Morgunblaðið - 19.02.2002, Blaðsíða 10

FRÉTTIR
10 ÞRIÐJUDAGUR 19. FEBRÚAR 2002 MORGUNBLAÐIÐ
LAUNAGREIÐSLUR vegna nefnd-
ar- og sérfræðistarfa nefndarmanna
í framkvæmdanefnd um einkavæð-
ingu voru harðlega gagnrýndar á Al-
þingi í gær. Kristján L. Möller, þing-
maður Samfylkingarinnar, sem var
málshefjandi í utandagskrárumræðu
um störf og starfskjör nefndarinnar,
sagði um að ræða „grófa sjálftöku á
launum“ en Davíð Oddsson forsætis-
ráðherra sagði slíkan málflutning út-
úrsnúning. Gagnrýnt var að aðeins
forsætisráðherra tók þátt í um-
ræðunni af hálfu stjórnarflokkanna.
Málið alltaf að taka
á sig nýja og nýja mynd
Í máli Kristjáns L. Möllers og
fleiri þingmanna stjórnarandstöð-
unnar kom fram hörð gagnrýni á
launagreiðslur til þeirra sem sinnt
hafa einkavæðingu á vegum ríkis-
stjórnarinnar. Kristján sagði að frá
því hann hafi beðið um þessa um-
ræðu hafi málið alltaf verið að taka á
sig nýja og nýja mynd. Gagnrýndi
hann laun nefndarmanna einkavæð-
inganefndar harðlega og sagði
nefndarmenn hafa keypt sérfræði-
þjónustu af sjálfum sér. Frá árinu
1996 hafi nefndin kostað tæpar 40
milljónir króna, þar af væri hlutur
formanns nefndarinnar rúmar 20
milljónir króna.
„Þetta er að mínu mati gróf sjálf-
taka á launum og afar óeðlileg stjórn-
sýsla svo ekki sé meira sagt,“ sagði
Kristján og bætti við að í fjölmiðlum
undanfarna daga hefði fráfarandi
formaður einkavæðingarnefndar
þakkað fyrir sig með reikningsskil-
um sem stórsköðuðu Símann að mati
sérfræðinga og verðfelldu fyrirtæk-
ið, jafnvel um marga milljarða kr.
Davíð Oddsson forsætisráðherra
sagði það útúrsnúning að segja að
nefndarmenn einkavæðingarnefndar
hefðu samið við sjálfa sig. Þetta væru
sérfræðingar sem starfræktu eigin
skrifstofur og auk nefndarlauna
hefðu þeir fengið greitt skv. reikn-
ingum sem þeir hafi sent inn fyrir
vinnu umfram áætlaða jafnaðartíma.
Þetta væri fyrirkomulag sem al-
mennt tíðkaðist fyrir vinnu í nefnd-
um.
Forsætisráðherra sagði að nefnd-
armenn hafi ekki verið að kaupa sér-
fræðiþekkingu af sjálfum sér. Þeir
væru valdir í nefndina vegna þess að
þeir búa yfir sérfræðiþekkingu.
„Ég tel að þessir menn hafi unnið
mjög samviskusamlega,“ sagði Dav-
íð. „Þeir reka allir sínar skrifstofur.
Þeir hafa ekkert slíkt umhverfi eins
og þingmenn og ráðherrar, þar sem
séð er fyrir öllum kostnaði, hita og
rafmagni, vélritunaraðstöðu og öllu
þessháttar. Allt þetta þarf að ganga
þótt þessir menn séu á fundum ann-
ars staðar og því er þetta útseld
vinna,“ bætti hann við.
Fleiri þingmenn kvöddu sér hljóðs
vegna málsins og voru þeir allir frá
stjórnarandstöðunni. Enginn fram-
sóknarmaður tók þátt í umræðunni
og forsætisráðherra var eini fulltrúi
Sjálfstæðisflokksins. Var sérstak-
lega vakin athygli á þessu.
Ögmundur Jónasson, formaður
þingflokks VG, sagði alvarlegast að
forsætisráðherra telji allt í lukkunn-
ar velstandi.
„Það er ljóst að fram er komin ný
stétt útgerðarmanna á Íslandi. Þessi
stétt gerir út á ríkissjóð í tengslum
við hlutafélagavæðingu opinberrar
starfsemi og sölu almannaeigna,“
sagði hann.
Sverrir Hermannsson, formaður
Frjálslynda flokksins, sagðist nú
býsna reyndur, en hann þættist þó
aldrei hafa staðið frammi fyrir öðru
eins og við blasti frá degi til dags.
Forsætisráðherra telji eðlilegt að
menn versli við sjálfa sig og því verði
Alþingi að taka miklu fastar á málum
og kjósa rannsóknarnefnd sem geri
ítarlega úttekt á þessum tveimur fyr-
irbrigðum, einkavæðingarnefnd og
Landssímanum.
„Þetta verður ekki aðskilið í þeim
heilaga hafragraut sem þar sýður,“
sagði Sverrir.
Umræða utan dagskrár um stjórn og starfshætti einkavæðingarnefndar
Nefndarmenn sakaðir um
grófa sjálftöku á launum
Morgunblaðið/Sverrir
Davíð Oddsson forsætisráðherra ræddi málefni Símans og einkavæðingarnefndar á Alþingi í gær.
Útúrsnúningur,
segir forsætis-
ráðherra
Hafa fjöl-
miðlar ríkari
rétt til upp-
lýsinga en
þingmenn?
STEINGRÍMUR J. Sigfússon, for-
maður Vinstri grænna, gagnrýndi
harðlega í upphafi þingfundar á Al-
þingi í gær að svo virðist sem al-
menningur hafi ríkari rétt til upplýs-
inga en alþingismenn. Vísaði hann til
þess að úrskurðarnefnd upplýsinga-
mála úrskurðaði nýlega að forsæt-
isráðuneytið skuli veita fréttastofu
Stöðvar 2 upplýsingar um greiðslur
kostnaðar vegna einkavæðingará-
forma stjórnvalda, en áður hefði
ráðuneytið hafnað því að upplýsa
þingmenn um skýringar við þessa
liði í umræðum um frumvarp til fjár-
aukalaga og notið þar stuðnings for-
seta Alþingis.
„Ég tel óhjákvæmilegt að bæði
forsætisráðuneytið og forsætisnefnd
Alþingis bregðist við þessum úr-
skurði og setji skorður við ítrekuðar
tilraunir framkvæmdavaldsins til
þess að hafa þennan rétt af alþing-
ismönnum,“ sagði Steingrímur og
vísaði til stjórnarskrárvarins réttar
þingmanna til upplýsinga.
Aðrir þingmenn stjórnarand-
stöðu, sem tóku þátt í umræðunni,
tóku undir gagnrýni Steingríms og
sérstaklega var forseti Alþingis
gagnrýndur fyrir að hafa tekið af-
stöðu með framkvæmdavaldinu á
sínum tíma og þannig brugðist því að
standa vörð um rétt Alþingis og rétt
þingmanna til upplýsinga. Óskaði
Jón Bjarnason (Vg) eftir því að for-
sætisráðuneytið og forsætisnefnd
bæðust afsökunar vegna þessa máls
og Einar Már Sigurðarson (S), sem
fyrir áramót vakti fyrst máls á þess-
um lið fjáraukalaganna, sagði það
ítrekað gerast að fjölmiðlar fái upp-
lýsingar sem Alþingi sé neitað um.
Sjálfsagt og eðlilegt
að skoða málið
Davíð Oddsson forsætisráðherra
sagði fjarri öllu lagi að komið væri
fram af óbilgirni gagnvart þinginu.
„Auðvitað eru menn ekki að því þótt
menn séu að reyna að lúta sam-
ræmdum og eðlilegum reglum í sam-
skiptum þings og framkvæmda-
valds,“ sagði hann.
Forsætisráðherra sagðist ekki
þekkja málið til hlítar, þar sem hann
hefði ekki séð fréttir Stöðvar 2, en
sagði sjálfsagt og eðlilegt að fara of-
an í öll þessi mál.
Hann bætti því einnig við, að um-
ræddur úrskurður taki til afar tak-
markaðs hluta af þeirri beiðni sem
komið hafi á sínum tíma frá fjárlaga-
nefnd. Því sé ekki, að því er hann
best viti, um algjörlega sambærilega
hluti að ræða.
ÖSSUR Skarphéðinsson, formaður
Samfylkingarinnar, kvaddi sér hljós
við upphaf þingfundar í gær og upp-
lýsti að Samfylkingin hafi ítrekað far-
ið fram á að ræða stöðu Símans, söl-
una á fyrirtækinu og málefni sem
henni tengjast við forsætisráðherra.
Því hafi verið synjað, þar sem for-
sætisráðherra vísi á samgönguráð-
herra.
„Þessu getum við ekki unað,“ sagði
Össur. „Samfylkingin krefst þess að
fá að ræða málefni Símans og söluna
á Símanum við forsætisráðherra,
enda heyrir málið undir hann.“
Formaður Samfylkingarinnar
benti á að einkavæðingarnefnd, undir
forræði forsætisráðherra, hefði með
sölu fyrirtækisins að gera og það ylli
sér vonbrigðum að hann kjósi að
benda á samgönguráðherra í þessu
máli. Benti hann á að samgönguráð-
herra bæri ekki ábyrgð á meintum
mistökum við sölu fyrirtækisins, t.d.
við verðlagningu og tímasetningu söl-
unnar.
„Það er auðvitað forsætisráðherra
sem ber hér ábyrgðina,“ ítrekaði Öss-
ur, „en ekki samgönguráðherra sem
ber þó nógu marga krossa á sínum
öxlum þessa dagana.“
Viðkomandi fagráð-
herrar til andsvara
Davíð Oddsson (D) vísaði til þess
að þegar kæmi að einstökum, tiltekn-
um fyrirtækjum og málefnum þeirra
væru viðkomandi fagráðherrar til
andsvara en ekki forsætisráðherra.
Þannig hefði það verið hingað til, t.d.
hefði viðskiptaráðherra komið að
málum varðandi sölu á Fjárfestinga-
banka atvinnulífsins og sjávarútvegs-
ráðherra við söluna á SR-mjöli.
„Þetta verða menn að skilja, því
ella er það svo að það væri nánast
hægt að tala við forsætisráðherra í
utandagskrárumræðum um hvaða
málefni hvaða fagráðherra sem er.
Stjórnskipun landsins byggist ekki á
því,“ sagði Davíð ennfremur.
Jóhanna Sigurðardóttir sagði eft-
irtektarvert hvernig forsætisráð-
herra reyndi að smokra sér undan
umræðunni. Velti hún því t.d. upp
hvort hann liði þau vinnubrögð að
milli kosninga væri „forstjórastólum
lofað út og suður“ með því að sam-
gönguráðherra hefði fengið málefni
forstjórans og ráðningarsamning
hans í erfðagóss frá forvera sínum í
embætti.
„Það hlýtur að koma til greina að
skipuð verði sérstök rannsóknar-
nefnd samkvæmt 39. grein stjórnar-
skrárinnar, svo alvarlegt er þetta
mál,“ sagði Jóhanna og sagði ósvífn-
ina og hneykslið vera með þeim hætti
að forsætisráðherra geti ekki skotið
sér undan því að ræða það.
Össur Skarphéðinsson ítrekaði
vonbrigði sín með viðbrögð forsætis-
ráðherra í málinu undir lok umræð-
unnar og sagði: „Ef Sjálfstæðisflokk-
urinn ætlar að gera
samgönguráðherra að blóraböggli er
það auðvitað hans mál. En ég vil ekki
taka þátt í því. Mér finnst það ekki
drengilegt.“
Forsætisráðherra svaraði því þá til
að hann viki sér ekki undan því að
svara því sem honum bæri. „Ég er
svo sannarlega tilbúinn til þess að
taka þátt í slíkum umræðum og hef
aldrei skotið mér undan ábyrgð af
nokkru tagi. Ég er ekki eins og sumir
menn, sem koma með eina skoðun í
dag og aðra á morgun og hef aldrei
haft það þannig,“ sagði Davíð Odds-
son.
Vildu ræða um stöðu Sím-
ans við forsætisráðherra
Forseti bað
þingmann
afsökunar
HALLDÓR Blöndal, forseti Al-
þingis, áminnti Ögmund Jónas-
son, formann þingflokks
Vinstri grænna, um að gæta
hófs í orðum í umræðu utan
dagskrár um störf og starfs-
kjör einkavæðingarnefndar.
Ögmundur vildi ekki una þessu
og eftir að umræðunni lauk bað
hann um orðið undir liðnum
fundarstjórn forseta og spurði
forseta við hvaða ummæli væri
átt, enda teldi hann sig ekki
hafa átt athugasemdina skilda.
Nokkru síðar bað Halldór
Blöndal forseti um orðið og
sagði: „Forseti hefur athugað
þau ummæli sem háttvirtur
þingmaður, Ögmundur Jónas-
son, lét falla. Er athugasemd
hans rétt, að þau gáfu ekki til-
efni til athugasemda og bið ég
afsökunar á því.“
FUNDUR hefst á Alþingi í dag,
þriðjudaginn 19. febrúar, kl. 13.30. Á
dagskránni eru fjölmörg frumvörp
stjórnar og þingmanna, en einnig at-
kvæðagreiðslur.
Við upphaf fundar fer þó fram um-
ræða utan dagskrár um þróun
tengsla Íslands og Evrópu. Máls-
hefjandi er Steingrímur J. Sigfús-
son, formaður Vinstri grænna, en til
andsvara Halldór Ásgrímsson utan-
ríkisráðherra.
Umræðan stendur í hálfa klukku-
stund, en að sögn Steingríms var
ekki orðið við beiðni þingflokks VG
um lengdan tíma fyrir umræðuna.
„Það þykir mér miður, því ég taldi
ríkan vilja til þess í öllum þingflokk-
um að ræða þetta stóra og mikilvæga
mál. Ég óskaði einnig eftir því að for-
sætisráðherra yrði við umræðuna og
vonast að sjálfsögðu til þess að hann
taki þátt í henni,“ bætti Steingrímur
við.
Rætt um EES-samninginn