Morgunblaðið - 07.12.2002, Blaðsíða 73

UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 7. DESEMBER 2002 73
RÉTT fyrir hádegi sunnudaginn
20. október síðastliðinn gekk ég yfir
svonefnda Vatnsveitubrú á Elliða-
ánum. Við mér blasti ófögur sjón.
Árfarvegurinn var nánast þurr en
heilmikið klakahröngl í honum. Örfá-
ir sekúndulítrar af vatni seytluðu
milli steinanna og klakahrönglsins.
Miðað við ísmagnið hefur áin verið
mjög vatnslítil í allmargar klukku-
stundir, líklega megnið af undan-
genginni nótt. Mér varð hugsað til
laxaseiðanna á mikilvægasta upp-
vaxtarsvæði þeirra í ánni og fæðunn-
ar sem þau lifa á. Seiðin hafa örugg-
lega drepist þúsundum saman og
sömuleiðis hefur orðið mikið tjón í
allri lífkeðjunni í ánum. Þetta voru
náttúruhamfarir, því miður af
manna völdum og því miður ekki í
fyrsta sinn. Ég sá það sama í fyrstu
frostum í fyrrahaust.
Bæði nú og í fyrra hafði ég strax
samband við Orkuveitu Reykjavíkur
og lýsti því sem ég hafði séð.
Skömmu síðar var eðlilegt vatn í án-
um, en því miður örugglega of seint
fyrir þúsundir laxaseiða.
Það er dálítið kaldhæðnislegt að
tveim dögum eftir þetta áfall birtist
hér í blaðinu greinin Elliðaárnar á
uppleið eftir Magnús Sigurðsson
veiðivörð í Elliðaánum. Þar segir
hann frá þeim ásetningi manna að
hlúa að ánum eftir mögur ár. Liður í
því er að halda jafnvægi í rennsli ár-
innar að sögn Magnúsar. Ekki skal
ég efast um þennan góða ásetning en
því miður er árangurinn ekki sem
skyldi. Það sýna þau óhöpp sem ég
hef orðið vitni að.
Síðastliðinn vetur varð ég oft vitni
að því að syðri kvísl ánna frá Hunda-
steinum að Árbæjarstíflu var alveg
vatnslaus. Ég hef það eftir fiskifræð-
ingum að þarna séu góð uppvaxtar-
skilyrði fyrir laxaseiði, en að sjálf-
sögðu að því tilskildu að vatn sé til
staðar. Nú í haust, skömmu eftir að
veiðitíma lauk og girðingin fyrir neð-
an Hundasteina var fjarlægð, þorn-
aði þessi kvísl enn einu sinni. Þá
drepst allt í farveginum og mikil-
vægu búsvæði var fórnað af tómum
klaufaskap og hugsunarleysi.
Margir hafa bent á að ekki fer vel
á því að virkja laxveiðiá til raforku-
framleiðslu. Ekki bætir úr skák að
raforkuframleiðandinn eigi að bera
ábyrgð á lífríkinu í ánni. Hann er
örugglega ekki best til þess fallinn
jafnvel þótt hann hafi kannski góðan
ásetning.
Elliðaárnar voru einu sinni ein af
merkustu laxveiðiám í heimi. Þessar
stuttu ár fóstruðu stóran laxastofn
og gáfu veiðimönnum góðar stundir
og oft góðan afla. Meðalafli á dag-
stöng var með því hæsta sem gerist
hér á landi. Virkjun í ánum var barn
síns tíma en hún hefur það í för með
sér að menn stjórna nú rennsli ár-
innar. Það er unnt að gera af vand-
virkni og viti. Því miður hefur skort á
það undanfarið. Úr þessu verður að
bæta. Verði það gert má gera sér
vonir um bata í Elliðaánum.
Elliðaárnar
á uppleið?
Eftir Björn
Guðmundsson
Höfundur er efnafræðingur.
„Mikilvægu
búsvæði var
fórnað af
tómum
klaufaskap
og hugsunarleysi.“
Málning
fyrir vandláta
www.starri.is
Sérhæfing í
Intel-vörum
Móðurborð - Örgjörvar
- Flatir skjáir
3ja ára ábyrgð
Dæmi um eldunartíma:
Silit hraðsuða Venjuleg eldun
Gúllas 15-20 mínútur 2 klst.
Roast beef 30 mínútur 2 klst.
Kartöflur 8 mínútur 20-25 mínútur
Hraðsuðupottar
Matur matreiddur í
hraðsuðupotti er bæði
bragðmeiri og hollari. Að auki er
eldunartíminn miklu styttri og
orkusparnaður verulegur.
Borgartúni 28
562 2901 og 562 2900
Hollustan í fyrirrúmi -
og stórkostlegur tímasparnaður!
Maturinn er gufusoðinn undir þrýstingi. Við venjulega suðu glat-
ast bragð, bæti- og næringarefni, en þetta gerist ekki þegar eld-
að er í hraðsuðupotti. Í flestum tilfellum er líka óþarft að salta
matinn sérstaklega. Ræddu við hússtjórnarkennara okkar, hana
Dröfn, um eldun í hraðsuðu pottum.