag. Við
fastagjaldið bætist svo losun-
argjald sem verður í samræmi
við fjölda losana. Þannig að
þetta á að verða til lækkunar á
gjaldinu fyrir einstak-
lingana,“ segir hann.
Kerfið virkar sem fyrr segir
þannig að íbúar láta vita þeg-
ar þeir vilja að tunnurnar
verði losaðar hjá sér með því
að snúa upp þar til gerðum
flipa sem festur verður á
tunnurnar. „Við förum viku-
lega inn í hverfin eins og verið
hefur því samkvæmt reglu-
gerð mega ekki líða meira en
14 dagar milli losana,“ segir
Einar. „Reglan verður hins
vegar sú að fólk lætur vita
þegar það vill sorplosun. Ör-
kubbur og strikamerki eru
sett á tunnuna til þess að
tengja hana því húsi sem hún
tilheyrir. Kubburinn inniheld-
ur allar nauðsynlegar upplýs-
ingar og síðan er lesari á lyft-
unni á bílnum sem les
upplýsingarnar og skrárir inn
í tölvu um leið og tunnurnar
eru losaðar.“ Í fjölbýlishúsum
þarf fólk þó ekki að huga að
sorpinu á sama hátt því þar
verða fullar tunnur tæmdar
en aðrar látnar vera. Sorp-
hirðugjaldið fer eftir sem áður
eftir fjölda þeirra tunna sem
eru tæmdar.
„Áminning til íbúanna“
Ákvörðun um að velja rúm-
málskerfið fyrir borgina alla
var tekin í kjölfar tilraunar
með þrjú mismunandi sorp-
hirðukerfi á tveimur svæðum í
Breiðholti og einu í Árbæ.
Niðurstöður tilraunarinnar
bentu til þess að af þessum
þremur kerfum hvatti rúm-
málskerfið mest til flokkunar
úrgangs. Komu fram aukin
skil á dagblöðum og drykkjar-
fernum í söfnunargáma og á
sama tíma minnkaði heildar-
magn sorps á svæðinu.
„Rúmmálskerfið er alltaf
áminning til íbúanna því þeir
þurfa að taka þátt strax frá
byrjun,“ segir Einar og út-
skýrir þetta betur. „Fyrstu
vikuna sem kerfið var í gangi
á tilraunasvæðinu fór með-
höndlun okkar á sorptunnum
úr 97-98 prósent niður í 40
prósent. Íbúarnir gleymdu
einfaldlega að setja merkið
upp. Næstu viku á eftir rauk
þetta upp í 85 prósent eða svo
en eftir það fór þetta að jafn-
ast út.“ Hann segir að reynsl-
an hafi sýnt að kerfið leiði til
þess að meðhöndlun á sorp-
tunnum fari í 75-80 prósent
sem er um 20 prósentum
minna en tíðkast í núverandi
kerfi.
Eftir að merkja
40 þúsund tunnur
Einar segir aukna endur-
vinnslu lykilatriði í því að
sorpmagn minnki og það vek-
ur þá spurningu hvort til
standi að fjölga söfnunargám-
um, svokölluðum grenndar-
stöðvum, í borginni. „Við er-
um að fara yfir
grenndarstöðvakerfið með
staðsetningar í huga og verið
er að athuga hvort þurfi að
færa þær til eða fjölga þeim,“
segir Einar sem telur þó
öruggt að þeim verði fjölgað
eitthvað við þá athugun. Sig-
ríður Ólafsdóttir, rekstrar-
stjóri sorphirðu í Reykjavík,
bendir á að á síðustu árum
hafi söfnunargámunum verið
fjölgað um 60 prósent.
Að sögn Einars mun
hreinsunardeildin halda
áfram að bjóða Reykvíkingum
upp á sérstakar jarðgerðar-
tunnur til leigu en með því að
setja lífrænan úrgang í slíka
tunnu í stað þess að henda
honum í venjulegt rusl má
minnka heimilissorp töluvert.
Tunnurnar breyta úrgangin-
um svo í jarðvegsbæti, svo-
kallaða moltu sem gott er að
nota með venjulegri mold.
Þau Einar og Sigríður
segja árið í ár verða notað til
að innleiða kerfið og prufu-
keyra það áður en það verður
tekið formlega til notkunar
um næstu áramót. Vegna til-
raunarinnar er þegar búið að
innleiða það í stóran hluta
Breiðholtsins og búast þau við
að næsta skrefið verði að
koma því á koppinn í öðrum
hlutum Breiðholts og Árbæj-
ar. Þá verði kerfinu komið á í
Grafarvogi og síðan verði
haldið áfram vestur eftir
borginni.
Einar segir töluvert átak
framundan í þessum efnum.
„Við getum ekki byrjað að
prufukeyra kerfið fyrr en
tölvubúnaður verður kominn í
bíla og örflögur og strika-
merki komin á allar tunnur.
Þetta er ærið verkefni því við
eigum eftir að setja merki á
um það bil 40 þúsund tunnur
og tölvubúnað í níu sorphirðu-
bíla af þeim þrettán sem við
höfum til umráða.“ Segir hann
kostnað borgarinnar við upp-
setningu útbúnaðarins áætl-
aðan um 20 milljónir króna en
eftir eigi að fá tilboð í verkið.
En er ekki til of mikils
mælst að ætlast til af borgur-
unum að þeir taki jafnvirkan
þátt í sorphirðunni og kerfið
hefur í för með sér? Ellý Guð-
mundsdóttir, forstöðumaður
Umhverfis- og heilbrigðis-
stofu Reykjavíkur, telur svo
ekki vera. „Það hefur átt sér
stað mikil hugafarsbreyting
undanfarin 10-15 ár um það að
sorphirða er ekki bara sorp-
hirða heldur líka umhverfis-
mál þannig að fólk er orðið
miklu meðvitaðra og vill end-
urvinna. Og með þessu kerfi
gefst borgurunum tækifæri til
að koma endurvinnslunni í
framkvæmd. Framtíðin er að
borgarinn taki virkan þátt því
að umhverfisstefna almennt
eða endurbót á umhverfismál-
um gengur annars ekki.“
Nýtt sorphirðukerfi verður innleitt í borginni á þessu ári
Íbúar láti vita vilji
þeir sorptæmingu
Íbúar snúa þar til gerðum
flipa á ruslatunnunni upp
vilji þeir láta tæma hana.
Reykjavík
Morgunblaðið/Þorkell
Sigríður Ólafsdóttir, Einar Bjarnason og Ellý Guðmundsdóttir segja mikla hugarfarsbylt-
ingu hafa orðið í umhverfis- og sorpmálum undanfarin tíu til fimmtán ár.
HELDUR viðraði hryssings-
lega á pöddur, púka og álfa í
gærdag þegar krakkar í
allra kvikinda líki brugðu á
leik á árvissum öskudags-
fagnaði. Veðrið aftraði því
þó ekki að fjöldi furðuvera
færi á kreik þótt margar
þeirra kysu að halda sig inn-
andyra. Þannig var sann-
kölluð örtröð í Kringlunni
strax um 10-leytið í gærdag
og mátti heyra barnaraddir
úr öllum hornum þar sem
þær sungu sér inn gotterí
sem venjulega hvarf beint
ofan í stóran poka sem radd-
hafar báru með sér.
Starfsfólk verslana var
önnum kafið við að leggja
við hlustir fram eftir degi.
Að því kom þó að heyrðist
bak við búðarborðið: „Allt
nammi búið“ og mátti þá sjá
krakkaskarann hverfa sem
hendi væri veifað út úr við-
komandi verslun þaðan sem
hann leitaði á önnur feng-
sælli mið.
Almennt virðast furðuver-
ur vatns- og rokfælnar því
fátt var um manninn í miðbæ
Reykjavíkur. Sömuleiðis
brugðu ýmsir á það ráð að
halda öskudagsskemmtanir
innivið þar sem kötturinn
var sleginn úr tunnunni og
veitti ekkert af kröftum í
kögglunum við þá iðju.
Reykjavík
Undravættir og kynleg kvikindi nutu öskudagsins að mestu innandyra að þessu sinni
Söngur og sætindi
á allra vörum
Morgunblaðið/Ásdís
Sannkölluð örtröð undravera var í verslunum Kringlunnar í gærmorgun enda veðrið ekki
fýsilegt til tónleikahalds útivið, jafnvel þótt von væri á gotteríi að launum fyrir sönginn.
Morgunblaðið/Ásdís
Nornin Helga Kristín, páfagaukurinn Hildur Þóra, maríuhænan Halla
Björg, töfradrottningin Tea og púkinn Helga í Kringlunni í gær.
Morgunblaðið/Kristinn
Í Austurstræti voru fáir á ferli en félagarnir Knútur, Þorsteinn, Þorgeir og
Már létu þó veðrið ekki aftra sér frá því að syngja fyrir verslunarfólk.
Morgunblaðið/Þorkell
Jólasveinninn var meðal þeirra sem reyndu að slá köttinn
úr tunnunni í Tónabæ á öskudagsskemmtun Háteigsskóla.