Morgunblaðið - 23.02.2002, Blaðsíða 26

ERLENT
26 LAUGARDAGUR 23. FEBRÚAR 2002 MORGUNBLAÐIÐ
SVONEFND Þúsaldarbrú yfir
Thames-fljótið í London var aftur
tekin í notkun í gær eftir end-
urbætur sem staðið hafa yfir í tvö
ár. Hún var upprunalega tekin í
notkun í júní árið 2000 en lokað
þrem dögum síðar vegna þess að
hún sveiflaðist svo mikið að fólk
þorði ekki að fara um hana. Þús-
aldarbrúin er fyrsta brúin sem
lögð hefur verið yfir ána í mið-
borginni í meira en öld. Mann-
virkið kostaði 18,2 milljónir
punda, vel á þriðja milljarð króna.
Reuters
Þúsaldarbrúin
tekin í notkun
58 féllu
í átökum
í Nepal
Katmandú. AFP.
FIMMTÍU og átta manns féllu í
skærum í Nepal í gær en uppreisn-
arhreyfing maóista stóð þá fyrir
sprengjutilræðum á nokkrum stöð-
um. Þannig féllu 38 þegar maóistar
gerðu árás á lögreglustöð í Sitalpati,
um 260 kílómetra vestur af höfuð-
borginni Katmandú og fimm létust
þegar sprengja sprakk í strætis-
vagni í Suður-Nepal. Þá brunnu
fimm til dauða þegar maóistar köst-
uðu sprengju að sendiferðabíl í
Mugling í Vestur-Nepal.
240 manns hafa nú fallið í átökum
frá því um síðustu helgi, þ. á m. um
150 lögreglumenn og 51 uppreisnar-
maður. Maóistar hófu uppreisn sína í
febrúar 1996 með það að markmiði
að afnema konungsveldið og stofna
alþýðulýðveldi. Hafa átökin í heild-
ina kostað um 2.500 manns lífið.
Þing Nepal samþykkti nýverið að
lýsa yfir neyðarástandi í landinu.
Í PERSAFLÓASTRÍÐINU árið
1991 tókst bandaríska flughern-
um aldrei að granda hreyfanleg-
um skotpöllum Íraka fyrir Scud-
eldflaugar þeirra, hvernig sem
hann reyndi. Flugvélarnar fóru í
um 2.400 ferðir til að leita að
Scud-flaugunum en þeim tókst
ekki að eyðileggja einn einasta
skotpall.
Auðvelt var fyrir Íraka að fela
skotpallana sem voru á flutninga-
bílum. Á þessum tíma leið allt að
sólarhringur frá því að skot-
mörkin fundust og þar til ráðist
var á þau, að sögn sérfræðinga í
varnarmálum. Yfirmenn hersins
lofuðu þá að minnka þennan bið-
tíma í tíu mínútur.
Sérfræðingarnir segja að í loft-
árásunum á Serbíu árið 1999 hafi
aðeins liðið nokkrar klukku-
stundir frá því að skotmörkin
fundust og þar til ráðist var á
þau. Serbar höfðu þó nægan tíma
til að fela skotpalla og vopn sem
fundust með hjálp bandarískra
gervihnatta.
Upplýsingatæknin
jafnmikilvæg og vopnin
Bandaríkjaher tókst loksins að
minnka þennan biðtíma í rúmar
tíu mínútur í loftárásunum á Afg-
anistan, að sögn sérfræðinganna.
Þeir segja að upplýsinga- og fjar-
skiptatæknin hafi aldrei verið
jafnþýðingarmikil í hernaði og nú
og geri flugmönnum Bandaríkja-
hers kleift að gera skjótari og
nákvæmari árásir á skotmörkin
en nokkru sinni fyrr.
Bandaríska varnarmálaráðu-
neytið er svo ánægt með árang-
urinn að það hefur óskað eftir
fjárveitingu að andvirði 2.700
milljarða króna til kaupa á fleiri
gervihnöttum og ýmsum há-
tæknibúnaði, svo sem tölvum og
fjarskipta- og njósnatækjum.
Meðal þessara tækja eru skynj-
arar sem notaðir eru á jörðu
niðri til að leita að skriðdrekum
og ómannaðar njósnaflugvélar
sem geta sent út ljósmyndir, rat-
sjármyndir og jafnvel rauntíma-
sjónvarpsmyndir.
Slík tæki eru nú orðin jafnmik-
ilvæg í hernaði og vopnin, að
sögn sérfræðinganna, sem segja
að hátæknin hafi gerbreytt því
hvernig bandaríski herinn heyr
stríð. Framfarir í upplýsinga-
tækninni sem orðið hafi á þeim
áratug sem liðinn er frá Persa-
flóastríðinu hafi meðal annars
orðið til þess að ekki þurfi að
beita eins mörgum sprengjum og
flugskeytum og áður.
Nutu verndar á jörðu niðri
Aðrir segja að stríðið í Afgan-
istan gefi ekki rétta mynd af
þýðingu hátækninnar í nútíma-
hernaði því andstæðingarnir, tal-
ibanar og hryðjuverkasamtökin
al-Qaeda, hafi verið mjög veikir
og ekki haft neinar loftvarnir.
Hátæknin geti ekki haft jafnmik-
il áhrif í stríði við nútímalegri
her.
Bandarísku hermennirnir í
Afganistan gátu farið um landið
nánast að vild til að leita að skot-
mörkum þar sem þeir nutu
verndar afganskra andstæðinga
talibana. „Ég efast um að þetta
væri hægt á stöðum eins og
Írak,“ sagði Michael O’Hanlon,
sérfræðingur í varnarmálum við
Brookings-stofnunina. „Þetta
væri ekki hægt ef þeir nytu ekki
verndar á jörðu niðri.“
Upplýsingatæknin
öflugasta vopnið
New York. AP.
AP
Bandarískur herforingi situr við tölvu og skrifar skýrslu í herstöð
bandarískra sérsveita nálægt borginni Kandahar í Afganistan. Sér-
sveitarmennirnir skrifuðu skýrslur um leiðangra sína og sendu þær
yfirmönnum sínum, oft með stafrænum myndum af skotmörkum í
loftárásunum á Afganistan.
Ráðist á skot-
mörk aðeins tíu
mínútum eftir að
þau hafa verið
uppgötvuð
Styrjöldin gegn talibönum í Afganistan
NORÐUR-Kóreumenn höfnuðu í
gær tilboði Georges W. Bush
Bandaríkjaforseta um að hefja við-
ræður, og sögðu forsetann vera
„pólitískt seinþroska barn“. Opin-
ber fréttastofa N-
Kóreu hafði eftir tals-
manni utanríkisráðu-
neytis landsins að
Bush hefði „rægt“
stjórnmálakerfið í N-
Kóreu og „æðstu
bækistöðvar“ þess,
þ.e. Kim Jong Il ein-
ræðisherra.
„Við höfum ekki
áhuga á að ræða við
Bush og hyski hans,
sem er að reyna að
breyta með vopna-
valdi því kerfi sem
kóreska þjóðin hefur
kosið sér,“ sagði tals-
maðurinn. „Slíkar við-
ræður eru tilgangslausar, og fyr-
irsláttur Bandaríkjamanna til
innrásar.“
Bush ítrekaði í Suður-Kóreu á
miðvikudaginn var tilboð sitt, sem
hann lagði fyrst fram í júní, um að
teknar yrðu upp viðræður við
Norður-Kóreu á ný vegna gereyð-
ingarvopna N-Kóreu, eldflauga og
umfangsmikilla flutninga hefð-
bundinna vopna að landamærum
Kóreuríkjanna.
Á fimmtudaginn fór Bush fram á
hjálp Jiangs Zemins, forseta Kína,
þar sem Bush var í heimsókn, við
að telja Norður-Kóreumenn á að
hefja aftur viðræður við Banda-
ríkjamenn. En Bush ítrekaði efa-
semdir sínar um Kim Jong Il og
kallaði stjórn hans „harðstjórn“
sem smíðaði gereyðingarvopn á
sama tíma og þjóðin sylti.
Bush sagði m.a. í ávarpi til kín-
verskra námsmanna í
gær, að hann myndi
ekki skorast undan
ákvæðum laga um
tengsl Bandaríkjanna
og Taívan, „sem
kveða á um að við
munum koma Taívön-
um til hjálpar ef á þá
verður ráðist.“ For-
setinn vék sér undan
því að svara spurn-
ingu um hvort fyrir-
hugað eldflaugavarna-
kerfi
Bandaríkjamanna
myndi ná til Taívans.
„Múrinn er eins“
Bush hvatti Kínverja ennfremur
til að leyfa trúfrelsi og pólitíska
andstöðu. Á sameiginlegum frétta-
fundi forsetanna sagði Jiang að
kínverska þjóðin nyti trúfrelsis.
En á sama tíma handtók kínverska
lögreglan 47 meðlimi í kristnum
söfnuði í þorpi skammt frá Peking.
Flestir voru aftur látnir lausir í
gær.
Sex daga heimsókn Bush til
Kína, Suður-Kóreu og Japan lauk í
gær. Hann snæddi hádegisverð
með Jiang og fór síðan í stutta
ferð til Kínamúrsins, sem hann
skoðaði 1975 sem ferðamaður.
„Múrinn er eins,“ sagði hann í
gær. „Landið er gerbreytt.“
Norður-Kórea
segir viðræðu-
tilboð Bush
tilgangslaust
Seoul, Peking. AP.
George W. Bush