Morgunblaðið - 19.02.2002, Blaðsíða 23
LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 19. FEBRÚAR 2002 23
Okkar vinsælu talnámskeið
hefjast 4. mars
Innritun er hafin
Einnig bjóðum við uppá:
Umræðuhópa - Viðskiptaensku - Einkatíma
Málaskóla í Bretlandi
Stuðningsnámskeið fyrir 10. bekk
Hraðnámskeið á Akureyri (maí)
Hringdu í síma
588 0303
Faxafeni 8
enskuskolinn@isholf.is
www.enskuskolinn.is
ENSKA ER OKKAR MÁL
Nóatúni 4 • 105 Reykjavík • Sími 520 3000 • www.sminor.isOD
DI
H
F
IO
72
6
ÆVINTÝRIÐ um Rauðhettu og
úlfinn hefur um aldaraðir verið lesin
fyrir lítil börn. Sagan er ótrúlega vin-
sæl, sem byggist sennilega á ógninni
sem börnunum stendur af úlfinum,
en hann fær að sjálfsögðu makleg
málagjöld. Hún kom fyrst út í prent-
aðri útgáfu 1697 í safni franska rit-
höfundarins Charles Perrault, Cont-
es de ma mère l’Oye (Sögum
gæsamömmu). Hann byggði þessa
útgáfu sína á þjóðsögum sem voru að
falla í gleymsku en hann endursagði á
sína vísu. Flestar nútímaútgáfur sög-
unnar eiga rætur að rekja til þeirrar
Rauðhettu sem Perrault mótaði.
Rauðhetta á það sameiginlegt með
sögunum um Öskubusku, Mjallhvíti
og Hans og Grétu að vera öðrum
þræði hryllingssaga sem endar vel.
Kenningasmiðir í sálarfræðum hafa
velt fyrir sér hvort ástæðan fyrir því
hve mjög börn hrífast af slíkum sög-
um sé tengd þeirri útrás sem þau fá
fyrir ótta sinn við að hlusta á frásögn-
ina og hvernig þeim lærist að hægt er
að sigrast á honum í sögulok.
Rauðhetta er vinsælust og þekkt-
ust þessara fjögurra ofangreindu
sagna, enda úlfurinn auðskilið tákn
um allar þær hættur sem steðjað
geta að aleinu barni. Því hafa verið
gerðar ótal útgáfur af sögunni, jafnt á
bók sem á leiksviði, fyrir brúðuleik-
hús, sjónvarp og kvikmyndir, alls
staðar stingur Rauðhetta upp kollin-
um. Sagan hentar betur til slíkrar
meðferðar en flestar aðrar, enda per-
sónur fáar og söguþráðurinn einfald-
ur.
Í þessari leikgerð Charlotte Bøv-
ing er hinn sígildi söguþráður allur til
staðar, þó að smátilfæringar séu
leyfðar á stöku stað. Meginbreyting
hennar felst í því að blása lífi í æv-
intýrapersónurnar til að færa þær
nær nútímaáhorfendum auk þess að
hún gerir smátilfæringar á hlutverk-
um þeirra. Þannig er veiðimaðurinn
gerður að raupsömum trúbador, sem
hefur dug til að rista úlfinn á kvið til
að bjarga Rauðhettu og ömmu henn-
ar, en þegar á hólminn er komið verð-
ur Rauðhetta ein að axla ábyrgðina
og fylla maga úlfsins af steinum og
sauma fyrir. Amman er kraftmikil
nútímaamma að eðlisfari, kannski
fulllétt á fæti, sérstaklega í fyrri hlut-
anum. Ástæðan fyrir því að Rauð-
hetta er á leið til ömmunnar er að
mamma hennar þarf að vinna lengur.
Þannig er þessi gamla saga löguð að
nútímagildum og hetja sögunnar er
kjarkmikil stelpa, alin upp af ráða-
góðum konum, sem leysir sjálf þau
vandamál sem upp koma.
Þrátt fyrir þessar áherslubreyt-
ingar gerist verkið enn í tímalausri
ævintýraveröld sem endurspeglast í
búningum, leikmynd og lýsingu. Ásta
Hafþórsdóttir sækir innblástur til sí-
gauna og Sama, sérstaklega hvað
búning ömmunnar varðar, en úlfur-
inn verður fulltæfulegur í hennar
meðförum. Leikmyndin var líka ein-
föld og falleg, skógurinn ógnvænleg-
ur og kofi ömmunnar litrík vin í hon-
um. Mesti hryllingurinn sem þar fer
fram innan dyra er sýndur sem
skuggamynd að baki rúmábreiðu.
Þar eru ljósin notuð hugvitssamlega
eins og víðar þar sem þau undirstrika
hryllinginn.
Hér mætti einnig minnast á að
mikið er lagt í leikskrána ólíkt því
sem oft gerist á barnasýningum í fá-
tækari leikhúsum. Hún er listilega
hönnuð og myndskreytt af Ólafi
Gunnari Guðlaugssyni.
Einungis rödd Sóleyjar Elíasdótt-
ur heyrist í hlutverki hinnar fjarlægu
móður, sem verður að taka vinnuna
fram yfir barnið; aðstæður sem nú-
tímabörn og -foreldrar ættu að
þekkja af eigin raun. Sóley leikur
blátt áfram praktíska nútímakonu
sem þarf að gera gott úr öllu. Amma
Jóhönnu Jónas er glaðlynd og góð,
söngvin og skemmtileg en nógu við-
utan til að Rauðhetta verður að taka
til sinna ráða. Þórunn Erna Clausen
kom hetjuskap Rauðhettu vel til skila
en einnig kæruleysi hennar og trú-
girni sem leiðir hana í villigötur.
Skemmtilegur söngur þeirra beggja
undirstrikar persónusköpun þeirra.
Björgvin Franz Gíslason var stór-
skemmtilegur í hlutverki hins
montna veiðimanns, sem virtist fjar-
skyldur ættingi Eiríks Fjalars. En
þar skildi með þeim frændum að
Björgvin spilar og syngur mun betur.
Úlfurinn var í meðförum Bjarkar
Jakobsdóttur óútreiknanlegt illþýði
sem svífst einskis til að ná sínu fram.
Hér tókst mjög vel til við að halda
hryllingnum í skefjum, börnin titruðu
á beinunum og ríghéldu í foreldra
sína þegar úlfurinn byrsti sig eða
þegar ýlfur glumdu í myrkvuðum
salnum en sýningin hélt þeim svo vel
við efnið að ekkert þeirra lét undan
ógninni og flýði öskrandi af hólmi.
Textar Charlotte Bøving í þýðingu
Þórarins Eldjárns eru sniðugir og
einfaldir, lög hennar grípandi og leik-
gerðin nær að vera trú ævintýrinu
jafnframt því sem hún hefur fram að
færa nýjan boðskap um að það redd-
ar þér enginn frá því sem þú hræðist
nema þú sjálfur.
LEIKLIST
Hafnarfjarðarleikhúsið
Hermóður og Háðvör
Leikstjóri og höfundur leikrits, laga og
texta: Charlotte Bøving. Þýðing: Þór-
arinn Eldjárn. Leikmynd: Erling Jóhann-
esson. Leikgervi og búningar: Ásta Haf-
þórsdóttir. Ljósameistari: Björn
Kristjánsson. Leikarar: Björgvin Franz
Gíslason, Björk Jakobsdóttir, Jóhanna
Jónas, Sóley Elíasdóttir og Þórunn Erna
Clausen. Laugardaginn 16. febrúar.
RAUÐHETTA
Rauðhetta reddar sér sjálf
Björgvin Franz Gíslason í hlutverki veiðimannsins. Hvað er til ráða þegar hann brestur kjark?
Sveinn Haraldsson
SNORRI Sturluson er án efa einna
best þekktur fyrir skrif sín. Völd-
um hans, auði og kvenhylli er þó
sýnd öllu meiri athygli í vænt-
anlegri skáldsögu norska rithöf-
undarins Thorvald Steen. Athygl-
inni er þannig beint að þætti
höfðingjans Snorra í valdabaráttu
sturlungaaldar og að deilum hans
við aðrar ættir jafnt sem skyld-
menni sín. Snorri var 62 ára gam-
all þegar hann var myrtur heima
hjá sér og fjallar skáldsaga Steen
um síðustu fimm dagana í lífi
Snorra.
Í viðtali við dagblaðið Aftenpost-
en rekur Steen hugmyndina að
skrifunum til dvalar sinnar í Reyk-
holti síðasta sumar. „Þar varð ég
vitni að því að morðið á Snorra er
enn til umræðu, en hann var myrt-
ur af fyrrverandi tengdasyni sínum
Gissuri Þorvaldssyni,“ segir Steen.
Að hans sögn er sagan um
Snorra ástarsaga. „Það er til mikið
af spennandi efni um kvennamál
Snorra og sérstaklega samskipti
hans við eina þeirra. Hún vekur
honum mikinn áhuga – bæði kyn-
ferðislega og andlega.“
Mikilvægi Snorra fyrir Norð-
menn á þó ekki síður sinn þátt í
skrifum Steen. „Skilningur okkar á
því hvílíkt stórveldi við vorum á
þessum tíma byggist meðal annars
á lýsingum hans,“ segir Steen.
Hann bætir við að við heimilda-
vinnu sína hafi það komið sér mjög
á óvart hversu mikil samskipti Ís-
land hafði við umheiminn á þessum
tíma.
„Allt nýtt sem var að gerast í
heimspeki, málfræði, guðfræði,
tæknimálum og bókmenntum barst
fljótt þangað. Ég er sammála Thor
Heyerdahl um að þekking Snorra
á heiminum er mjög vanmetin í
Noregi. Þó hann hafi ferðast furð-
anlega lítið fyrir Íslending, þá var
hann einstaklega vel tengdur.“
Skáldsaga um
ástamál Snorra
Breiðholtskirkja
Jörg E. Sonder-
mann leikur á
orgel kirkjunnar
verk eftir Johann
Sebastian Bach
kl. 20.30. Á efnis-
skránni er Fant-
asía í C-dúr
(BWV 573), Fant-
asía og fúga í c-
moll (BWV 918/575), Pedalæfing í g-
moll (BWV 598), Tríó í G-dúr (BWV
1027a), Tveir sálmforleikir, Herr
Jesu Christ, dich zu uns wend (BWV
709) og Herr Christ, der einig Gottes
Sohn (BWV Anhang 55), Þrír sálm-
forleikir: Ach Gott vom Himmel,
sieh darein (BWV 741), Ach Gott,
ach Herr (BWV 714) og O Vater, all-
mächtiger Gott (BWV 758) (Kyrie
minus summum), Tveir forleikir um
sálmalagið Jesus Christus, unser
Heiland (BWV 665/666) og loks Prel-
údía og fúga í D-dúr (BWV 532).
Aðgangseyrir, 900 kr., rennur til
Hjálparstarfs kirkjunnar.
Jörg E.
Sondermann
Í DAG