Morgunblaðið - 19.02.2002, Blaðsíða 24

UMRÆÐAN
24 ÞRIÐJUDAGUR 19. FEBRÚAR 2002 MORGUNBLAÐIÐ
Sparidagar á
Hótel Örk
Holl hreyfing og útivera,
skemmtun, glens og
gaman alla daga.
Hér er á ferðinni áhugavert tilboð sem styttir
biðina eftir sumrinu.
Líf og fjör verður frá morgni til miðnættis með hinum
reynda skemmtanastjóra Gunnari Þorlákssyni
Sparidagar verða:
24. feb., 3., 10. og
17. mars, 7. og 14. apríl.
Verð kr. 18.500
fyrir manninn í 5 daga í tvíbýli.
Aukagjald fyrir einbýli kr. 1.500 á nótt.
Innifalið:
Gisting, morgunverður af
hlaðborði, þríréttaður kvöld-
verður og eldfjörugt félagslíf
alla daga og kvöld.
Gleðistund á Miðgerðisbar
öll kvöld.
Átthagafélög í Reykjavík athugið!
Nú er vinsælt að hitta gamla vini og
kunningja á sparidögum
á Hótel Örk.
Kynnið ykkur hvenær sveitungar
ykkar verða á sparidögum og bókið
sömu daga.
HVERAGERÐI,
s ími 483 4700, fax 483 4775
Ath. einungis eru örfá herbergi laus.
Því borgar sig að panta sem fyrst!
MEISTARI Machia-
velli væri stoltur af
Ingibjörgu Sólrúnu
Gísladóttur. Hún hefur
náð í átta ár að sitja sem
borgarstjóri og óum-
deildur leiðtogi vinstri-
manna í Reykjavík. Af
skoðanakönnunum sést
að hún dregur ekki ein-
ungis R-listavagninn
ein, heldur er hún sú
eina sem mælist þegar
Reykvíkingar eru
spurðir um fulltrúa R-
listans í borgarstjórn.
Þetta hlýtur að vera
áhyggjuefni fyrir borg-
arstjóra. En Ingibjörg
hefur fundið lausn. Lausnin felst í því
að losa sig við tvo borgarfulltrúa og
byggja um leið brú úr borgarmálun-
um yfir í landsmálin. Sú brú er Stefán
Jón Hafstein.
Fyrir fjórum árum voru þeir Helgi
Hjörvar og Hrannar B. Arnarsson í
vondum málum vegna ásakana um
óstjórn í atvinnurekstri sínum. Á
þetta var bent og Ingibjörg fór
fremst meðal jafningja að verja þá.
Hrannar uppskar pólitíska útlegð
hálft körtímabilið en Helgi slapp.
Hrannar tók á sig sökina á óreiðunni
til að uppskera velvild Ingibjargar og
Helga seinna, það er núna í prófkör-
inu.
En Ingibjörg gerir sér grein fyrir
þeirri pólitísku staðreynd að þeir fé-
lagar eiga ekki upp á pallborðið hjá
kjósendum og kjósendur dæmdu í
síðustu kosningum með
útstrikunum á nöfnum
Helga og Hrannars eins
og Stefán Jón Hafstein
hefur nýlega bent á.
Hún veit að kjósendur
treysta ekki tvímenn-
ingunum og Ingibjörg
Sólrún ætlar ekki að
auka vegsemd þeirra
innan borgarstjórnar
og auka þannig á hætt-
una á tapi R-listans í
vor. Hins vegar er rétt
að halda því til haga að
Ingibjörg Sólrún varði
framboð þeirra tveggja
á sínum tíma en nú virð-
ist henni og öðrum
vinstrimönnum í R-listanum lífsnauð-
synlegt að losna við þá félaga til að
auka trúverðugleika R-listans og
skapa rými fyrir nýjan arftaka.
Undanfarna daga hefur Ingibjörg
Sólrún, með Stefán Jón að vopni, veg-
ið að Helga og Hrannari úr þeirri átt
sem þeir hafa síst mátt eiga von á.
Stefán Jón Hafstein kýs að vekja upp
sársaukafullt mál frá síðustu kosn-
ingum um fjármálalegt misferli
Helga og Hrannars. Sem sagt, kjós-
endur kusu R-listann með óbragð í
munni! Og nú þarf að endurnýja for-
ystu listans til að hann sé trúverð-
ugur.
Hrannar og Helgi hafa verið borg-
arfulltrúar á þessu kjörtímabili eða í
fjögur ár. Hvort þeir séu ferskari en
Stefán Jón Hafstein, sem nánast
linnulaust hefur verið í eyrum lands-
manna síðastliðin tuttugu ár án þess
að hafa markað nein auðsýnileg spor í
þjóðarsálina, verða kjósendur Sam-
fylkingarinnar að gera upp við sig.
Ingibjörg Sólrún er búin að ákveða
sinn eftirmann og sína flóttaleið úr
borgarmálunum. Einn dyggasti sam-
starfsmaður hennar, Stefán Jón Haf-
stein, varð fyrir valinu en til þess að
hreppa hnossið sem arftaki borgar-
stjórans varð hann að vega þá ein-
staklinga sem einna mest hafa haldið
merkjum núverandi borgarstjóra á
loft.
Vegið úr
pólitísku
launsátri
Ólafur R.
Jónsson
Höfundur er framkvæmdastjóri.
Stjórnmál
Lausn Ingibjargar felst
í því, segir Ólafur R.
Jónsson, að losa sig við
tvo borgarfulltrúa og
byggja um leið brú úr
borgarmálunum yfir í
landsmálin.
FORSTJÓRI Sam-
herja hefur farið mik-
inn vegna þeirra upp-
lýsinga sem sjávar-
útvegsráðherra gaf
mér í svari við fyrir-
spurn á dögunum. Þar
kom fram að Samherji
hefði flutt frá sér tæp
fimmtán þúsund
þorskígildistonn í
veiðiheimildum á síð-
ustu fimm árum til
óskyldra aðila. Hann
heldur því fram að
upplýsingarnar séu
rangar og hefur lagt
fram útskýringar sínar
á meðferð aflaheimild-
anna á síðasta ári. Aftur á móti hef-
ur hann ekki gert athugasemdir við
upplýsingarnar hvað varðar hin árin
fjögur. Forstjórinn hefur ásakað
mig um að nota rangar upplýsingar
til að koma höggi á fyrirtækið. Þetta
er auðvitað fjarri lagi. Ég styðst við
upplýsingar ráðherrans og ég sé
ekki að neitt hafi komið fram sem
bendir til þess að þær séu ekki heið-
arlega fram settar. Ef brotalöm er í
upplýsingaferlinu virðist hún vera
hjá Samherjamönnum sjálfum sem
virðast skila inn upplýsingum,
margfaldir í roðinu.
Það sem er merkilegt við fram-
gang forstjórans er að hann hleypur
í þessa vörn í málinu og telur
ástæðu til að afsaka sig og fyrirtæk-
ið fyrir að notfæra sér réttindi sem
hann sannanlega hefur til að versla
með veiðiheimildir. Það er undar-
legt, ekki síst fyrir það að Þorsteinn
Már hefur sagt það afar skýrt að
hann vilji hafa kerfið eins og það er
og ekki rýra heimildir til að versla
með óveiddan fisk.
Ástæða fyrirspurnarinnar
Ástæða fyrirspurnarinnar var sú
að Þorsteinn og félagar í LÍÚ-for-
ystunni fóru í mikla áróðursherferð
í sumar þar sem þeir
voru augljóslega að
reyna að blekkja fólk
varðandi eðli kvóta-
kerfisins. Í þessari
herferð tóku þeir fyrir
einstök byggðarlög og
veifuðu tölum um hvað
þau mundu borga ef
settur yrði á auðlinda-
skattur. Þessi útreikn-
ingur er fáránlegur
vegna þess að hinn
raunverulegi auðlinda-
skattur er kominn á
fyrir löngu og hann er
innheimtur af handhöf-
um kvótans.
Ég ákvað því að
spyrjast fyrir um flutning aflaheim-
ilda milli byggðarlaga og svörin gefa
til kynna að byggðarlög þar sem eru
sterk útgerðarfyrirtæki eru í sívax-
andi mæli að selja öðrum byggðar-
lögum sem hafa veikari útgerðarfyr-
irtæki og laka kvótastöðu aðganginn
að auðlindinni.
Gífurlegar tilfærslur fjármuna
milli útgerðarstaða
Margt fróðlegt kemur fram í svari
ráðherrans. Hér eru upptalin þau
byggðarlög sem á síðustu fimm ár-
um leigðu frá sér meira en 4.000
þorskígildistonn að frádregnu því
sem þau leigðu til sín:
Akureyri 28.870 þg.tonn, Þórs-
höfn 10.222 þg.tonn, Skagaströnd
7.175 þg.tonn, Raufarhöfn 5.991
þg.tonn, Siglufjörður 5.900 þg.tonn,
Hólmavík 5.601 þg.tonn, Reykjavík
4.430 þg.tonn, Húsavík 4.203
þg.tonn, Sauðárkrókur 4.037
þg.tonn.
Hér koma svo þau sem leigðu til
sín meira en 4.000 þorskígildistonn
á tímabilinu fram yfir það sem þau
leigðu frá sér:
Grindavík 19.479 þg.tonn, Garður
16.917 þg.tonn, Snæfellsbær 9.051
þg.tonn, Keflavík 8.808 þg.tonn,
Hafnarfjörður 8.606 þg.tonn, Dalvík
7.307 þg.tonn, Vogar 5.176 þg.tonn,
Patreksfjörður 4.851 þg.tonn.
Þegar þetta er skoðað verður hið
raunverulega auðlindagjald vel
sýnilegt.
Gífurlegir fjármunir streyma frá
fyrirtækjunum í byggðarlögunum
sem leigja til sín heimildir til fyr-
irtækjanna í byggðarlögunum sem
leigja frá sér.
Verð á veiðiheimildum er himin-
hátt. Í vetur hefur kvótaverð í
þorski farið í 164 kr. fyrir kílóið. Það
má ætla að Grindvíkingar hafi t.d.
greitt á þriðja milljarð fyrir útræði
sitt á fyrrnefndu fimm ára tímabili.
Það er rétt að taka það sérstak-
lega fram að þetta eru einungis þær
aflaheimildir sem leigðar eru til út-
gerða í tilteknum sveitarfélögum að
frádregnum þeim heimildum sem
þær leigja frá sér og öfugt. Þarna
fyrir utan er öll sala á varanlegum
heimildum. Sem er auðvitað ekki
síður auðlindagjald úr vösum þeirra
sem kaupa til hinna sem selja.
Ég vona þó að þessar upplýsingar
gefi mönnum aukinn skilning á því
hvernig auðlindagjald Þorsteins
Más og félaga í LÍÚ er orðið að
auðsuppsprettu fyrir sum byggðar-
lög en myllusteinn um háls annarra.
Ofurviðkvæmni
Samherjaforstjórans
Jóhann
Ársælsson
Kvótinn
Auðlindagjald Þorsteins
Más og félaga í LÍÚ,
segir Jóhann Ársæls-
son, er orðið að auðs-
uppsprettu fyrir sum
byggðarlög en myllu-
steinn um háls annarra.
Höfundur er alþingismaður.
Á undanförnum dög-
um hefur mikið mætt á
samgönguráðherra
Sturlu Böðvarssyni
vegna málefna Lands-
símans. Fjölmiðlar hafa
elt uppi fjölmarga
menn sem keppast um
að vera hinir vitrustu
eftir á og óskapast yfir
röngum ákvörðunum
og „klúðri“ ráðherrans.
Þeir alvitrustu telja
einsýnt að ráðherrann
eigi að segja af sér.
Menn eru áfram um að
koma vitsmunum sín-
um á framfæri en rök-
stuðningurinn liggur í
láginni. Því er rétt að skoða nánar
nokkrar ávirðingar sem Sturlu eru
bornar á brýn:
Ákvörðun var röng
Til skamms tíma hafa forstjórar
hjá ríkinu og æðstu embættismenn
verið ráðnir ævilangt án uppsagnará-
kvæða. Nýlega var sú
breyting gerð að ráða
þessa menn til fimm
ára. Það er mér til efs
að nokkur dugandi
stjórnandi hefði árið
1999 ráðið sig til ríkis-
fyrirtækisins Lands-
símans til skemmri
tíma en fimm ára.
Spurningin er því frek-
ar sú hvort Þórarinn
hafi verið rétti maður-
inn í starfið. Ég minnist
þess ekki að fjölmiðlar
né aðrir „vitringar“
hafi verið með hávær
mótmæli við ráðningu
hans á þeim tíma.
Of seint á ferðinni
Þetta er eðlileg ályktun „vitring-
anna“ eftir á, sérstaklega í ljósi þess
að gengi hlutabréfa í fyrirtækjum
hefur farið lækkandi á alþjóðamark-
aði frá því í mars 2000. Hins vegar
var ekki hægt að selja Landssímann
fyrr en heimild Alþingis lá fyrir.
Sturlu verður seint kennt um þann
drátt sem varð á þeirri samþykkt.
Tímasetning var röng
Sölu á ríkisfyrirtæki þarf að vanda
vel þar sem stjórnunarstíll, markaðs-
setning og öll uppbygging er oft
verulega ólík því sem gerist hjá
einkafyrirtækjum. Þetta á sérstak-
lega við um jafn verðmætt fyrirtæki
og Landssíminn er. Sala á bréfum í
Landssímanum fyrr á árinu 2001
hefði því verið óráðleg vegna ónógs
undirbúnings. Ófyrirséðir atburðir í
Bandaríkjunum 11. september sl.
urðu til þess að gengi hlutabréfa um
heim allan lækkaði verulega. Þau
áhrif náðu augljóslega líka til bréf-
anna í Landssímanum. Um það er
ekki við Sturlu að sakast.
Verðið of hátt
Það má til sanns vegar færa eftir
atburðina 11. september sl. Hins
vegar væri gagnrýni á samgönguráð-
herra nú öllu meiri ef hann hefði látið
undan þeim þrýstingi, lækkað verð
bréfanna og selt þau á þeim tíma sem
hlutabréfamarkaður um heim allan
er í hvað mestri lægð. Þess í stað
ákvað ráðherrann að láta verð bréf-
anna standa og eftirspurnina ráða
því hver salan yrði.
Þegar kjarninn er skilinn frá hism-
inu er fátt eitt bitastætt í ávirðingum
manna á Sturlu. Landssíminn er enn
í eigu ríkisins og stendur fyrir sínu.
Sá tími kemur fyrr en síðar að mark-
aðurinn tekur við sér á ný og sala
Landssímans verður ákjósanleg.
Sturla býr yfir nægri skynsemi og
einurð til að tryggja áframhaldandi
uppbyggingu Landssímans fram að
þeim tíma.
Hver er vitr-
astur eftir á?
Halldór
Árnason
Landssíminn
Þegar kjarninn er
skilinn frá hisminu,
segir Halldór Árnason,
er fátt eitt bitastætt
í ávirðingum manna
á Sturlu.
Höfundur er framkvæmdastjóri hjá
Hafnarfjarðarbæ.
Stórhöfða 21, við Gullinbrú, s. 545 5500.
www.flis.is
netfang: flis@flis.is
lím og fúguefni