Morgunblaðið - 18.12.2002, Qupperneq 19

ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 18. DESEMBER 2002 19
MEIRIHLUTI Bandaríkjamanna
telur að stjórn George W. Bush for-
seta hafi ekki tekist að réttlæta hern-
aðarárás á Írak, ef marka má nýja
skoðanakönnun. „Hvernig stendur á
því að þeir geta sýnt gervihnatta-
myndir af kjarnorkuveri í Íran en
finna ekki sams konar hluti í Írak?“
spurði einn þátttakenda í könnuninni,
Nancy Carolan frá Hawaii. Hún sagð-
ist halda að þrátt fyrir þetta myndu
bandarísk stjórnvöld hefja stríð.
Geri Bandaríkjamenn árás eru 68%
aðspurðra þeirrar skoðunar að setja
beri það skilyrði að alþjóðasamfélagið
styðji aðgerðirnar en 26% segjast
myndu samþykkja árás jafnvel þótt
Bandaríkin stæðu ein að henni.
Stuðningur við stríð með þátttöku
landhers hefur minnkað síðan í sam-
svarandi könnun í ágúst en þá voru
64% hlynnt því, nú aðeins 58%.
„Verðum að vera
býsna vissir“
Fram kemur að 72% aðspurðra
álíta að þar sem starf vopnaeftirlits-
manna Sameinuðu þjóðanna hafi ekki
leitt í ljós nein gereyðingarvopn eða
tæki til smíði slíkra vopna skorti enn
viðunandi sannanir fyrir staðhæfing-
um Bush og manna hans um að Írak-
ar ráði yfir gereyðingarvopnum. At-
hyglisvert er að 60% repúblikana eru
einnig þessarar skoðunar.
„Ég er ekki á móti [stríði] ef það er
nauðsynlegt,“ sagði Kramer Smith,
leikpredikari, trésmiður og flokks-
bundinn repúblikani frá Bloomfield í
Iowa. „En mér finnst að við verðum
að vera býsna vissir áður en við drög-
um fram þungavopnin. Ef þeir kom-
ast yfir sannanir fyrir raunverulegri
framleiðslu á gereyðingarvopnum
myndi ég segja að við ættum að hefj-
ast handa.“
Meirihluti aðspurðra segist ein-
vörðungu telja árás réttlætanlega ef
SÞ komist að því að Írakar hafi fram-
ið gróf brot á samningum um vopna-
búnaðinn. Bush forseti hefur sagt að
finnist einhvers staðar villa eða sleppt
sé atriði í langri skýrslu sem Írakar
hafa sent SÞ um búnaðinn réttlæti
það árás en aðeins 22% þátttakenda í
könnuninni reyndust sammála þess-
ari túlkun Bush.
Um 90% segjast sannfærð um að
Írakar séu að smíða gereyðingar-
vopn. Á hinn bóginn sögðust nær sex
af hverjum tíu telja ósennilegt að eft-
irlitsmenn SÞ fyndu írösku vopnin.
Finni þeir engin vopn er nær helm-
ingur andvígur því að hafin verði
styrjöld en 41% styður stríð.
AP-fréttastofan hafði eftir Colin
Powell, utanríkisráðherra Bandaríkj-
anna, á mánudagskvöld að efasemdir
manna um að Írakar myndu í skýrsl-
unni skýra umbúðalaust frá vopna-
búnaði sínum hefðu reynst réttmæt-
ar. Powell hyggst þó ekki segja í
smáatriðum frá því hvað skorti í
skýrsluna fyrr en Hans Blix, yfirmað-
ur vopnaeftirlitsins, gefur öryggisráði
SÞ skýrslu á morgun, fimmtudag.
„Við sögðum strax í upphafi að við
værum fullir efasemda og samkvæmt
þeim upplýsingum sem ég hef fengið
fram til þessa voru þær efasemdir á
rökum reistar,“ sagði Powell. Var
þetta í fyrsta skipti sem ráðherrann
tjáði sig um skýrsluna sem er mörg
þúsund blaðsíður. Bandaríkjamenn
segja að mikill hluti hennar sé ekki
annað en uppsuða úr margra ára
gömlum skýrslum sem Írakar hafi áð-
ur afhent SÞ um meint gereyðingar-
vopn ríkisins.
Ánægðir með störf Bush
Þótt skoðanir séu skiptar um að-
gerðir gegn Írak er staða Bush sterk
ef marka má skoðanakönnunina.
„Nær þrír af hverjum fjórum Banda-
ríkjamönnum eru sáttir við það
hvernig George W. Bush fæst við
ógnina sem landsmönnum stafar af
hryðjuverkamönnum og nær þrír af
hverjum fimm eru einnig ánægðir
með frammistöðu hans við að stjórna
landinu,“ sagði Susan Pinkus sem
stjórnaði gerð könnunarinnar fyrir
The Los Angeles Times.
Könnunin var gerð dagana 12.–15.
desember og kom meðal annars í ljós
að Bandaríkjamenn fylgjast vel með
umræðum um hugsanlega árás á
Íraka. 84% sögðust gera það sem er
nokkru hærra hlutfall en í könnun
sem gerð var í ágúst. Um 63% sögð-
ust telja stríð óumflýjanlegt en aðeins
fjórir af hundraði að ekki yrði nein
styrjöld við stjórn Saddams Husseins
Íraksforseta.
Ljóst er að hættan á mannfalli í
átökum við Íraka hefur mikil áhrif á
afstöðu til hernaðarins, þannig sögð-
ust 18% aðeins geta stutt árás af landi
ef engin hætta væri talin á að banda-
rískir hermenn féllu. En 29% að-
spurðra voru herská og sögðust
styðja árás án tillits til hættunnar á
mannfalli. Loks má geta þess að 70%
Bandaríkjamanna sögðu að þjóðinni
bæri skylda til að vinna að uppbygg-
ingu í Írak að loknum átökum ef til
þeirra kæmi.
Bandarískir kjósendur vilja
sannanir fyrir sekt Íraka
Meirihluti telur engu að síður óum-
flýjanlegt að Bandaríkin hefji stríð
Washington. The Los Angeles Times.
Reuters
Bandaríkjaforseti veifar til frétta-
manna. Almenningur vill sannanir.
YASSER Arafat, leiðtogi Palestínu-
manna, hefur þegið boð Tony Blairs,
forsætisráðherra Bretlands, um að
senda í næsta mánuði nefnd til við-
ræðna í London um umbætur innan
palestínsku stjórnarinnar og nýjar til-
raunir til að koma á friði í Miðaust-
urlöndum. Í viðræðunum munu einn-
ig taka þátt fulltrúar Kvartettsins,
sem svo er kallaður, Evrópusam-
bandsins, Rússlands, Bandaríkjanna
og Sameinuðu þjóðanna.
Talsmaður Blairs sagði í gær, að
fulltrúum ýmissa ríkja í Mið-Austur-
löndum, líklega Egyptalands, Sádi-
Arabíu og Jórdaníu, yrði einnig boðið
en Nabil Shaath, einn ráðherra í pal-
estínsku heimastjórninni, sagði, að
Palestínumenn vildu ekki, að viðræð-
urnar snerust aðallega um umbætur á
stjórninni. Hann kvaðst þó binda
miklar vonir við frumkvæði Blairs.
Fulltrúar Kvartettsins ætla að hitt-
ast í Washington á föstudag til að
ræða nánar uppdrátt eða eins konar
vegvísi að friði í Mið-Austurlöndum
en í honum er gert ráð fyrir stofnun
palestínsks ríkis 2005.
Lítil viðbrögð í Ísrael
Ísraelar, sem ekki er boðið til við-
ræðnanna, vilja lítið tjá sig um þær en
segjast vera hlynntir öllum tilraunum
til að koma á umbótum meðal Palest-
ínumanna. Þeir hafa hins vegar beðið
Bandaríkjastjórn að bíða með að
ganga frá vegvísinum þar til að lokn-
um þingkosningum í Ísrael í janúar.
Almennt er litið á viðræðurnar í
London og opinbera heimsókn Bash-
ar al-Assads, forseta Sýrlands, til
Bretlands sem yfirlýsingu Blairs um,
að Bretar hafi jafnmiklar áhyggjur af
velferð Palestínumanna og þeirri ógn,
sem stafar af Saddam Hussein Íraks-
forseta.
Palestínumenn fagna
frumkvæði Blairs
Þiggja boð
um viðræð-
ur í London
Ramallah, London. AFP.
fyrirtaeki.is