Morgunblaðið - 19.02.2002, Blaðsíða 22
LISTIR
22 ÞRIÐJUDAGUR 19. FEBRÚAR 2002 MORGUNBLAÐIÐ
GUNNAR Guðbjörnssontenór, Kristinn Sigmunds-son bassabaritón og JónasIngimundarson píanóleik-
ari eru svo vel lukkuð þrenning, að
uppselt er á alla tónleika þeirra í
Salnum í vikunni. Tónleikarnir verða
á fimmtudags- og föstudagskvöld kl.
20.00 og á laugardag kl. 17.00. Það
er kannski enn von að fá miða á Sel-
fossi, en þar verða fyrstu tónleikar
þremenninganna í kvöld kl. 20.30 í
sal Fjölbrautaskóla Suðurlands.
Gunnar og Kristinn starfa báðir við
óperuhús erlendis; Kristinn er bú-
settur hér en gerir út á óperuhús
bæði vestan hafs og í Evrópu, en
Gunnar er búsettur með fjölskyldu
sinni í Berlín. Báðir hafa þeir langa
reynslu af því að syngja með Jónasi,
þó oftar hvor í sínu lagi en saman
eins og nú. Hins vegar hefur það
gerst, að þeir syngja talsvert saman
í óperuhúsum erlendis, og þegar
blaðamaður hitti þá á æfingu og sest
var niður til að telja, kom á daginn
að þetta er í fjórða skipti sem þeir
syngja saman á einu ári, hin skiptin
hafa öll verið í óperuhúsum úti.
Sölumenn í öndvegi
En hvað á að syngja fyrir þjóðina
sem hefur svona mikinn áhuga á að
heyra í þeim. „Við byrjum á Töfra-
flautunni eftir Mozart,“ segir Krist-
inn. „Og svo er það Ástardrykkur-
inn,“ bætir Gunnar við, „það er
sölumannsdúett, þar sem Kristinn
er að reyna að selja mér „ástar-
drykk“,“ „sem er auðvitað bara svik-
in vara, það er reyndar rauðvín; –
bordeaux“ segir Kristinn. „Það get-
ur nú verið ágætis ástardrykkur
samt,“ segir Gunnar. „Eftir hlé
syngjum við atriði úr Seldu brúðinni
eftir Smetana,“ segir Kristinn, „og
þar er ennþá sölumennska í gangi
þar sem Kecal, hjúskaparmiðlari
hefur komist á snoðir um það að Jen-
ík er allt að því heitbundinn konu
sem hann hefur ætlað að selja öðr-
um, og þarna er Kecal að reyna að fá
Jeník ofan af þessum ráðahag með
því að bjóða honum aðra kosti. Hann
byrjar á því að segja Jeník, sem er
frá Mæri, að hypja sig heim, það sé
ekkert varið í kvenfólkið í þorpinu
þeirra þarna, þær dugi ekki til neins,
en bætir þó við: Ég veit um eina sem
dugar, og þar er hann að reyna að
telja hann á að giftast annarri. Hann
er eins og bílasali að prútta um bíla.
Núnú, svo erum við með Fást eftir
Gounod, og þar er enn verið að
selja,“ og Gunnar laumar því að að
sölumennskan sé eiginlega orðin að
gegnumgangandi þema á tónleikun-
um. „Þar sem ég er verslunarskóla-
genginn var ég fljótur að sjá þetta
út,“ segir hann, og Kristinn og Jónas
hlæja; það er þá aldeilis ekki gagns-
laust fyrir óperusöngvara að hafa
verslunarpróf upp á vasann. „Þarna
er nú Gunnar í hlutverki sölumanns-
ins,“ segir Kristinn, „það má kalla
það vöruskipti, þar sem Fást er að
reyna að selja skrattanum sál sína,
gegn því að hann fá það sem hann
óskar, visku og ást. Ég er semsagt
sérlegur sendiherra kölska, Mef-
istófeles, og þykir ágætt að hafa náð
mér í eina sál. Að lokum syngjum við
svo dúettinn úr Perluköfurunum.“
Kristinn samþykkir ekki alveg mögl-
unarlaust að hann sé alltaf vondi
karlinn, meðan tenorinn er ævinlega
sá góði. „Í Seldu brúðinni er hann
náttúrulega að forða mér frá gjald-
þroti með því að selja mér ríkari
konu,“ segir Gunnar. „Sá karakter,
Kecal, er kannski ekki beint vondur,
hann heldur að hann sé slægur og
slóttugur og býsna klár. Hann er
einn af þessum skemmtilegu karakt-
erum sem koma oft fyrir í óperunni
og allir sjá í gegnum áður en yfir
lýkur. Þetta eru karlar sem koma
fram í byrjun, uppblásnir og góðir
með sig, en svo er flett ofan af þeim.“
Alltaf að syngja saman
Jónas vísar frá sér spurningunni
um hvort það sé toppurinn að fá
heim þessa tvo söngvara, Gunnar og
Kristin. „Ég er ekki í því að dæma
fólk.“ „Mér finnst það nú toppurinn
að fá að starfa með þessum tveim-
ur,“ segir Kristinn, og Gunnar tekur
undir það að gott sé að vinna með
Jónasi og Kristni. „Ég frétti að
Gunnar væri að koma heim til að
syngja,“ segir Kristinn „og mig
langaði bara til að fá að vera með
þeim.“ „Nú mætti halda það að við
hittumst aldrei til að syngja saman,“
segir Gunnar, „en það er nú öðru
nær. Við erum alltaf að syngja sam-
an úti. Höfum að undanförnu sungið
saman í Svíðþjóð og tvisvar í Þýska-
landi.“ Kristinn segir að oft séu
þetta hreinar tilviljanir, eins og þeg-
ar þeir voru báðir ráðnir til að
syngja við óperuna í Wiesbaden. Í
haust stóðu þeir saman á sviðinu í
óperunni Don Giovanni eftir Mozart,
þar sem Kristinn söng hlutverk Höf-
uðsmannsins og Gunnar hlutverk
Don Ottavios. Þetta var í Berlín.
Fyrir tilviljun voru þeir svo báðir
fengnir, aðeins mánuði síðar, til að
syngja í annarri uppfærslu á sömu
óperu, og í sömu hlutverkum við óp-
eruna í München. „Það var gaman
að syngja í Berlín,“ segir Kristinn,
„Gunnar sá aumur á mér og bauð
mér í mat heim til sín.“ „Ég sá að
hann var að veslast upp og verða að
engu, svo ég fór í pottaskápinn og
eldaði oní hann.“ En þeir Kristinn og
Gunnar syngja líka oft með öðrum
Íslendingum sem starfa ytra, eða
hitta þá í sömu óperuhúsum. Þeir
nefna Viðar Gunnarsson, Kolbein
Ketilson, Guðjón Óskarsson, Tómas
Tómasson, Bjarna Thor Kristinsson.
„Þetta er að verða alveg absúrd,“
segir Gunnar, „Íslendingarnir eru
alls staðar að syngja. Þetta er að
verða eins og klúbbur.“ Kristinn
söng á Salzborgarhátíðinni í Aust-
urríki í fyrra, og þar var þá fyrir
Kolbeinn Ketilsson. „Hann var þar
að syngja hlutverk Eneasar í Tróju-
mönnunum eftir Bizet. Það er geggj-
að hlutverk,“ „liggur allt fyrir ofan
mið-C,“ segir Gunnar, og Kristinn
segir að í sömu sýningu hafi Guðjón
Óskarsson verið að syngja.
Syngja báðir í Íslensku
óperunni í haust
Þannig virðist líf íslensku óperu-
söngvaranna í útlöndum orðið;
klúbbur söngvara sem flakka á milli
staða og troða upp. En það virðist þó
samt vera svo, að sá staður þar sem
þeir eiga innilegasta klappið og
bestu áheyrendurna verði kannski
útundan. „Það er nú ekki rétt, “ seg-
ir Gunnar, „við erum alltaf að koma
heim að syngja. Það er ekkert lítið
að koma heim þrisvar til fjórum
sinnum á ári til að láta heyra í sér.“
Blaðamaður áréttar að þegar upp-
selt er á tónleika þeirra áður en þeir
sjálfir koma til landsins, þá hljóti
það að vera merki þess að fólk vilji
heyra í þeim meira og oftar. „Það er
alveg rétt,“ segir Gunnar, „það er
auðvitað frábært að fólk skuli hafa
áhuga á að heyra í okkur,“ og Krist-
inn tekur undir það. „Við syngjum
báðir í Rakaranum í Sevilla í Ís-
lensku óperunni í haust,“ segir
Gunnar, „þar gefum við aldeilis kost
á okkur, ég held að ég syngi í um tíu
sýningum.“ Þeir sem náðu í miða á
tónleika Gunnars, Kristins og Jón-
asar núna, geta farið að hlakka til
haustsins. Það er orðið langt síðan
þeir Gunnar og Kristinn sungu sam-
an á Íslensku óperusviði, ætli það
hafi ekki verið í Don Giovanni fyrir
um þrettán árum.
Ekki víst að allt fari
eins og áætlað er
Þegar Jónas er spurður að því
hvort svona flinkir söngvarar með
þessa reynslu þurfi mikið að æfa
með honum, segir hann að það séu
þeir sem séu að æfa hann. Gunnar
segir að Jónas sé svo næmur að oft-
ar en ekki smelli hlutirnir saman á
fyrstu æfingu. Eftir það séu þeir
bara að fínpússa smáatriði. „Það
þarf ekki mikið að ræða hlutina, og
það segir mest um það hvernig sam-
band okkar við hann er orðið, og
þetta er mjög mikilvægt,“ segir
Gunnar en Kristinn bætir því við, að
oft séu þeir búnir að æfa ákveðna
hluti á einn veg, en þegar komið er
upp á svið, þá geri þeir hlutina allt
öðruvísi, þó þannig að enginn taki
eftir því. „Fyrsta árið sem við Jónas
unnum saman vorum við einu sinni á
Akureyri. Við vorum búnir að æfa
mikið lagið Í fjarlægð og vorum báð-
ir orðnir ansi ánægðir með okkur, en
þá gerðist það á tónleikunum að Jón-
as byrjar forspilið alveg löturhægt.
Ég hugsaði með mér hvað hann væri
eiginlega að gera, en úr því dagskip-
unin var þessi varð ég bara að hlíta
því. Það var slík upplifun að syngja
lagið á þennan hátt, við höfðum aldr-
ei æft þetta svona, en ég held að
þetta sé bara það sterkasta augna-
blik sem ég man eftir, og við sáum að
þetta var líka sterk upplifun fyrir þá
sem voru í salnum,“ segir Kristinn.
Þeir taka allir undir það, að þetta sé
lífið í tónlistinni, og að það sé ekki
hægt að ákveða alla hluti fyrirfram.
„Músíkin er eins og lífið sjálft,“ segir
Jónas að lokum, „þetta eru ákveðin
tjáskipti; það þarf ekki alltaf orð til
að segja hlutina; það er hægt að tala
saman í tónlistinni.“
Talað
saman í
tónlistinni
Morgunblaðið/Þorkell
Gunnar Guðbjörnsson, Kristinn Sigmundsson og Jónas Ingimundarson.
Gunnar Guðbjörnsson og Kristinn Sig-
mundsson eru báðir komnir til landsins og
syngja á fernum tónleikum með Jónasi Ingi-
mundarsyni, á Selfossi og í Salnum. Berg-
þóra Jónsdóttir fór á æfingu og náði þessari
vinsælu þrenningu í spjall milli atriða.
begga@mbl.is
KRONOS-kvartettinn, einn af frum-
legustu og virtustu strengjakvart-
ettum heims hefur fengið þekktan
bandarískan tónlistarmann, Stephen
Prutsman, til að útsetja fyrir sig tvö
lög eftir Sigur Rós. Þetta eru lögin
Starálfur og Ný batterí, og frumflyt-
ur kvartettinn þau í útsetningu
Prutsmans á tónleikum sínum á
Listahátíð í Reykjavík 28. maí í Borg-
arleikhúsinu.
Stephen Prutsman er mjög virtur
tónlistarmaður og hefur meðal ann-
ars gert rómaðar útsetningar fyrir
sellóleikarann Yo-Yo Ma, en hann er
sjálfur tónlistarmaður og listrænn
stjórnandi tónlistarhátíðarinnar í El
Paso í Texas.
Þetta er í fyrsta sinn sem Kronos-
kvartettinn flytur íslenska tónlist og
jafnframt í fyrsta sinn sem tónlist
Sigur Rósar er flutt af erlendum tón-
listarhópi.
Mörg helstu tónskáld samtímans
hafa samið tónverk fyrir Kronos-
kvartettinn og öll tónlist sem kvart-
ettinn leikur er annað hvort samin
fyrir hann eða sérstaklega útsett.
Gert er ráð fyrir að Stephen Prutsm-
an komi til Íslands til að hlýða á frum-
flutninginn í Reykjavík.
Prutsman starfar sem tónskáld, pí-
anóleikari og hljómsveitarstjóri í
Bandaríkjunum. Kronos-kvartettinn
og söngkonan Dawn Upshaw hafa
flutt útsetningar hans, og fyrir réttu
ári lék sellóleikarinn Yo-Yo Ma með
Fílharmóníusveitinni í New York út-
setningar eftir Prutsman, en tónleik-
arnir mörkuðu upphaf tónlistarverk-
efnis sellóleikarans sem hann kennir
við Silkileiðina. Prutsman er einn
þeirra sem hreppt hafa hinn eftirsótta
Avery Fisher-styrk fyrir framúrskar-
andi störf að tónlistarmálum. Á sínum
tíma hreppti hann verðlaun fyrir pí-
anóleik í alþjóðlegu Tsjaíkovskí-
keppninni en hefur einnig upp á vas-
ann verðlaunapening frá alþjóðlegri
tónlistarkeppni Elísabetar drottning-
ar. Hann stofnaði kammertónlist-
arhátíðina í El Paso í Texas og hefur
verið hátíðarstjóri þar frá árinu 1991.
Prutsman hefur langa reynslu af því
að útsetja ólíkustu tegundir tónlistar
fyrir klassíska tónlistarhópa, og þykir
annarra afbragð á því sviði.
Kronos-kvartettinn á Listahátíð í vor
Morgunblaðið/Ásdís
Hljómsveitin Sigur Rós á tónleikum.
Kronos-kvartettinn leikur verk
Sigur Rósar á Listahátíð.
Spilar Ný batt-
erí og Starálf
eftir Sigur Rós
UM þessar mundir fagnar Stopp-
leikhópurinn 5 ára afmæli sínu. Af
tilefninu verður ókeypis leiksýning
í Gerðubergi í kvöld kl. 20 á leikrit-
inu Það var barn í dalnum eftir Þor-
vald Þorsteinsson. Þetta er farand-
leiksýning fyrir efstu bekki
grunnskólans, 7–10. bekk, og tekur
um 40. mínútur í flutningi.
Leikritið var frumsýnt í Mögu-
leikhúsinu þann 5. febrúar sl. Leik-
arar eru: Eggert Kaaber, Katrín
Þorkelsdóttir og Pálmi Sigurhjart-
arson. Leikstjóri er Jón Stefán
Kristjánsson.
Afmælissýning
Stoppleikhópsins
Morgunblaðið/Þorkell
Úr leikritinu.