Morgunblaðið - 24.02.2002, Qupperneq 39

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 24. FEBRÚAR 2002 39
var alltaf kölluð. Margs er að minnast
frá liðnum árum, ótal ánægjulegar
samverustundir sem verða mér
ógleymanlegar. Fyrir þær vil ég
þakka.
Minningin um góða konu lifir.
Hvíl í Guðs friði.
Ágústa.
Elsku hjartans Tolla mín. Mikið á
ég eftir að sakna þín. Sakna þess að
geta ekki lengur heyrt þína hlýju og
notalegu rödd sem umvafði mig
væntunþykju þegar við töluðumst við
í gegnum símann.
Sakna þess að geta ekki lengur hitt
þig, sagt þér frá gleði minni og sorg-
um, gantast með þér, hlustað á þig,
glaðst með þér, verið með þér og hjá
þér.
Sakna þess að geta ekki lengur séð
þig, fallegu, velgefnu konuna sem ég
var svo lánsöm að kynnast fyrir rúm-
um 30 árum og eignast elsku hennar,
trygglyndi og virðingu alla tíð.
Ég var líka svo lánsöm að þú skyld-
ir vera amma dætranna minna
tveggja og dótturdóttur minnar, þú
varst eins og ljósberi í lífi þeirra
þriggja.
Tendraðir í hjarta þeirra gæsku
þína, væntumþykju, visku, mann-
elsku og virðingu.
Fyrir það fæ ég aldrei nógsamlega
þakkað þér.
Ég sendi þér kæra kveðju,
nú komin er lífsins nótt.
Þig umvefji blessun og bænir,
ég bið að þú sofir rótt.
Þó svíði sorg mitt hjarta,
þá sælt er að vita af því.
Þú laus ert úr veikinda viðjum,
þín veröld er björt á ný.
Ég þakka þau ár sem ég átti,
þá auðnu að hafa þig hér.
Og það er svo margs að minnast,
svo margt sem um hug minn fer.
Þó þú sért horfin úr heimi,
ég hitti þig ekki um hríð.
Þín minning er ljós sem lifir
og lýsir um ókomna tíð.
(Þórunn Sig.)
Blessuð sé minning þín.
Þín
Valgerður.
Þær eru ekki allar skráðar á bók
hetjusögurnar úr hversdagslífinu.
Hér verður minnst á eina slíka í ör-
stuttu máli. Torfhildur systir mín
Magnúsdóttir eða hún Tolla eins og
við nefndum hana ætíð ólst upp í fjöl-
mennum systkinahópi á Reyðarfirði
á þriðja og fjórða áratug síðustu ald-
ar. Á þessum tímum háði þjóðin
harða baráttu við berklana, og létu
margir í minni pokann fyrir þeim. Að-
eins 3 ára gömul smitaðist hún af
berklum í baki, og við þá fötlun varð
hún að búa allt sitt líf. En Torfhildur
bognaði ekki, það átti hún eftir að
sýna. Í apríl 1926 var hún lögð inn á
sjúkrahúsið á Eskifirði og rúmu ári
síðar eða 16. júní 1927 er hún komin á
Akureyrarspítala til 4 ára dvalar.
Heim kemur hún 1931 full af lífsorku,
þótt ótrúlegt megi virðast, byrjar að
fullu í skólanum strax árið eftir og þá
koma frábærir námshæfileikar henn-
ar í ljós.
Hún er fluglæs og um vorið 1932
þá 9 ára gömul og yngst í bekknum er
hún í hópi þeirra, sem hæstar hlutu
einkunnir þetta vor. Þannig var
Tolla, kappsöm, greind og dugleg.
Fljótlega fór hún að taka þátt í heim-
ilisstörfunum og þar var hún engin
eftirbátur annarra, þrátt fyrir fötlun
sína. Hún var ótrúlega handsterk og
það kom fyrir, að maður fékk að finna
fyrir því! Eitt sinn var hún að strjúka
yfir eldhúsgólfið. Ég hafði verið í
spennandi leik úti og vantaði ein-
hvern hlut úr eldhúsinu, óð yfir blautt
gólfið og hugðist sækja hann. En hér
fannst systur minni nóg boðið. Hún
las mér lexíuna, greip með vinstri
hendi fast utan um handlegginn á
mér og stóð með blauta tuskuna í
þeirri hægri tilbúin til að nota hana,
ef á þyrfti að halda! Ég reyndi þetta
ekki aftur. Þetta er einhver besta
kennslustund í mannasiðum, sem ég
hef notið.
Tíminn leið og lífsbaráttan var
hörð, þótt út yfir tæki, er við misstum
móður okkar í maí 1939 í blóma lífs-
ins. Fjölskyldan leystist upp og hver
varð að bjarga sér sem best hann gat.
Tolla var um tíma hjá skólastjóra-
hjónunum í Odda, Sæmundi og Ingi-
björgu, og leið þar vel. Veturinn
1941–1942 dvelur hún í Reykjavík, en
svo verða tímamót í lífi hennar í maí
1942. Þá er hún ráðin við símstöðina á
Eskifirði og 7 árum síðar tekur hún
við embætti stöðvarstjóra Pósts og
síma á staðnum og gegnir því til 1984,
en varð þá frá að hverfa vegna veik-
inda. Á Eskifirði kynntist hún manni
sínum, Hallgrími Hallgrímssyni út-
gerðarmanni og skipstjóra. Þau
gengu í hjónaband 1949. Löngu
seinna trúði Tolla okkur Önnu fyrir
því, að hún hafi hugsað sig tvisvar um
áður en hún tók þá ákvörðun og hafði
það fyrst og fremst í huga, hvernig
henni gengi að ganga með og eignast
börn. Hún var raunsæ. En mitt í
þessum hugleiðingum dreymir hana
móður okkar og eftir það var hún
ekki í vafa. Í draumnum leiðir
móðirin dóttur sína inn í Hallgríms-
hús og þarf þá ekki lengur vitnanna
við. Hér var teningnum kastað. Börn-
in urðu fjögur, öll hið mann-
vænlegasta fólk. Hallgrímur réðst
fljótlega til starfa á símstöðinni og sá
um bókhald bæði pósts og síma. Torf-
hildur starfaði við símann í 42 ár og
þar af stöðvarstjóri í 35 ár. Það má
öllum vera ljóst, að hér er á ferðinni
ein af hetjum hversdagslífsins. Hún
skilaði ótrúlegu dagsverki sem móðir,
húsmóðir og stöðvarstjóri ekki hvað
síst með tilliti til þess, að sjaldan
gekk hún heil til skógar. Við bættist
svo mikill gestagangur og þar sem í
öðru voru þau hjón samhent og voru
einstaklega gestrisin. Eftir að þau
létu af störfum fluttu þau í hús sitt við
Hátún, en Hallgrímur lést 1984. Þar
var svo heimili Tollu næstu árin og
var heilsan vægast sagt afar misjöfn.
Þá var gott að eiga góða vini og ná-
granna og þeir voru vissulega marg-
ir. Ég nefni hér aðeins þau hjónin
Stefaníu Árnadóttur og Stein Jóns-
son, sem reyndust henni afar vel og
aðstoðuðu hana oft, þegar á þurfti að
halda. Tvennt var það, sem Tolla undi
sér gjarnan við á þessum árum: Tón-
list og íþróttir. Sjálf spilaði hún á gít-
ar á sínum yngri árum og hún hafði
unun af að hlusta á létta tónlist. Hún
fylgdist af áhuga með íþróttunum í
sjónvarpinu ekki hvað síst ensku
knattspyrnunni og mér er ekki grun-
laust um, að hún hafi þekkt flesta
kappana í úrvalsdeildinni með nafni,
a.m.k. nefndi hún þá oft rétt eins og
um vini væri að ræða. Fyrir um það
bil fjórum árum flutti Tolla norður í
Eyjafjörð og dvaldi á Kristsnesi, en
þar starfar dóttir hennar, Rósa Þóra,
sem hjúkrunarfræðingur. Síðastliðin
tvö ár átti hún heima á Torfufelli II
hjá syni sínum, Hallgrími og sam-
býliskonu hans, Irinu Troskova. Ann-
aðist hún Tollu þessi tvö síðustu árin í
lífi hennar með þeim hætti, að seint
mun gleymast. Þar réði kærleikurinn
ríkjum. Við Anna söknum nú vinar í
stað og þökkum margar glaðar og
góðar stundir með Tollu og fjölskyldu
hennar. Einstæðum lífsferli er nú
lokið. Eiginlega finnst mér hún vera
sigurvegari í löngu stríði. Kvörtunar-
söm var hún ekki og hverjum degi
mætti hún með fádæma æðruleysi.
Það segir meira en mörg orð. Við
Anna sendum börnum hennar og fjöl-
skyldunni allri okkar innilegustu
samúðarkveðjur.
Guðmundur Magnússon.
Það var bjart yfir henni Tollu föð-
ursystur minni og það verður ævin-
lega bjart yfir minningu hennar í
huga mínum. Hún var einstök mann-
eskja, stór og sterk sál í litlum og
veikbyggðum líkama. Ég dáðist alltaf
að henni og því meir sem árin liðu og
skilningur minn óx. Þrátt fyrir fötlun
eftir berkla í bernsku eignaðist hún 4
börn á fáum árum með honum Halla
sínum og sinnti annasömu starfi sím-
stöðvarstjóra á Eskifirði.
Hún Tolla „á stöðinni“ var engum
lík. Hugurinn skýr og lundin létt, um-
hyggjusemin einstök og skopskynið
svo hárfínt og græskulaust. Það var
alla tíð sérstaklega gefandi að ræða
um heima og geima við hana. Mörg
sumur bernsku minnar dvaldi ég hjá
Tollu í nokkra daga og það var alltaf
tilhlökkunarefni þótt þröngt væri á
þingi og manni kannski bara skákað
upp í rúm til elstu heimasætunnar.
Fermingarsumarið mitt fékk ég að
búa hjá þeim og salta síld á plani.
Þess var vandlega gætt að ungfrúin
lenti ekki í neinum solli. Ég hef oft
hugsað um það síðan hversu afstætt
gildismatið er frá einum tíma til ann-
ars. Þegar þetta var þótti ekkert að
því að unglingur ynni 20 tíma á sólar-
hring dögum saman, en flestar bíó-
myndirnar voru bannaðar börnum
yngri en 16 ára. Ég er þakklát fyrir
sumarið mitt á síldarplaninu, þar var
skemmtileg stemning og ævintýra-
blær á lognkyrrum þokunóttum og
sumarhýran drýgri en verið hefði í
unglingavinnunni syðra.
Við Hermann vottum afkomendum
Tollu og Halla og fjölskyldum þeirra
dýpstu samúð við fráfall hennar.
Sigríður Guðmundsdóttir.
unni sinni til Færeyja og víðar,
þannig að pabba var sjómennskan í
blóð borin.
Einu minningarnar sem ég á um
Ólöfu ömmu eru úr Kastalanum, þar
sem hún er umkringd köttum. Þar
hefur pabbi örugglega lært að um-
gangast dýrin, því að hann var alltaf
mikill dýravinur. Góðar eru minn-
ingarnar þegar hann fór með okkur
á sjómannadaginn í siglingu á gamla
Bjarti, nýkominn úr Norðursjónum.
Man ég vel eftir Macintosh sælgæt-
inu sem nóg var af um borð. Kokk-
urinn á Bjarti, hann Gói, gaf okkur
bræðrunum alltaf eitthvað, eins og
hann gerði þegar hann kom í heim-
sókn til okkar. Og svo seinna þegar
hann átti bátana, fór hann oftast
með okkur á þeim. Það rifjast líka
vel upp þegar Gvendur Ölvers og
Jón Þórðarson á Akri komu í heim-
sókn, því að allar sögurnar sem voru
sagðar þá eru ógleymanlegar og
festust þær margar í minni mitt.
Einnig man ég vel eftir því þegar
Kiddi í Dagsbrún kom í heimsókn til
okkar í gegn um árin.
Frá þeim tíma sem pabbi gerði
Hergilsey NK 38 út verður mér
hugsað til línunnar sem ég átti og
beitti sjálfur. Hún gekk undir nafn-
inu stubburinn, því að hún var hálf
lína sem kom inn í einum róðri. Ég
man líka vel eftir því þegar hún tap-
aðist í aftakaveðri í nóvember 1974,
hvað ég var sár yfir því, en pabbi
var ekki lengi að redda því. Hann
skar eina línu í sundur og sagði að
nú væri ég kominn með tvo stubba.
Þetta lýsti honum vel, hann vildi
alltaf leysa öll mál á einfaldan hátt.
Pabbi var á sjó frá fermingaraldri
með nokkrum hléum, nánast allt sitt
líf. Þegar við bræðurnir fórum að
stunda sjóinn, þá var hann ekkert
allt of ánægður með það. Kannski
vegna þess að hann lenti í miklu sjó-
slysi þegar hann var ungur. Hann
var á togaranum Agli rauða þegar
hann strandaði undir Grænuhlíð í
janúar árið 1955. Og minnugur
þeirra hörmunga er þar gerðust
ekki viljað að við bræður lentum í
eins raunum og hann sjálfur. Aldrei
talaði hann um þetta slys við okkur,
eða þau áhrif sem það hafði á hann
en ég veit að áhrifin voru mikil og
hann bar þau ör alla tíð síðan.
Pabbi var um tíma ásamt afa og
Alexander bróður sínum í póstferð-
um á Breiðafirði, og í Flatey kynnt-
ist hann móður minni, Ingunni
Þórðardóttur, dóttur síðasta bónd-
ans í Hergilsey. Eftir að þau fluttu
austur á Norðfjörð, þá bjuggu þau á
efstu hæðinni í Bár, þar sem við
systkinin fæddumst. Þau giftu sig á
aðfangadag árið 1960. Þau héldu
upp á 40 ára brúðkaupsafmæli sitt
jólin 2000, síðustu jólin sem pabbi
lifði.
Pabbi var mjög dulur maður og
bar ekki tilfinningar sínar á torg,
nema kannski þegar bróðir hans,
Alexander, fórst með Sjöstjörnunni
KE 8 í febrúar 1973. Það var mikill
missir fyrir hann að missa bróður
sinn í hafið, því að hann sagði mér
það seinna, að það hefði verið það
erfiðasta sem hann hefði gengið í
gegn um. Leitin að Sjöstjörnunni
stóð lengi yfir, eða í tíu daga. Öll
þessi bið, og vonin um að áhöfnin
fyndist minnkaði með hverjum deg-
inum sem leið og fór mjög illa með
hann andlega, en hann var alltaf
sterkur og lét aldrei bugast. Ég
man vel eftir þessum tíma því að
Vivían, kona Alexanders, var hjá
okkur með synina Erik og Geir nán-
ast allan tímann. Þá sá maður hvað
ástvinamissir gat farið hræðilega
illa með fólk.
Pabbi tók miklu ástfóstri við
fyrsta barnabarn sitt, Ingvar, son
Dúnu systur, en hann var mikið hjá
mömmu og pabba eftir að hann
fæddist. Hann var skírður á ferm-
ingardaginn minn, 30. apríl 1978.
Síðasti báturinn sem pabbi átti var
skírður í höfuðið á honum. Eftir að
börnin mín fæddust, leituðu þau
mikið til mömmu og pabba þegar ég
var á togurunum og var mikið að
heiman. Hann leit oft inn í kaffi til
Öllu og stelpnanna þegar ég var á
sjónum og ekki síður þegar ég var
heima. Var þá mikið spjallað. Hann
fylgdist vel með því hvernig aflaðist
og gekk á sjónum. Mikið þótti mér
vænt um að hann tók stjúpdóttur
minni, henni Lilju Björk, strax eins
og sínu eigin barni. Hann lét vel að
krökkunum, gerði allt fyrir þau sem
hann gat, sagði þeim sögur eins og
hann gerði fyrir okkur þegar við
vorum lítil. Fyrir það verð ég æv-
inlega þakklátur. Eftir að Heiðrún
Líf, dóttir Lilju og Reynis tengda-
sonar míns, fæddist, gladdist ég
mjög yfir þeim fáu stundum sem
þau áttu saman. Hann var mjög
stoltur yfir því að vera langafi. Það
sá ég þegar hann heimsótti okkur í
síðasta sinn haustið 2000.
Hann veiktist alvarlega vorið
1993 og lá á Borgarspítalanum í
nokkrar vikur. En eftir þau veikindi
gat hann ekki stundað sjóinn lengur
vegna heilsuleysis. Hann náði sér
aldrei fullkomlega, og fljótlega eftir
það seldi hann bátinn Ingvar. Síð-
ustu árin vann hann á Vélaverk-
stæði S.V.N við vélvirkjun, en hann
lærði þá iðn á árum áður. Árið 1998
lét hann alfarið af störfum.
Eftir að við Alla fluttum suður til
Reykjavíkur urðu samskipti okkar
ekki eins mikil og áður, eins og gef-
ur að skilja, við hvor á sínu horni
landsins. Hann hringdi oft eða þau
bæði til að fá fréttir. Honum var
mikið í mun að afabörnunum og
langafabarni liði vel á nýjum stað.
Og eftir að Ingunn og Katla byrjuðu
í skólanum, var hann alltaf að spyrja
hvernig þeim gengi og hvort þeim
liði ekki vel hér fyrir sunnan. Ing-
unn og Katla hafa alltaf farið austur
á hverju sumri til afa síns og ömmu
og verið þar í eina til tvær vikur.
Það kunni hann vel að meta, að hafa
barnabörnin hjá sér.
Ég þakka þér fyrir allt, elsku
pabbi minn. Minning þín er ljós í lífi
mínu og verður alla tíð.
Hér hvílast þeir, sem þreyttir göngu luku,
í þagnar brag.
Ég minnist tveggja handa, er hár mitt
struku
einn horfinn dag.
Ó, guðir, þér, sem okkur örlög vefið
svo undarleg.
Það misstu allir allt, sem þeim var gefið,
og einnig ég.
Og ég, sem drykklangt drúpi höfði yfir
dauðans ró,
hvort er ég heldur hann, sem eftir lifir,
eða hinn, sem dó?
( Steinn Steinarr.)
Elsku pabbi, þín verður sárt
saknað af okkur öllum og skarðið
sem þú skilur eftir getur enginn
fyllt.
Ég bið góðan guð að varðveita þig
þar sem þú ert núna um alla fram-
tíð.
Þórhallur Gjöveraa.
ÚTFARARSTOFA
HAFNARFJARÐAR
Stapahrauni 5, Hafnarfirði, sími 565 5892
www.utfararstofa.is
ÚTFARARSTOFA ÍSLANDS
Sjáum um alla þætti sem hafa ber í huga
er andlát verður, í samráði við aðstandendur
Sími 581 3300
Allan sólarhringinn — www.utforin.is
Suðurhlíð 35, Fossvogi
Sverrir
Olsen
útfararstjóri
Sverrir
Einarsson
útfararstjóri
Kistur
Krossar
Duftker
Gestabók
Legsteinar
Sálmaskrá
Blóm
Fáni
Erfidrykkja
Tilk. í fjölmiðla
Prestur
Kirkja
Kistulagning
Tónlistarfólk
Val á sálmum
Legstaður
Flutn. á kistu milli landa
Landsbyggðarþjónusta. Áratuga reynsla.
Bryndís
Valbjarnardóttir
útfararstjóri
EIGI minningargrein að birtast á útfarardegi (eða í sunnudagsblaði ef
útför er á mánudegi), er skilafrestur sem hér segir: Í sunnudags- og
þriðjudagsblað þarf grein að berast fyrir hádegi á föstudag. Í miðviku-
dags-, fimmtudags-, föstudags- og laugardagsblað þarf greinin að ber-
ast fyrir hádegi tveimur virkum dögum fyrir birtingardag. Berist grein
eftir að skilafrestur er útrunninn eða eftir að útför hefur farið fram, er
ekki unnt að lofa ákveðnum birtingardegi. Þar sem pláss er takmarkað
getur þurft að fresta birtingu greina, enda þótt þær berist innan hins til-
tekna skilafrests.
Skilafrestur
minningargreina