Morgunblaðið - 23.02.2002, Blaðsíða 6

FRÉTTIR
6 LAUGARDAGUR 23. FEBRÚAR 2002 MORGUNBLAÐIÐ
SAMKOMULAG um kaup Reykja-
víkurborgar á fasteignum og að-
stöðu af hluthöfum Áburðarverk-
smiðjunnar í Gufunesi var
samþykkt með átta atkvæðum
meirihluta Reykjavíkurlistans í
borgarstjórn á fimmtudagskvöld.
Samkomulagið felur einnig í sér
stöðvun efnaframleiðslu. Umsamið
kaupverð er 1.280 milljónir króna
og samkvæmt samningnum ber
Áburðarverksmiðjunni að fjarlægja
mannvirki sem fylgja efnavinnslu á
svæðinu fyrir 15. maí nk. en Áburð-
arverksmiðjan leigir aðstöðuna til 1.
september 2003 með forleigurétti til
1. september 2004. Lóðarsamningur
hafði verið framlengdur við eigend-
ur verksmiðjunnar árið 1988 til árs-
ins 2019.
Mikil umræða varð um kaupverð
fasteigna og aðstöðu Áburðarverk-
smiðjunnar á fundi borgarstjórnar
og óskuðu borgarfulltrúar Sjálf-
stæðisflokksins eftir því að fá upp-
lýsingar um hvaða mat á eignum
Áburðarverksmiðjunnar lægi til
grundvallar kaupverðinu.
Inga Jóna Þórðardóttir borgar-
fulltrúi sjálfstæðismanna sagði að
síðastliðið sumar hafi þegar verið
orðið ljóst að eigendur Áburðar-
verksmiðjunnar vildu hætta rekstri
og segir eigendur hennar hafa sagt
upp fjölda starfsmanna til hagræð-
ingar og ákveðið hafi verið að hætta
frumvinnslu efna til áburðarfram-
leiðslu.
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir
borgarstjóri hafði áður sagt á fund-
inum að nýtt fasteignamat, sem
hljóðar upp á 1.365 milljónir króna,
hafi legið fyrir í desember 2001 og
taldi eðlilegt að miða kaupverð við
það.
64% hækkun fasteignamats
Borgarfulltrúum Sjálfstæðis-
flokksins þótti hins vegar óeðlilegt
hversu mikið fasteignamatið hækk-
aði milli áranna 2000 og 2001. Árið
2000 var fasteignamatið um 830
milljónir og hafi því að sögn Guð-
laugs Þórs Þórðarsonar hækkað um
64%. Vildu borgarfulltrúar Sjálf-
stæðisflokksins að afgreiðslu máls-
Þeir hafi ekki verið tilbúnir að taka
lægra tilboði. Samningaviðræður
hafi staðið yfir í fimm mánuði.
Verksmiðjan seld ódýrt
árið 1999?
Ólafur F. Magnússon borgar-
fulltrúi óskaði eftir svari við því af
hverju borgin hafi ekki keypt
Áburðarverksmiðjuna árið 1999 er
ríkið seldi verksmiðjuna. Þá var hún
seld á 1.257 milljónir króna, 750
milljónir voru á þeim tíma taldar
liggja í birgðum og að sjóðbært fé
hafi numið 19 milljónum króna.
Rætt var um að verksmiðjan hafi þá
verið seld of ódýrt. Miðað við kostn-
að við niðurrif fasteigna og aðstöðu
á lóðinni, sem þá var talin nema um
250–300 milljónum, hafi eiginlegt
kaupverð verið um 500 milljónir.
Þetta kemur fram í skýrslu fram-
kvæmdanefndar um einkavæðingu
um söluna.
Inga Jóna sagði að borgaryfirvöld
hafi hins vegar boðið 617 milljónir
króna í verksmiðjuna, eignir og
starfsemi, árið 1997 en því tilboði
hafi verið hafnað. Nú væri hins veg-
ar boðið mun hærra í eignir sem
fyrirséð væri að yrðu rifnar.
Ingibjörg Sólrún benti á að greið-
andi væri fyrir að losna við verk-
smiðjuna fyrr af svæðinu en lóð-
arsamningur kvæði á um. Land
verksmiðjunnar væri verðmætt
byggingarland og sagðist hún full-
viss um að fjármunir sem varið væri
til kaupa fasteigna myndu skila sér
aftur til borgarinnar.
Borgin ber kostnað
vegna niðurrifs
Í bókun sjálfstæðismanna um
málið á fundinum segir m.a. að
borgarfulltrúar sjálfstæðismanna
séu þeirrar skoðunar að eðlilegt sé
að sanngjarnt verð verði greitt fyrir
mannvirki og aðra aðstöðu þegar
Áburðarverksmiðjan hefur ákveðið
að hætta stafsemi sinni í Gufunesi.
Engin haldbær rök hafi hins vegar
verið færð fyrir kaupverðinu. Að
auki beri borgin kostnað vegna nið-
urrifs sem var áætlaður 2–300 millj-
ónir þegar verksmiðjan var seld
fyrir þremur árum.
Í bókun borgarfulltrúa Reykja-
víkurlistans segir að rökin fyrir
kaupverðinu væru þríþætt. „Í fyrsta
lagi er þetta samningsniðurstaða í
frjálsum samningum en ef hún hefði
ekki náðst hefði borgin þurft að
fara eignarnámsleiðina og engin
trygging er fyrir að hún hefði leitt
til betri niðurstöðu. Í öðru lagi er
þetta verð í námunda við fasteigna-
mat eignarinnar sem á að endur-
spegla sem næst markaðsvirði. Í
þriðja lagi hafa verið færð rök fyrir
því að við sölu á byggingarrétti á
þessari lóð megi gera ráð fyrir um
1.400 milljóna króna tekjum og
þ.a.l. sé líklegt að borgin fari skað-
laus frá þessum kaupum. Söluverð
einkavæðingarnefndar árið 1999 er í
sjálfu sér engin rök í málinu enda
áhöld um hvort þá hafi ekki verið
selt á undirverði.“
Verð fasteigna Áburðar-
verksmiðjunnar gagnrýnt
Eðlilegt að fasteignamat sé
viðmiðun, segir borgarstjóri, en það
hefur hækkað um 64%
Guðlaugur
Þór Þórðarson
Inga Jóna
Þórðardóttir
Ingibjörg
Sólrún Gísladóttir
Ólafur F.
Magnússon
ins yrði frestað þar til gengið væri
úr skugga um ástæður þessarar
hækkunar.
Tillögu um frestun var hins vegar
hafnað og sagði borgarstjóri eðlilegt
væri að þetta yrði kannað en að það
myndi ekki breyta niðurstöðu sam-
komulagsins milli borgarinnar og
eigenda Áburðarverksmiðjunnar.
DÓMNEFND mælir með að verk
eftir Ólöfu Nordal og Hafdísi
Helgadóttur verði útfærð frekar
og framkvæmd vegna listskreyt-
ingar í nýbyggingu þjónustuskála
Alþingis.
Á síðastliðnu ári ákvað Alþingi
að efna til samkeppni um list-
skreytingu í nýbyggingunni. Þátt-
takendur voru valdir í opnu for-
vali þar sem 65 listamenn sóttust
eftir þátttöku í samkeppninni.
Valnefnd valdi fjóra listamenn til
að gera tillögu að myndverkum í
bygginguna, en áætlaður heild-
arkostnaður vegna þessa verk-
efnis er sex milljónir króna.
Greint var frá niðurstöðum
dómnefndar í Þjóðmenningarhús-
inu í gær og við það tækifæri
sagði Halldór Blöndal, forseti Al-
þingis, að þetta væri í fyrsta sinn
sem Alþingi stæði fyrir svona
samkeppni.
Í dómnefnd voru Sigurður Ein-
arsson, arkitekt, Kristján Dav-
íðsson, listmálari, og Eyjólfur
Einarsson, listmálari. Sigurður
gat þess að markmiðið með
myndverkunum væri að þau
mynduðu órjúfanlega heild með
byggingunni.
Í umsögn dómnefndar kemur
fram að allar tillögurnar upp-
fylltu keppnislýsingu. Þær væru
vel og fagmannlega unnar og
bæru þess ljóst vitni að vandað
hafi verið til verka. Dómnefndin
mælti með að á grágrýtisvegg
yrði valið verk eftir Ólöfu Norð-
dal, lágmyndir af forystukindum.
„Snjöll, einföld og nútímaleg hug-
mynd sem tekur ríkt tillit til
byggingarinnar og tengir hana
fortíð en horfir til framtíðar,“
segir í niðurstöðunum um verkið.
Á gipsveggjum var lagt til að
tillaga Hafdísar Helgadóttur yrði
nánar útfærð, en um er að ræða
„nútímalegar freskur með litrófi
og formi regnbogans, verk sem
gefur von um spennandi birtuspil
í björtum salarkynnum skálans“.
Auk þeirra gerðu Helgi Gísla-
son og Magnús Pálsson tillögur í
lokakeppninni.
Dómnefndin er ánægð með nið-
urstöðuna og listamennirnir segja
að ákvörðunin skipti þá miklu
máli. „Nú fæ ég að gera verkið og
sjá það í raunveruleikanum,“ seg-
ir Ólöf og bætti við að tillagan
byggðist á völvuhugmynd og álf-
konuhugmynd, en í umsögn dóm-
nefndar kemur fram að verkið sé
frumlegt og hafi þjóðlega skír-
skotun til forystuhlutverks Al-
þingis. „Ég er ofsalega kát og
þetta er mjög gaman.“
Hafdís segir að það hafi verið
mikilvægt að hafa verið valin til
að taka þátt í samkeppninni og í
kjölfarið verði skemmtilegt að
takast á við að vinna verkið. „Það
er gaman að sjá hvernig hug-
myndir færast inn í raunveruleik-
ann,“ segir hún og bætir við að
lýðræðishugmynd hafi verið út-
gangspunktur tillögunnar.
Mælt með tveimur listskreytingum í nýbyggingu Alþingis
Verk eftir Ólöfu Nordal og
Hafdísi Helgadóttur valin
Morgunblaðið/Ásdís
Niðurstöðurnar voru kynntar í Þjóðmenningarhúsinu og fengu lista-
mennirnir blóm við það tækifæri. Frá vinstri: Ólöf Nordal, Hafdís
Helgadóttir, Sigurður Einarsson og Halldór Blöndal.
Tillaga Hafdísar Helgadóttur. Tillaga Ólafar Nordal.
VART hefur orðið við áunna sykur-
sýki í börnum hér á landi, en hún er
ennþá mjög sjaldgæf, að sögn Árna
Þórssonar, yfirlæknis á barnadeild
Landspítala - háskólasjúkrahúss í
Fossvogi.
Í Morgunblaðinu í gær er frá því
skýrt að í Bretlandi hafi fundist
áunnin sykursýki í hvítum ungling-
um sem þjáist af offitu og það þyki
fyrirboði stóraukinna útgjalda og
álags á heilbrigðiskerfið í landinu.
Árni sagði að í heiminum virtist
vera í uppisglingu flóðbylgja áunn-
innar sykursýki sem tengist offitu.
Langmest sé þetta í fullorðnu fólki,
en nú sé farið að verða miklu meira
vart við þetta í börnum hér og þar í
heiminum.
Árni sagði að ákveðnir þjóðflokkar
virtust vera næmari fyrir þessu en
aðrir. Þannig virtust allt að 50%
fólks í sumum indíánakynþáttum fá
áunna sykursýki.
Árni sagði að dæmi um þetta
hefðu sést í börnum hér, en það væri
ekki hægt að segja að um sambæri-
legan faraldur væri að ræða, eins og
virtist vera í uppsiglingu sums stað-
ar erlendis.
Hann sagði aðspurður að þessi
áunna sykursýki virtist fyrst og
fremst tengjast offitu og óhollu mat-
aræði þar með. Meðferðin fælist í
breyttu matarræði og í vissum til-
vikum einnig lyfjagjöf.
Árni bætti því við að það væri
greinilegt að offita færi mjög vax-
andi hér á landi. Það væri ekki
minnsti vafi á því og það væri hugs-
anlega bara tímaspursmál hvenær
við lentum í þessu.
Áunnin sykursýki
í börnum ennþá
mjög sjaldgæf hér
PRÓFKJÖR vegna komandi sveit-
arstjórnarkosninga fara fram hjá
tveimur stjórnmálaflokkum í fjórum
sveitarfélögum í dag. Samfylkingar-
menn í Kópavogi og Reykjanesbæ
velja fólk á sína lista og sjálfstæð-
ismenn í Bessastaðahreppi og á
Akranesi sömuleiðis.
Nánar er greint frá prófkjörinu í
Reykjanesbæ á Suðurnesjasíðu
blaðsins í dag en í Kópavogi verður
kjörstaður Samfylkingarinnar í
Digranesskóla opinn frá kl. 9 til 20 í
kvöld. Tíu gefa kost á sér en velja á
fjóra þeirra í sætin frá 1 til 4 og er
kosningin bindandi fyrir þau sæti.
Öllum meðlimum flokksins í Kópa-
vogi er heimil þátttaka, sem og þeim
Kópavogsbúum sem skrifa undir
stuðningsyfirlýsingu við framboðið.
Tólf einstaklingar gefa kost á sér í
prófkjöri Sjálfstæðisflokksins í
Bessastaðahreppi. Kjörstaður í
íþróttamiðstöð hreppsins verður op-
inn frá kl. 10 til 18 í kvöld. Þátt mega
taka allir stuðningsmenn Sjálfstæð-
isfélags Bessastaðahrepps sem hafa
kosningarétt 25. maí nk. og sömu-
leiðis félagsmenn sem náð hafa 16
ára aldri. Sjálfstæðisflokkurinn hef-
ur átt 4 fulltrúa í hreinum meirihluta
í hreppsnefnd á kjörtímabilinu.
Hjá Sjálfstæðisflokknum á Akra-
nesi gefa 12 manns kost á sér í próf-
kjörinu. Kosið verður á Kirkjubraut
17, eða Ásgarði, frá kl. 10-19. Próf-
kjörið er opið atkvæðisbærum Ak-
urnesingum sem undirrita stuðn-
ingsyfirlýsingu við flokkinn. Einnig
mega taka þátt þeir félagar Þórs, fé-
lags ungra sjálfstæðismanna, sem
voru skráðir fyrir síðustu áramót og
þurfa ekki að hafa náð kosninga-
aldri.
Undirbúningur sveitarstjórnarkosninga
Prófkjör í fjórum
sveitarfélögum í dag