Morgunblaðið - 23.02.2002, Blaðsíða 10

FRÉTTIR
10 LAUGARDAGUR 23. FEBRÚAR 2002 MORGUNBLAÐIÐ
ÞRÓUN tengsla Íslands og Evrópu
kom einu sinni sem oftar til umræðu
á Alþingi Íslendinga í vikunni. Nú er
ekki sérstaklega í frásögur færandi
að Evrópumál séu rædd á Alþingi,
það gerist iðulega og stundum eru af
því tíðindi og stundum ekki. Það er
heldur ekkert nýtt að greina megi
áherslumun milli stjórnarflokkanna
þegar að þessum málaflokki kemur;
það er eins konar samkomulag um að
vera ósammála um praktíska stöðu
EES-samningsins, en algert sam-
komulag um að aðild að Evrópusam-
bandinu sem slík sé ekki á dagskrá
núverandi ríkisstjórnar. En hitt var
tíðinda, að á þriðjudag voru þessi mál
rædd utan dagskrár á Alþingi og
bæði Halldór Ásgrímsson utanrík-
isráðherra og Davíð Oddsson for-
sætisráðherra tóku til máls. Slíkt
gerist ekki á hverjum degi og því var
ekki laust við að nokkurrar spennu
hafi gætt í þinghúsinu.
Steingrímur J. Sigfússon, formað-
ur Vinstri grænna, var málshefjandi
í umræðunni og hann var greinilega
staðráðinn í að benda á vík milli vina
þegar kæmi að Evrópumálum og
stjórnarsamstarfinu. Benti Stein-
grímur m.a. á kafla um Evrópusam-
starf í stefnuyfirlýsingu ríkisstjórn-
arinnar og nýlega skýrslu
utanríkisráðherra þar sem kostir
EES-samningsins hafi verið tíund-
aðir. Nú færðist á hinn bóginn í vöxt
að utanríkisráðherra lýsi í ræðu og
riti áhyggjum sínum af þessum sama
samningi; láti jafnvel að því liggja að
á allra næstu vikum verði farið fram
á formlegar umræður um hvorki
meira né minna en framtíð EES.
„Hvað hefur eiginlega breyst?“
spurði formaður VG og benti auk-
inheldur á ummæli forsætisráðherra
í fjölmiðlum nýverið þar sem hann
kannist ekki við að neitt sé að EES-
samningnum og bæti því við að að-
spurður hafi utanríkisráðherra ekki
getað nefnt nein dæmi þar um,
lengst hefði henn gengið með því að
tala um að þörf geti verið á smávægi-
legum prófarkalestri.
Hafi menn í framhaldi af þessum
orðum formanns VG átt von á op-
inskáum skoðanaskiptum stjórn-
arforingjanna, er ljóst að þeim hin-
um sömu varð ekki að ósk sinni. Því
fór nefnilega fjarri að tækist að efna
til óvinafagnaðar af nokkru tagi.
Ekki einasta sýndist ofan úr fjöl-
miðlastúkunni sem einkar vel færi á
með þeim Davíð og Halldóri þar sem
þeir sátu saman hlið við hlið undir
umræðunni, heldur var og áberandi
hversu mjög þeir nálguðust sjón-
armið hvor annars í ræðustól; annars
vegar utanríkisráðherra með því að
undirstrika að samningurinn um
EES væri ekki í hættu, enda þótt
hafa mætti áhyggjur af framþróun
hans og undirstöðum, og forsætis-
ráðherra með því að segjast styðja
utanríkisráðherra í viðleitni sinni til
þess að gera á samningnum nauð-
synlegar lagfæringar.
Það sem setti hins vegar nokkurt
mark á utandagskrárumræðuna, var
hið knappa form sem henni var skap-
að, eða aðeins hálftími. Af þeim sök-
um höfðu ræðumenn mjög stuttan
tíma fyrir sitt mál og lentu þess
vegna flestir ef ekki allir í tímahraki.
Sérstök ósk hafði komið fram um
lengdan ræðutíma, en ekki var orðið
við þeirri beiðni af einhverjum
ástæðum. Hefðu örugglega flestir, ef
ekki allir, ræðumenn kosið rýmri
tíma og t.d. tókst utanríkisráðherra
ekki að gera grein fyrir svörum sín-
um við öllum þeim spurningum sem
til hans var beint í þeim knappa
ræðutíma sem honum var skammt-
aður. Varð hann því að hverfa úr
ræðustól undir glymjandi bjöllu for-
seta og geta þess að hann væri
reiðubúinn til þess að ræða þessi mál
með ítarlegri hætti við fyrsta tæki-
færi á fundi með utanríkismálanefnd.
Sá fundur átti sér raunar stað sl.
fimmtudag og fer ekki frekari sögum
af hér á þessum vettvangi, enda ut-
anríkismálanefnd bundin sérstökum
ákvæðum um trúnað. Á hinn bóginn
er í lokin rétt að geta þess ræðu-
manns sem átti hvað eftirminnileg-
ustu orð umræðunnar, Sverris Her-
mannssonar, formanns Frjálslynda
flokksins: „Enn á ný tökum við til við
að ræða stórmál þar sem flestum
ræðumönnum gefst rúmur tími til
þess að standa upp og setjast.“
Vék Sverrir sér því næst að for-
seta Alþingis, Halldóri Blöndal, og
spurði hvort ekki mætti fara bil
beggja við umræður utan dagskrár
þannig að mikilsmetin mál fengju
meiri tíma og gæfist þá þingmönnum
tækifæri til þess að „segja eitthvað af
viti“.

  



Rúmur tími til þess að standa upp og setjast niður
EFTIR BJÖRN INGA HRAFNSSON
ÞINGFRÉTTAMANN
bingi@mbl.is
VAKA, félag lýðræð-
issinnaðra stúdenda
við Háskóla Íslands,
sigraði íStúdent-
aráðskosningum Há-
skóla Íslands með
fjórum atkvæðum.
Vaka hlaut samtals
1.617 atkvæði en
Röskva, félag fé-
lagshyggjufólks við
HÍ, hlaut samtals
1.613 atkvæði. Úrslit
kosninganna þýða að
Vaka fær fimm menn
kjörna í Stúdentaráð
en Röskva fjóra, jafn-
framt féll fimmti
maður Röskvu frá því
í fyrra út úr Stúd-
entaráði en í stað hans kemur inn
fimmti maður Vöku frá því í fyrra.
Þar með sitja tíu stúdentaráðsliðar
Vöku í SHÍ en átta stúdentaráðsl-
iðar Röskvu.
Röskva sigraði hins vegar Há-
skólaráðskosningarnar með tíu at-
kvæða mun. Röskva hlaut samtals
1.609 atkvæði í Háskólaráðskosn-
ingunum en Vaka samtals 1.599 at-
kvæði. Fær hvor fylkingin um sig
einn mann kjörinn í Háskólaráð.
Þeir fulltrúar sita jafnframt í Stúd-
entaráði. Samkvæmt heimildum
Morgunblaðsins var kjörsókn svip-
uð og í fyrra eða í kringum 47%.
Fyrsti sigurinn í 12 ár
Þetta er í fyrsta sinn í tólf ár sem
Vaka vinnur Stúdentaráðskosning-
arnar en hún vann síðast árið 1990.
Árið á eftir tapaði hún kosning-
unum með sex atkvæða mun.
Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir,
oddviti Vöku, sagðist í samtali við
Morgunblaðið í gær vera í skýj-
unum yfir úrslitunum. „Þetta er
langþráður sigur,“ segir hún.
„Okkur var farið að gruna á síðustu
dögum að þetta gæti farið svona en
engu að síður er þetta ótrúlega
gaman, sérstaklega í ljósi þess hve
munurinn er lítill.“
Þorbjörg segir að þar sem svo
litlu hafi munað hafi kjörstjórn
fjórtalið atkvæðin og lágu úrslitin
því ekki fyrir fyrr en rúmlega þrjú í
fyrrinótt. „Þegar úrslitin voru til-
kynnt á kosningavöku okkar var
okkur fyrst sagt að Vaka hefði tap-
að í Háskólaráðskosningunum með
tíu atkvæðum. Síðan var okkur sagt
að því miður hefð munurinn verið
enn minni í Stúdentaráði. Við það
heyrðist angistarstuna í salnum. En
síðan kom á daginn að við hefðum
unnið í Stúdentaráði með fjórum at-
kvæðum.“ Að sögn Þorbjargar þýð-
ir sigur Vöku það að Vaka fær for-
mann Stúdentaráð og
framkvæmdastjóra þess. Segir hún
að Vaka muni taka við stjórn-
artaumunum hinn 15. mars nk.
Lýsandi fyrir ástand
síðustu ára
Þorvarður Tjörvi Ólason, for-
maður Stúdentaráðs og oddviti
Röskvu, segir um úrslit kosning-
anna að þau séu náttúrlega mjög
tæp. „Ég held að þau séu mjög lýs-
andi fyrir það ástand sem hefur
verið síðustu árin, þ.e. fylkingarnar
hafa verið mjög svipaðar að stærð.
Í fyrra vann Röskva með 57 at-
kvæða mun en nú féll þetta á hinn
veginn,“ segir hann. „Þetta hlaut
að snúast við á endanum. Röskva
hefur unnið kosningarnar til Stúd-
entaráðs ellefu ár í röð og segir það
sig sjálft að það verður alltaf erf-
iðara og erfiðara að vinna aftur. En
við hljótum að vera ánægð með að
fylkingarnar eru jafnstórar; við
vinnum Háskólaráð og Vaka Stúd-
entaráð.“ Þorvarður Tjörvi segist
að lokum óska Vöku til hamingju
með sigurinn og óskar þeim sömu-
leiðis góðs gengis í því að stýra
Stúdentaráði næsta starfsár.
Kosningar til Stúdentaráðs HÍ
Vaka vann
með fjögurra
atkvæða mun
Þorbjörg S. Gunn-
laugsdóttir, oddviti
Vöku.
Þorvarður Tjörvi
Ólason, oddviti
Röskvu.
ÞEGAR ráðgjöf er seld út í nafni
einkahlutafélags færast tekjur vegna
ráðgjafarinnar sem tekjur hjá félag-
inu. Viðkomandi sérfræðingi ber síð-
an að reikna sér launatekjur hjá fé-
laginu og hefur embætti
ríkisskattstjóra sett ákveðnar við-
miðunarreglur hvað varðar lágmark
launatekna sem sérfræðingum til
dæmis ber að reikna sér, en þær eru
á bilinu 375 upp í 500 þúsund krónur
á mánuði.
Indriði H. Þorláksson ríkisskatt-
stjóri sagði að ef aðili seldi út ráðgjöf
og ynni hjá hlutafélagi sem væri selj-
andinn færðist það sem tekjur hjá fé-
laginu. Síðan hlyti viðkomandi að
vera á launum hjá félaginu og eðli-
legt væri að reikna með að þau laun
sem hann fengi fyrir þá vinnu væru
sá grunnur sem lægi til grundvallar
kostnaðinum af útseldu vinnunni,
þannig að þetta ætti að skila sér sem
laun til viðkomandi starfsmanns.
Indriði sagði aðspurður að vænt-
anlega legðust síðan ofan á útseldu
vinnuna launatengd gjöld og slíkt og
væntanlega einnig einhver kostnað-
ur vegna starfsaðstöðu og annars
þess háttar.
Samkvæmt viðmiðunarreglum
ríkiskattastjóra ber sérfræðingum
að reikna sér tekjur sem að lágmarki
eru á bilinu 375 og upp í 500 þúsund
kr. á mánuði. Segir í leiðbeiningun-
um að fjárhæðirnar séu lágmarksvið-
miðun fyrir reiknað endurgjald
manna sem vinna við eigin atvinnu-
rekstur eða sjálfstæða starfsemi eða
starfa í hvers kyns almennum störf-
um og/eða stjórnunarstörfum hjá
einkahlutafélagi, hlutafélagi eða
sameignarfélagi eða tengdum fé-
lögum sem þeir, makar þeirra,
venslamenn eða aðrir nátengdir eða
þeir ásamt samstarfsmönnum hafa
ráðandi stöðu í vegna eignar- eða
stjórnaraðildar.
Í flokki A er sérfræðiþjónusta, en
til þess flokks teljast sérmenntaðir
menn vegna starfa í sérgrein sinni og
eða stjórnunarstarfa á þeim vett-
vangi, svo sem lyfjafræðingar,
læknar, tannlæknar, lögfræðingar,
löggiltir endurskoðendur, verkfræð-
ingar, ráðgjafar og aðrir sérfræðing-
ar, m.a. á tölvusviði, í fjármálaráð-
gjöf og verðbréfaviðskiptum.
Fjórir undirflokkar
Flokknum er skipt í fjóra eftirfar-
andi undirflokka: Í flokki A1 er sér-
fræðingur sem jafnframt stýrir
rekstri þar sem starfa einn eða fleiri
sérfræðingar og greidd eru laun sem
samsvara árslaunum tíu manna eða
fleiri eða samsvarandi greiðslur sam-
kvæmt reikningum frá sérfræðing-
um. Þá eru mánaðarlaunin sem ber
að reikna sér 500.000 kr. og árslaun 6
milljónir kr.
Í flokki A2 er sérfræðingur sem
jafnframt stýrir rekstri þar sem
starfa einn eða fleiri sérfræðingar og
greidd eru laun sem samsvara árs-
launum allt að tíu manna eða sam-
svarandi greiðslur samkvæmt reikn-
ingum frá sérfræðingum.
Mánaðarlaun eru þá 475 þúsund kr.
og árslaun 5,7 milljónir kr.
Í flokki A3 er sérfræðingur sem
hefur einungis ósérfróða starfsmenn
í þjónustu sinni sem hann greiðir
laun eða samsvarandi greiðslur sam-
kvæmt reikningum fyrir aðkeypta
þjónustu. Mánaðarlaun eru þá 425
þúsund kr. og árslaun 5,1 milljón kr.
Í flokki A4 er sérfræðingur sem
hefur ekki starfsmann í þjónustu
sinni og kaupir ekki aðstoðarþjón-
ustu samkvæmt reikningi. Mánaðar-
laun sem ber að reikna sér eru þá 375
þúsund kr. og árslaun 4.500.000 kr.
Sá munur er einnig á þessu
tvennu, þ.e.a.s. á því að reka ráðgjöf-
ina í nafni einkahlutafélags eða í eig-
in nafni að hagnaður sem verður eftir
af starfseminni hjá einstaklingnum
er skattlagður eins og um launa-
tekjur sé að ræða, þ.e. með stað-
greiðsluskattprósentunni sem er
38,54% í ár. Af hagnaði sem verður
eftir í einkahlutafélaginu er hins veg-
ar greiddur 18% tekjuskattur frá og
með síðustu áramótum, en þá lækk-
aði skatthlutfall félaga úr 30% í 18%
eins og kunnugt er. Af útgreiðslum
úr félaginu er síðan greiddur 10%
fjármagnstekjuskattur af því sem þá
er eftir og skatthlutfall einkahluta-
félaga því samanlagt 26,2%.
Þess má geta að það sem af er
þessu ári hafa skráningar nýrra
einkahlutafélaga nærfellt tvöfaldast
frá því sem var á sama tíma á síðasta
ári. Fram til síðastliðins þriðjudags
höfðu 570 ný hlutafélög og einka-
hlutafélög verið skráð frá áramótum
hjá fyrirtækjaskrá Hagstofu Íslands,
en á sama tíma í fyrra höfðu 294 ný
félög verið skráð.
Sérfræðingi ber að lág-
marki að reikna 375
þús. í mánaðarlaun
Tekjuskattur
einkahlutafélaga
er 18% frá síð-
ustu áramótum
ÞAÐ SNJÓAÐI töluvert í höf-
uðborginni á miðvikudag og skóla-
börnin fögnuðu „snjóboltasnjónum“
sem þau höfðu beðið með óþreyju.
Einangraður inni í hlýrri úlpu
staldraði þessi gangandi vegfar-
andi við í dagsins önn, rétt eins og
hann væri búinn að fá nóg af snjón-
um og ætlaði nú að bíða vorsins á
götuhorninu. En allt hefur sinn
tíma og senn fer að vora þó að útlit-
ið virðist á allt annan veg þessa
dagana. Morgunblaðið/Árni Sæberg
Beðið eft-
ir vorinu