Morgunblaðið - 17.03.2002, Side 14

14 SUNNUDAGUR 17. MARS 2002 MORGUNBLAÐIÐ
HEWLETT-Packard stofnaði útibú
hér á landi 1984, en formleg opnun
HP á Íslandi var 8. maí 1985. Árið
1995 seldi Hewlett-Packard hlut
sinn í fyrirtækinu og nafni þess var
breytt í Opin kerfi. Gylfi Árnason,
framkvæmdastjóri Opinna kerfa,
starfaði hjá HP á Íslandi og síðan
erlendis og þekkir því vel til fyr-
irtækisins og andans innan þess.
Gylfi byrjaði hjá HP á Íslandi
1986 og flutti sig síðan um set til
Þýskalands 1989 þar sem hann var í
sjö ár í Evrópumarkaðsmiðstöðinni
við Stuttgart og síðan fór hann til
HP í Austurríki þar sem hann var
markaðsstjóri fyrir Sviss, Aust-
urríki, Grikkland, Tyrkland, Aust-
ur-Evrópu, Mið-Austurlönd og Afr-
íku. 1998 flutti hann síðan heim til
Íslands að nýju og fór að vinna hjá
Opnum kerfum.
Gylfi segir að allir sem unnið
hafa hjá Hewlett-Packard hafi
fundið að þar væri annar andi en
hjá öðrum fyrirtækjum. „Það sem
menn taka kannski helst eftir er að
innan fyrirtækisins tíðkast svokall-
að opið umhverfi, þ.e. það eru eng-
ar einkaskrifstofur og venja yf-
irmannanna að ganga um og spjalla
við starfsmenn en ekki að starfs-
menn þurfi að óska eftir viðtali.
Upplýsingastreymi verður líka
óformlegt þar sem það eru engin
múrar milli manna.“
Gylfi segir að vissulega hafi þetta
fyrirkomulag í för með sér kosti og
galla. Fyrir HP hingað til hafi kost-
irnir reynst fleiri en gallarnir, en
hann segir að það eigi ekki endi-
lega við um önnur fyrirtæki. „Þessu
fylgir að ákvarðanir eru teknar
sameiginlega frekar en að boð komi
að ofan um hvað eigi að gera,“ seg-
ir Gylfi og bætir við að þetta hafi
breyst að einhverju leyti hjá nýjum
forstjóra og stjórnarformanni
Hewlett-Packard, Carly Fiorina,
enda hafi hún komið inn í fyr-
irtækið með ákveðnar hugmyndir
sem hún vann fylgi innan stjórnar
áður en þær bárust til starfsmanna.
Gylfi segist telja að gamla HP-
leiðin, sem svo er kölluð, hafi fylgt
mælitækjahluta fyrirtækisins sem
skilinn var frá og seldur sem fyr-
irtækið Agilent fyrir nokkrum ár-
um. „Kaupin á Compaq eiga eftir að
breyta HP en fyrirtækið hefur líka
verið að breytast á undanförnum
árum og á eflaust eftir að breytast
enn meira ef það ætlar sér að taka
þátt í þeim slag sem tölvubransinn
er. Það hefur líka verið haft eftir
Carly að HP verði að breytast,
verði að vera undir það búið að
taka þátt í uppsveiflunni þegar hún
kemur. Fyrir vikið hlýtur eitthvað
að gefa eftir og því er hinn gamli
HP andi á undanhaldi þótt hann sé
fráleitt horfinn.“
Gylfi segir að samruninn eigi
engu eftir að breyta fyrir við-
skiptavini Hewlett-Packard á Ís-
landi nema til hins betra því allt
bendi til þess að hann muni auka
umsvif Opinna kerfa á Íslandi sem
umboðsaðila HP, sem muni gera
fyrirtækinu kleift að byggja upp
meiri þekkingu og betra starfslið.
Fyrir þá sem telji sig vera við-
skiptavini Compaq, flestir í gegn-
um Tæknival, geti þetta líka orðið
til góðs, ekki síst ef komi til einhver
samvinna eða samruni milli Comp-
aq-hluta Tæknivals og Opinna
kerfa. Hvort af einhvers konar
samvinnu verði verði tíminn aftur á
móti að leiða í ljós, enda sú ákvörð-
un í höndum stjórnenda eða jafnvel
hluthafa beggja félaganna.
Gylfi er hluthafi í Hewlett-
Packard og tekur því þátt í kosn-
ingunni. Hann segist greiða at-
kvæði með sameiningunni og það sé
sín skoðun að kaupin verði sam-
þykkt. „Ég held það yrði ekki gott
fyrir HP ef þetta gengi ekki eftir og
enn verra fyrir Compaq.“
Greiðir atkvæði með sameiningunni
Gylfi Árnason, framkvæmdastjóri Opinna kerfa.
STÆRSTA fréttin á tölvu-og viðskiptasviðinu vest-anhafs var þegar tölvuris-inn Hewlett-Packard lýstiþví yfir að hann hygðist
kaupa annan risa, Compaq, og með
því stækka upp í að verða næst-
stærsta tölvufyrirtæki heims; að-
eins IBM yrði stærra. Deilur meðal
áhrifamikilla hluthafa og stjórnar
fyrirtækisins færðu fréttina síðan
af viðskiptasíðum fjölmiðla vestan-
hafs inn á slúðurdálka, enda hafa
eins hatrömm átök um völd í fyr-
irtæki ekki sést lengi.
Fréttin um fyrirhuguð kaup/
samruna kom mörgum í opna
skjöldu og verð hlutabréfa í fyr-
irtækjunum báðum féll harkalega
fyrst á eftir. Árásin á New York og
Washington varð til að ýta samrun-
anum úr fréttunum um hríð en eftir
því sem hluthafaatkvæðagreiðsla
um kaupin nálgast, hún fer fram á
þriðjudag, hefur slagurinn harðnað
á milli þeirra sem vilja að kaupin
eigi sér stað og þeirra sem telja
þau hina mestu ósvinnu. Dregur
ekki úr hörkunni í deilunni að áber-
andi í hópi andstæðinga eru afkom-
endur þeirra Bills Hewletts and
Daves Packards, en sá fyrrnefndi
hefur einskis svifist til að koma í
veg fyrir samrunann og kallað á
harkaleg viðbrögð stjórnar Hewl-
ett-Packard, sem meðal annars hef-
ur gert lítið úr viðskiptaviti Bills
Packards.
Með elstu fyrirtækjum í
tölvuheiminum
Tölvufyrirtæki vestanhafs hafa
flest átt í erfiðleikum á síðustu
misserum eftir að hægja tók á efna-
hagslífinu. Mörg hafa þau því grip-
ið til þess að styrkja starfsemi sína
með því að kaupa önnur fyrirtæki
og ýmist keypt fyrirtæki sem
styrkt hafa þá starfsemi sem fyr-
irtækið er með fyrir eða í gjörólík-
um rekstri til að skapa færi á sókn
inn á ný svið. Hewlett-Packard er
með elstu fyrirtækjum í tölvuheim-
inum og hefur lengi verið meðal
þeirra stærstu, en HP var stofnað
1938. Stóran hluta af velgengni fyr-
irtækisins á undanförnum árum má
skrifa á það hversu góðum árangri
það hefur náð á prentarasviðinu,
enda hafa HP-prentarar og -prent-
tækni nánast verið allsráðandi á
einkatölvumarkaði í áraraðir. Segir
sitt að nærfellt helmingur af hagn-
aði fyrirtækisins á síðasta ári var af
prentvörum. Hewlett-Packard hef-
ur aftur á móti ekki gengið eins vel
á tölvumarkaðnum sjálfum og for-
seti og stjórnarformaður fyrirtæk-
isins, Carleton (Carly) Fiorina, sem
tók við fyrir þremur árum, hefur
látið þau orð falla í viðtölum að
Hewlett-Packard hafi stækkað of
mikið of hratt og menn því tapað
áttum á mörgum sviðum. Fyrir vik-
ið hafi menn skort djörfung og
snerpu sem nú eigi að að bæta úr.
Opinber skýring aðdraganda
kaupanna er að í júní síðastliðinum
hafi Hewlett-Packard boðið Com-
paq aðgang að HP-UX UNIX-
stýrikerfi sínu og í framhaldinu
hafi fyrirtækin farið að ræða sam-
runa sem komst á flug mánuði síðar
og voru til lykta leidd á sex vikum.
Samruninn kemur til með að kosta
HP 25 milljarða dala í hlutafé, en
þegar samruninn var tilkynntur
áætluðu menn að eftir samein-
inguna yrði markaðsverðmæti
Hewlett-Packard 85 milljarðar
dala, enda var það 45 milljarðar
dala og Compaq 25 milljarðar dala
þegar kaupin voru kynnt. Svo hratt
lækkaði hlutafé í fyrirtækjunum
aftur á móti í kjölfar fréttarinnar
að í stað þess að vera 70 milljarðar
dala, er það nú 45 milljarðar.
Ýmis ljón í veginum
Mörg dæmi eru um það að sam-
runi eða kaup af þessari stærðar-
gráðu hafi gengið illa eða ekki,
enda ekki heiglum hent að sameina
svo stór fyrirtæki. Skemmst er að
minnast þess hve Digital stóð í
Compaq á sínum tíma, en margir
vilja rekja erfiðleika í rekstri
Compaq í dag til þess að samruni
fyrirtækjanna hafi ekki verið nógu
vel undirbúinn og í raun aldrei tek-
ist almennilega.
Í ljósi sögunnar hefur gríðarleg
vinna verið lögð í það af hálfu HP
að tryggja að kaupin gangi snurðu-
laust og ekki síst að vel gangi að
samþætta rekstur fyrirtækjanna
og í gögnum frá HP kemur fram að
500.000 vinnustundum hafi verið
varið einmitt í þetta efni.
Eitt af helstu vandamálunum
sem glíma þarf við er hve fyrirtæk-
in eru ólík stjórnunarlega; hve
starfsandinn innan þeirra er ólíkur.
Þannig segja menn að innan HP
fundi verkfræðingar til að leysa
vandamál, en hjá Compaq koma
lausnirnar sem tilskipanir að ofan.
Einnig nefna menn að hjá HP leggi
menn sig eftir að leysa vandamál
viðskiptavinar, uppfylla þarfir hans
en ekki bara að selja honum tölvur
sem vilji brenna við hjá Compaq-
sölumönnum. Svo eru þeir sem
segja að starfsmenn HP séu þurrir
á manninn og kurteisir, hálfleiðin-
legir, á meðan meira líf og fjör sé í
Compaq-liðum og á móti að verðið
sem Compaq gefi upp sé aldrei
rétt, það hækki alltaf áður en upp
sé staðið en tilboð frá HP standist
ævinlega upp á krónu.
Víst ræðst þetta meðal annars af
því að fyrirtækin keppa á ólíkum
markaði; Compaq er að berjast á
markaði þar sem söluhagnaður er
sáralítill af hverri einingu og miklu
skipti að vera hæfilega frakkur og
fljótur að bregaðst við, en HP hafi
hingað til helst beitt sér á fyrir-
tækjamarkaði þar sem menn kunn
að meta íhaldssemi og áreiðanleika.
Compaq náði fótfestu á Pésa-
markaði með því að vera fyrst með
nýjungar, vera sífellt með nýjustu
og hraðvirkustu tækni og þegar við
bættist að Compaq-tölvur voru al-
mennt taldar bestu vélar sem völ
var á jók fyrirtækið markaðshlut-
deild sína jafnt og þétt.
Í janúar 1995 náði Compaq þeim
sess að vera stærsti einkatölvu-
framleiðandi í heimi og það eru
ekki nema rúm tvö ár síðan mark-
aðsvirði þess var 80 milljarðar dala.
Þá þegar var reyndar farið að halla
undan fæti, ekki síst eftir að Com-
paq keypti Digital-tölvufyrirtækið
fyrir 9,6 milljarða dala sem var þá
mesti tölvufyrirtækjasamruni sög-
unnar og úr varð annað stærsta
tölvufyrirtæki heims. Samruninn
gekk aftur á móti afskaplega illa,
ekki síst vegna þess að svo ólík fyr-
irtæki voru að sameinast, fyrirtæki
með ólíkan starfsanda og ólíka upp-
byggingu, Compaq fór klaufalega
að í fjöldauppsögnum, vissi ekki
hvernig fyrirtækið átti að fara með
ýmislegan búnað sem var ein helsta
undirstaða starfsemi Digital og svo
má telja; nokkuð sem menn hafa
verið duglegir við að benda á nú
þegar HP er að gleypa Compaq.
Á móti kom að Compaq treysti
stöðu sína til lengri tíma því ráð-
gjafarþjónusta Digital stóð vel und-
ir sér og gerði Compaq kleift að
hasla sér völl á því sviði og einnig
komst fyrirtækið yfir tækni í
gagnavistun sem hefur skilað góð-
um arði undanfarið. Helmingur
tekna Compaq er vegna sölu á
borðtölvum, miðlurum og fartölv-
um en hjá HP er þetta hlutfall um
þriðjungur.
Hvað verður um framleiðsluna?
Mikið af framleiðslu fyrirtækj-
anna tveggja rekst á, enda hafa þau
verið í samkeppni hingað til, og
þannig framleiðir Compaq borð- og
ferðatölvur og hefur náð góðum ár-
Reuters
Carly Fiorina, forstjóri og stjórnarformaður Hewlett-Packard, og Michael Cap-
ellas, stjórnarformaður Compaq, handsala samkomulagið um kaup HP á Compaq.
Carleton (Carly) S. Fiorina, hinn
umdeildi stjórnandi Hewlett-
Packard, sem verður annað
stærsta tæknifyrirtæki heims ef af
samrunanum við Compaq verður.
Risavaxinn samruni
Vestanhafs er risin hörð deila milli manna um
mesta fyrirtækjasamruna í sögu tölvuheimsins.
Árni Matthíasson segir frá fyrirhuguðum
samruna tölvurisanna Hewlett-Packard og
Compaq, en hluthafar HP greiða atkvæði um
hann á þriðjudag og Compaq á miðvikudag.