Morgunblaðið - 19.09.2002, Blaðsíða 1

219. TBL. 90. ÁRG. FIMMTUDAGUR 19. SEPTEMBER 2002 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
STOFNAÐ 1913
MORGUNBLAÐIÐ 19. SEPTEMBER 2002
BRETAR og Bandaríkjamenn hófu í
gær að leggja drög að nýrri ályktun
gegn Írak er miðar að því að hervaldi
verði beitt fari írösk stjórnvöld ekki
að ályktunum öryggisráðs Samein-
uðu þjóðanna (SÞ), að því er vestræn-
ir stjórnarerindrekar greindu frá.
Drögin kynnu að liggja fyrir um
helgina og yrði þá dreift til hinna
þriggja ríkjanna er hafa fastafulltrúa
í öryggisráðinu, Frakklands, Kína og
Rússlands.
Donald Rumsfeld, varnarmálaráð-
herra Bandaríkjanna, kom fyrir þing-
ið í gær og bað það að heimila beitingu
hervalds gegn Írak áður en öryggis-
ráðið aðhefðist nokkuð. „Ekkert
hryðjuverkaríki er eins mikil og yf-
irvofandi ógn við öryggi þjóðar okkar
og stöðugleikann í heiminum og ein-
ræðisstjórn Saddams Husseins í
Írak,“ sagði Rumsfeld. „Markmiðið
er ekki eftirlit, markmiðið er afvopn-
un,“ sagði hann ennfremur.
George W. Bush Bandaríkjaforseti
sagði í gær að Írökum myndi „ekki
takast að blekkja neinn“ með skyndi-
legum sinnaskiptum, og spáði því að
SÞ myndu fylkja liði að baki Banda-
ríkjamönnum, þrátt fyrir „brellu“
Íraka. Bandaríkjastjórn hefur greint
frá áætlunum sínum um að flytja B-2
sprengjuflugvélar nær Bagdad í því
skyni að vera betur búin undir hern-
aðarátök er miða að því að steypa
Saddam af stóli.
Liðsafli til Jemen?
Bandarískar sérsveitir og leyni-
þjónustan (CIA) undirbúa nú aðgerð-
ir gegn meðlimum í hryðjuverkasam-
tökunum al-Qaeda, er taldir eru hafa
bækistöðvar í Jemen. Kunna Banda-
ríkin að senda þangað lið.
Átta hundruð bandarískir her-
menn, þ. á m. ótilgreindur fjöldi sér-
sveitarmanna, hafa verið sendir til
Djibouti, smáríkis á Rauðahafsströnd
Afríku, gegnt Jemen. Bandaríkja-
menn telja að margir meintir al-
Qaeda-liðar hafi lengi haft bækistöð í
Jemen.
Bandaríkjamenn og Bretar þrýsta á öryggisráð SÞ
Leggja drög að nýrri
ályktun gegn Írak
Sameinuðu þjóðunum, Washington. AP.

Íraskir ráðamenn/22
AFGÖNSK stúlka hjálpar til við
múrsteinagerð fjölskyldu sinnar í
útjaðri Kabúl í Afganistan. Stein-
arnir eru gerðir úr mold og vatni
og bakaðir yfir eldi. Þetta er
óhreinleg vinna. Allt er unnið í
höndunum, launin eru lág og lítið
um frí. Eftir að talibanastjórnin var
hrakin frá völdum í Afganistan hef-
ur eftirspurnin eftir múrsteinum
aukist. Gul Agha, sem hefur stund-
að múrsteinagerð í 30 ár, sagði:
„Við tökum þátt í því að endur-
byggja Afganistan.“ Á dögum talib-
ananna hraktist Agha úr landi og
hélt til Pakistans. Hann er af þjóð
hazara, sem talibanarnir ofsóttu,
og margir urðu að flýja land.
AP
Múr-
steina-
gerð
STEFNA stjórnar Gerhards Schröd-
ers, kanslara Þýskalands, gagnvart
Írak gæti riðið baggamuninn í kosn-
ingunum á sunnudag. Andstæðingar
hans segja að ákvörðun Íraka um að
gefa eftir og bjóðast til að hleypa
vopnaeftirlitsmönnum Sameinuðu
þjóðanna inn í landið sé sönnun þess
að kanslarinn sé á villigötum, en
Schröder svarar fullum hálsi og segir
að það hafi alltaf verið markmið
stjórnarinnar að eftirlitsmönnum yrði
hleypt inn í landið á ný og býður um
leið þýska sérfræðinga í efna- og
sýklavopnum til aðstoðar.
„Ákvarðanir um grundvallaratriði í
þýskum utanríkismálum verða tekn-
ar í Berlín og hvergi annars staðar,“
sagði Schröder þegar hann svaraði
gagnrýni andstæðinga sinna fyrir
framan tíu þúsund manns á kosninga-
fundi í Nürnberg í gærkvöldi.
Munurinn á stóru flokkunum, SPD
og CDU/CSU virðist samkvæmt nýj-
ustu skoðanakönnun Allensbach-
stofnunarinnar svo lítill að vart má á
milli sjá, en þó hafa kristilegu flokk-
arnir örlítið forskot, fengju 37,3% at-
kvæða ef kosið væri nú, en sósíal-
demókratar 37%. Frjálsir demó-
kratar fengju 10,1% og græningjar
7,2. Skoðanakannanir Allensbach
hafa reyndar ekki mælt að sósíal-
demókratar hefðu forskot til þessa,
en fyrir helgi stóðu flokkarnir jafn-
fætis samkvæmt mælingum stofnun-
arinnar, báðir með 37%. Samkvæmt
öðrum könnunum hafa sósíaldemó-
kratar haft forskot. Hins vegar er til
þess tekið að í síðustu kosningum fyr-
ir fjórum árum hafi Allensbach kom-
ist næst því að segja úrslitin fyrir.
Veit Steinle, talsmaður stjórnvalda
í Baden-Württemberg þar sem CDU
er við völd ásamt frjálsum demókröt-
um, taldi í gær engan vafa leika á því
hvers vegna almenningur væri að
snúast á sveif með stjórnarandstöð-
unni á ný. Um leið og Saddam Huss-
ein, forseti Íraks, hefði látið undan
þrýstingi alþjóðasamfélagsins og fall-
ist á að hleypa eftirlitsmönnum inn í
landið hefði verið ljóst að stefna
Schröders í málefnum Íraks hefði
beðið skipbrot. Ef aðrar þjóðir hefðu
hegðað sér eins og Þýskaland undir
forustu Schröders hefði enginn ár-
angur náðst.
Í leiðara dagblaðsins Frankfurter
Allgemeine Zeitung í gær var kansl-
arinn einnig harðlega gagnrýndur.
Sagði þar að með því að segja að einu
gilti hvað Sameinuðu þjóðirnar gerðu
hefði Schröder grafið undan þrýst-
ingnum á Saddam og var bætt við að
það mundi koma í ljós í kosningunum
á sunnudag hvort það hefði verið þess
virði fyrir Schröder að veiða atkvæði
með því að ala á stríðsótta.
Schröder sagði á fundinum í gær að
Austurlönd nær þyrftu ekki á nýju
stríði að halda heldur þyrfti að byggja
upp nýjan frið. Nú væri tækifæri til
að hefjast handa og því ætti að senda
vopnaeftirlitsmenn inn í Írak. Um leið
svaraði hann ásökunum um að hann
hefði stefnt sambandi Þýskalands og
Bandaríkjanna í hættu með því að
vara Bandaríkjamenn við því að hefja
stríð gegn Írak og segja að Þjóðverj-
ar myndu ekki taka þátt í því. Þjóð-
verjar hefðu sýnt hug sinn eftir 11.
september og ekki hikað eina sek-
úndu við að veita Bandaríkjamönnum
fullan stuðning. „Vinátta er fólgin í
því að skiptast á skoðunum og segja
hug sinn,“ sagði Schröder. „Allt ann-
að væri undirgefni.“
Lokaspretturinn hafinn í baráttunni fyrir kosningarnar í Þýskalandi
Stefnan gagnvart Írak
gæti riðið baggamuninn
Nürnberg, Stuttgart. Morgunblaðið.
PALESTÍNSKUR tilræðismaður
sprengdi sjálfan sig í loft upp á fjöl-
förnum gatnamótum á háannatíma í
Norður-Ísrael síðdegis í gær. Banaði
hann sjálfum sér og ísraelskum lög-
reglumanni og særði tvo aðra. Þetta
var fyrsta sjálfsmorðssprengjutil-
ræðið í Ísrael í hálfan annan mánuð.
Að sögn fjölmiðla sprengdi tilræð-
ismaðurinn sprengjuna er lögreglu-
menn hugðust stöðva för hans. Síð-
ast var framið sprengjutilræði í
Ísrael 4. ágúst er meðlimur í Hamas-
samtökunum banaði sjálfum sér og
níu öðrum í strætisvagni.
Fyrr í gær skutu palestínskir
skæruliðar Ísraelsmann til bana á
Vesturbakkanum. Þá fannst í gær
brunnið lík ísraelsks landnema í
ruslagámi á Vesturbakkanum og er
talið að hann hafi orðið fórnarlamb
herskárra Palestínumanna.
Sprengju-
tilræði
í Ísrael
Jerúsalem. AP.
AÐSKILNAÐARHREYFING
Tamíla á Sri Lanka hefur fallið
frá kröfu sinni um sjálfstætt
ríki tamíla í norðausturhluta
eyjunnar. Anton Balasingham,
aðalsáttasemjari tamíltígranna
svokölluðu, greindi frá þessu í
gær en þá lauk fyrstu lotu frið-
arviðræðna sem hófust fyrir til-
stilli Norðmanna.
Balasingham sagði í gær að
tamílar hefðu lagt kröfu sína
um eigið ríki til hliðar en í stað-
inn stæðu vonir þeirra til þess
að tryggja sér sjálfstjórn í þeim
hluta landsins þar sem þeir eru
í meirihluta. Þykir yfirlýsing
hans marka tímamót og glæða
vonir um að takist að binda
enda á 20 ára langt borgara-
stríð á Sri Lanka.
„Krafa okkar um eigið land-
svæði felur ekki í sér myndun
sjálfstæðs ríkis,“ sagði Balas-
ingham en fyrstu lotu friðarvið-
ræðnanna lauk í gær. Þeim
verður fram haldið í október.
Talið er að um sextíu þúsund
manns hafi á undanförnum 20
árum fallið í átökum milli tamíl-
tígranna og stjórnarhersins í
landinu, sem skipaður er
sinhölum en meirihluti íbúa á
Sri Lanka er sinhalar.
G.L. Peiris, aðalsamninga-
maður stjórnarinnar í Col-
ombo, fagnaði yfirlýsingu Bal-
asinghams. Sagði hann að nú
yrði unnið að samkomulagi sem
fæli í sér einhvers konar sam-
stjórn þjóðabrotanna tveggja.
„Við getum náð sátt sem ekki
klýfur landið í tvennt ef við
högum viðræðum okkar á rétt-
an hátt,“ sagði hann.
Falla frá
kröfu
um sjálf-
stætt ríki
Sattahip í Taílandi. AFP.

Sögulegar/24