Morgunblaðið - 18.01.2003, Side 10

FRÉTTIR
10 LAUGARDAGUR 18. JANÚAR 2003 MORGUNBLAÐIÐ
VERJANDI Árna Johnsens, fyrr-
verandi alþingismanns, telur skjól-
stæðing sinn eiga sér miklar máls-
bætur fyrir Hæstarétti, þar sem
mál ríkissaksóknara gegn honum
var flutt í gær. Krafðist verjandinn,
Björgvin Þorsteinsson hrl., sýknu í
sex ákæruatriðum af 18, sem Árni
var sakfelldur af í Héraðsdómi
Reykjavíkur 3. júlí sl. og staðfest-
ingar á sýknu af 9 ákæruatriðum. Í
héraðsdómi hlaut hann 15 mánaða
fangelsisdóm og var dómnum áfrýj-
að af ákærða og ennfremur af rík-
issaksóknara, sem krefst refsiþyng-
ingar yfir ákærða og sakfellingar af
þeim ákæruatriðum sem hann var
sýknaður af. Fjórir meðákærðir
voru sýknaðir í héraðsdómi, krefst
ákæruvaldið sakfellingar yfir þeim í
Hæstarétti.
Þau sex ákæruatriði sem verj-
andinn krefst að Hæstiréttur snúi
úr sekt í sýknu varða fjárdrátt og
umboðssvik samtals að fjárhæð um
1,2 milljónir kr. Árni neitaði sök af
fjórum umræddra atriða en játaði
að sögn tvö fyrir misskilning í hér-
aðsdómi. Verjandinn taldi að
ákæruvaldið hefði ekki sannað að
Árni hafi haft ásetning til að auðg-
ast með brotunum og þá hefði ekk-
ert tjón hlotist af þeim. Þá hefðu
hagsmunir þeirra er brotin beind-
ust að ekki verið yfirgripsmiklir.
Taldi verjandinn brot Árna jafn-
framt ranglega heimfærð til refsi-
ákvæðis 247. gr. alm. hegningar-
laga, en ættu í raun að vera
heimfærð til 249. gr. laganna. Ekki
væri hægt að finna Árna sekan um
brot gegn 247. greininni þar sem
hann hefði ekki haft vörslu neinna
fjármuna með höndum. Taldi verj-
andinn þetta mikilvægt atriði þar
sem brot gegn 247. gr. varða
þyngri refsingum.
Verjandinn taldi Árna ennfremur
eiga sér málsbætur í því að hann
hefði aldrei unnið til refsingar áður
og hefði sýnt óaðfinnanlega hegðun
eftir að brot hans komust upp.
Undantekningin, að skýra fjölmiðl-
um rangt frá í upphafi, hefði þó
verið eðlileg hegðun í þeim aðstæð-
um sem Árni var í á þeim tíma.
Hefur leitað árangurslaust að
atvinnu í eitt og hálft ár
Verjandinn varði drjúgum tíma í
að skýra dómurum frá þeim áhrif-
um sem málið í heild sinni hefði
haft á Árna. Hefði hann orðið fyrir
alvarlegum stöðumissi og neyðst til
að segja af sér þingmennsku. Hefði
hann verið atvinnulaus í hálft annað
ár og leitað árangurslaust að vinnu
hjá ýmsum fyrirtækjum. Virtist
sem enginn þyrði að ráða hann í
vinnu af ótta við að það ylli fyr-
irtækinu skaða. Verjandinn sagði
þá að það ætti að virða Árna það til
refsilækkunar að hann hefði þegar
tekið út refsingu með fjölmiðlaum-
fjöllun um málið. Lýsti hann henni
sem aðför að Árna og efaðist um að
nokkur hefði þurft að þola annað
eins, en búið væri að birta 578
blaðagreinar um málið og að auki
181 frétt í ljósvakamiðlum á árinu
2001. Mál hans hefði verið á hvers
manns vörum og haft alvarlegar af-
leiðingar fyrir hann. Hefði hann
fengið hótanir í síma og hann hvatt-
ur til að fyrirfara sér. Minnti verj-
andinn í þessu sambandi á örlög
norska heilbrigðisráðherrans fyrr-
verandi Tore Tønne sem fyrirfór
sér síðla desember sl. vegna
hneykslismáls. Fjölskylda Árna
hefði ennfremur orðið fyrir ónæði
vegna máls hans og hefði hann
þjáðst af streitu og leitað til sér-
fræðinga af þeim sökum. Nú væri
hann á lyfjum vegna hjartveiki og
hefði ekki náð bata.
Til stuðnings kröfu um refsi-
lækkun tilgreindi verjandinn einnig
aldur Árna, sem er að verða 59 ára.
Verjandinn vísaði þá til dóma-
safns Hæstaréttar í málum þar sem
ákærðu hefðu hlotið vægari refs-
ingu en Árni hlaut í héraðsdómi, án
þess þó að gera nándar nærri jafn-
mikið og hann til að bæta fyrir brot
sín. Þá hefði orðið óþarflega mikill
dráttur á rannsókn málsins hjá rík-
islögreglustjóra, sem hefði að auki
ekki rannsakað þau atriði sem yrðu
Árna til hagsbóta.
Brot ákærða
vissulega gróf
Bogi Nilsson, ríkissaksóknari
taldi brot Árna hins vegar vissu-
lega gróf og taldi hann skilorðs-
bindingu refsingarinnar ekki koma
til álita.
Hann krafðist þess m.a. að
Hæstiréttur sneri sýknu í sekt af
ákæruatriði þar sem Árni var sak-
aður um að hafa dregið sér þétti-
dúk og lím sem hann tók út hjá
Gróðurvörum ehf. Væri framburður
Árna um að hann hafi ætlað að nota
dúkinn til að þétta þakið á Smíða-
verkstæði Þjóðleikhússins ótrú-
verðugur. Ríkissaksóknari sagði að
það hafi ekki verið fyrr en eftir að
fjallað var um málið í fjölmiðlum að
Árni hafi haft samband við þjóð-
leikhússtjóra og tjáð honum að
hann hygðist þétta þakið á Smíða-
leikhúsinu. Sagði ríkissaksóknari
dúkinn hafa verið fluttan með leynd
aftur til Reykjavíkur.
Þá krafðist hann ennfremur sak-
fellingar af ákæruatriði sem varðar
meintan fjárdrátt Árna með því að
hann nýtti í eigin þágu andvirði
tékka af reikningi Vestnorræna
ráðsins að upphæð 782 þúsund kr.
Rakti ríkissaksóknari feril málsins
og sagði smiðinn hafa gefið út
reikning sem hann hafi þó ekki rit-
að upphæð á. Síðan hafi þeir Árni
farið í Landsbankann og Árni sótt
ávísun. Hann hafi skipt ávísuninni
og greitt smiðnum 40 þúsund kr.
vegna skuldar fyrir ýmsar lagfær-
ingar á heimili Árna. Árni hafi hins
vegar borið því við í yfirheyrslum
að hann hafi tekið féð út sem fyr-
irframgreiðslu fyrir smíði 32 kist-
ilhnalla. Smiðurinn hafi síðan veikst
og ekki geta unnið verkið. Þá hafi
fjármununum verið skilað aftur inn
á reikning Vestnorræna ráðsins
mánuði seinna. Ríkissaksóknari
sagði reikninginn hafa verið til-
hæfulausan og framganga Árna af-
ar grunsamleg. Verjandi hans and-
mælti því og sagði andvirði tékkans
í samræmi við verð á 32 kistilhnöll-
um. Um hafi verið að ræða fyr-
irframgreiðslu og fráleitt að halda
því fram að Árni hafi verið að
draga að sér fé.
Búist er við niðurstöðu Hæsta-
réttar í málinu innan nokkurra
vikna.
Segir Árna Johnsen þegar hafa tekið út refsingu vegna málsins
Verjandi telur Árna eiga
sér miklar málsbætur
Morgunblaðið/Sverrir
Björgvin Þorsteinsson hrl., verjandi Árna, sagði skjólstæðing sinn þegar hafa tekið út mikla refsingu vegna máls-
ins. Árni hefði orðið fyrir alvarlegum stöðumissi, hann þjáðist af streitu og hefði fengið hótanir í síma.
VIÐ lok málflutningsins í Hæstarétti
í gærmorgun flutti Árni Johnsen eft-
irfarandi ávarp:
„Virðulegi Hæstiréttur, hæstvirt-
ur ríkissaksóknari, ágætu verjendur.
Ég ætla aðeins að segja örfá orð.
Ég vil byrja á því að biðja íslensku
þjóðina afsökunar á þeim gjörðum
mínum sem leitt hafa mig hingað.
Það geta engin orð því lýst hvað það
tekur mig sárt að þurfa að standa í
sporum sakbornings frammi fyrir
Hæstarétti Íslands út af misgjörðum
mínum. Misgjörðum sem ég framdi
að algjörlega vanhugsuðu máli og af
hreinum óþarfa.
Það er einnig nístandi sárt að sitja
undir ávirðingum um misgjörðir sem
ég á ekki að sitja undir, sannleik-
anum samkvæmt. Nóg er nú það sem
ég á skilið.
Misgjörðir mínar hafa kallað yfir
mig og mína nánustu, og fjölda fólks,
ótrúlega erfiðleika og ég iðrast
þeirra. Iðrun mín er frá dýpstu
hjartans rótum auðmýktar og lít-
illætis.
Í eitt og hálft ár hef ég verið eins
og rótlaust þangið, m.a. misst starf
mitt sem alþingismaður, en það starf
og þau verkefni og mannlegu sam-
skipti sem því fylgdu, voru líf mitt og
yndi. Ég fór mínar leiðir og náði oft
góðum árangri í störfum mínum að
ég tel, sérstaklega ef taka þurfti til
hendinni og leysa erfið viðfangsefni.
Þessa alls sakna ég. Ég vona að mál
mitt verði öðrum víti til varnaðar.
Virðulegi Hæstiréttur.
Það er von mín að mál þetta fái
sanngjarna niðurstöðu. Þökk fyrir.“
Ávarp Árna
við lok mál-
flutnings
HÆSTIRÉTTUR hefur fellt úr gildi
þá ákvörðun Héraðsdóms Reykja-
víkur frá 13. janúar sl. um að hafna
kröfu Ástþórs Magnússonar, for-
svarsmanns Friðar 2000, að fá að
leiða þrjú nafngreind vitni fyrir dóm
í máli sem ákæruvaldið höfðaði gegn
honum í nóvember sl. Málið var höfð-
að vegna tölvupóstsendinga Ástþórs
til stjórnvalda, flugfélaga og fjöl-
miðla um að hryðjuverkaárás á ís-
lenska flugvél gæti verið yfirvofandi.
Telur Hæstiréttur að héraðsdóm-
ara hafi borið að kveða upp úrskurð í
stað þess að taka ákvörðun, sam-
kvæmt 61. grein laga nr. 19/1991 um
meðferð opinberra mála. Umrædd
vitni eru Davíð Oddsson forsætisráð-
herra, Gunnar Snorri Gunnarsson,
ráðuneytisstjóri utanríkisráðuneyt-
isins, og Ólafur Þ. Stephensen, að-
stoðarritstjóri Morgunblaðsins.
Ríkissaksóknari gaf út ákæru á
hendur Ástþóri í byrjun desember
sl. fyrir ætluð brot gegn 120. gr. a.
almennra hegningarlaga nr. 19/1940.
Þar segir að það varði sektum eða
fangelsi allt að þremur árum ef mað-
ur veiti vísvitandi rangar upplýsing-
ar eða lætur uppi vísvitandi rangar
tilkynningar sem séu fallnar til að
vekja ótta um líf, heilbrigði eða vel-
ferð manna, um atriði sem varði loft-
ferðaöryggi eða öryggi í flughöfn.
Þegar málið var tekið fyrir 13. jan-
úar í héraðsdómi krafðist Ástþór að
fá að leiða vitnin fyrir dóm til að bera
um atvik, sem hann taldi tengjast
málinu. Því mótmælti ríkissaksókn-
ari og féllst héraðsdómari á þau mót-
mæli með ákvörðun, sem kærð var til
Hæstaréttar. Málið dæmdu hæsta-
réttardómararnir Markús Sigur-
björnsson, Árni Kolbeinsson og Ingi-
björg Benediktsdóttir.
Hæstiréttur fellir ákvörð-
un héraðsdóms úr gildi
AÐ MATI umhverfisráðuneytisins
gefa þær tölur sem Lloyd Austin,
framkvæmdastjóri Konunglega,
breska fuglaverndarfélagsins
(RSPB) í Skotlandi, hefur nefnt um
áhrif Kárahnjúkavirkjunar á heiða-
gæsir sem fljúga til Skotlands ekki
rétta mynd af áhrifunum.
Framkvæmdastjóri RSPB hefur
haldið því fram að Kárahnjúkavirkj-
un muni hafa áhrif á „eina af hverj-
um 7 heiðagæsum sem koma til
Skotlands“.
„Þessi fullyrðing stenst ekki,“ seg-
ir í yfirlýsingu frá umhverfisráðu-
neytinu. „Heildarstofn heiðagæsar
að mati Náttúrufræðistofnunar Ís-
lands er um 225.000 gæsir að hausti.
Þessi tala er byggð á talningum í
Skotlandi. Yfir 90% varpstofns er á
Íslandi, en flestar geldgæsir fara um
Ísland til Grænlands og eru þar yfir
sumarið. Varpstofn heiðagæsar er
að mati Náttúrufræðistofnunar
40.000 pör samkvæmt nýjustu gögn-
um vísindamanna stofnunarinnar.
Um 2.200 heiðagæsapör verpa á
áhrifasvæði Kárahnjúkavirkjunar,
þ.e. á Snæfellsöræfum, að mati Nátt-
úrufræðistofnunar.
Af þessu leiðir að Kárahnjúka-
virkjun muni hugsanlega hafa áhrif á
eina gæs af hverjum 100 sé litið til
heildarstofns, en á eina gæs af hverj-
um 18 sé horft til varpstofnsins sér-
staklega.
Líklegt má telja að framkvæmda-
stjóri Konunglega breska fugla-
verndarfélagsins bæði vanmeti
stærð varpstofns heiðagæsa og eins
geri mun meira úr áhrifasvæði virkj-
unarinnar en það er í raun, þ.e. horfi
til alls vatnasviðs Jökulsár á Brú og
Jökulsár í Fljótsdal.“
Athugasemd frá um-
hverfisráðuneytinu
Ekki rétt-
ar tölur
hjá Lloyd
Austin
BJÖRK Vilhelmsdóttir, borgar-
fulltrúi R-listans, spurði á borgar-
stjórnarfundi í fyrradag við umræð-
ur um ábyrgð vegna
Kárahnjúkavirkjunar hvort vilji
stjórnvalda væri að hagkerfi Íslands
yrði enn frekar háð álverði sem fer
aðeins upp þegar Vesturlöndin fara í
stríð. „Að þjónusta undir rassinn á
amerískum auðhring sem ætlar að
framleiða ál – ekki bara í potta og
pönnur – heldur líka til vopnafram-
leiðslu,“ sagði Björk á fundinum um
væntanlega álframleiðslu Alcoa í
Fjarðaáli.
Björk var einn flutningsmanna til-
lögu um að hafna beiðni Landsvirkj-
unar um að ábyrgjast lán vegna
virkjunarinnar. Tillögunni, sem Árni
Þór Sigurðsson og Ólafur F. Magn-
ússon fluttu auk hennar, var hafnað
með níu atkvæðum gegn fimm. Einn
sat hjá. Björk greiddi atkvæði gegn
ábyrgðunum, en þau leiðu mistök
urðu að nafn hennar féll út í frétt þar
sem greint var frá afstöðu borgar-
fulltrúa. „Við eigum ekki að virkja
fallvötnin, standa í gamaldags vatna-
flutningum. Við eigum að virkja um
land allt, búa til margar minni vatns-
og jarðvarmavirkjanir. Við eigum að
virkja mannfólkið.“
Segir ál Alcoa
verða notað í vopn
♦ ♦ ♦
HÉRAÐSDÓMUR Reykjaness hef-
ur dæmt tvo menn, 19 og 20 ára, í
tveggja mánaða skilorðsbundið
fangelsi fyrir líkamsárás í Hafnar-
firði í nóvember sl. Sá eldri var enn-
fremur sviptur ökurétti fyrir ölvun-
arakstur í þorpi norður í landi um
síðustu verslunarmannahelgi.
Mennirnir slógu og spörkuðu
ítrekað í höfuð hálfþrítugs manns í
íbúðarhúsi í Hafnarfirði með þeim
afleiðingum að hann hlaut mar og yf-
irborðsáverka í andliti og á hálsi,
mar og yfirborðsáverka umhverfis
augu, sár umhverfis augu og mar á
olnboga og framhandlegg.
Gunnar Aðalsteinsson héraðs-
dómari kvað upp dóminn.
Tveggja mánaða
fangelsi fyrir
líkamsárás