Morgunblaðið - 18.01.2003, Blaðsíða 11

FRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 18. JANÚAR 2003 11
HJÖRLEIFUR Þórarinsson, formaður lyfja-
hóps Samtaka verslunarinnar, og Andrés
Magnússon, framkvæmdastjóri samtakanna,
segja ekki rétt sem Jóhannes Gunnarsson,
lækningaforstjóri Landspítalans, hélt fram í
Morgunblaðinu síðastliðinn miðvikudag að verð
á lyfjum til spítalans hafi hækkað um 28% á síð-
asta ári.
Hafa þeir tekið saman breytingar á skráðu
heildsöluverði svokallaðra S-merktra lyfja, sem
eru seld spítölum, frá því í desember árið 2001 til
janúar 2003. Í samantektinni kemur fram að
flest þeirra lyfja sem eru seld á spítalana hafa
lækkað í verði. Stór þáttur í lækkuninni skýrist
af styrkingu krónunnar.
Mest hafa lyf sem tengjast Bandaríkjadollar
lækkað eða um 20%. Önnur lyf hafa lækkað í
hlutfalli við gengisbreytingar. Á þessu tímabili
hefur gengisvísitala vöruviðskipta lækkað um
15,5%. Það þýðir að meðalgengi íslensku krón-
unnar í vöruviðskiptum hefur styrkst sem því
nemur og ódýrara er að kaupa inn vörur frá út-
löndum.
„Þetta segir allt sem segja þarf um fyllyrð-
ingu Jóhannesar um 28% hækkun,“ segir Andr-
és. Telja þeir að með málflutningi sínum í Morg-
unblaðinu hafi Jóhannes sýnt algjöra van-
þekkingu á málinu eða beitt blekkingum
vísvitandi. Fullyrðingar hans séu hraktar með
opinberum gögnum.
Einnig benda þeir á að þessi samantekt á þró-
un lyfjaverðs á síðasta ári miðist við hámarks-
verð sem skráð sé hjá lyfjaverðsnefnd. Spítalinn
fari hins vegar í útboð og tilboð lyfjaframleið-
enda sé í flestum tilvikum lægra en hið skráða
verð.
TR hættir að greiða sjúkrahúslyf
Hjörleifur og Andrés segja að margar ástæð-
ur liggi að baki auknum kostnaði Landspítalans
við lyfjakaup. Ekki megi rugla saman hækkun á
kostnaði og hækkun á verði lyfja.
Sem dæmi komi ný og betri lyf á markað sem
séu í mörgum tilvikum dýrari en þau sem fyrir
eru á markaðnum. Einnig aukist magnið sem
spítalinn noti við meðhöndlun sjúklinga. Eðli-
lega aukist við það kostnaður þótt verðið þurfi
ekki að hækka.
„Til ársins 2001 var hluti af kostnaði við
S-merkt lyf, sem gefin voru á göngudeildum
sjúkrahúsanna, greiddur af Tryggingastofnun
ríkisins. Það ár fluttist sá kostnaður alfarið á
sjúkrahúsið. Hann var á milli sjö og átta hundr-
uð milljónir á ári,“ segir Andrés.
Samkvæmt þessu sé ekkert skrítið að Jó-
hannes velti fyrir sér af hverju kostnaður spít-
alans vegna kaupa á S-merktum lyfjum hafi
hækkað undanfarin þrjú ár úr einum milljarði í
einn og hálfan. Sé tekið tillit til þessara skipu-
lagsbreytinga megi segja að verð lyfja til spít-
alans hafi lækkað en ekki hækkað.
Lyfjaverð hækkaði um 13% 2001
Í ársskýrslu lyfjaverðsnefndar, sem fylgist
með verðþróun skráðra lyfja á Íslandi í sam-
anburði við Norðurlönd, fyrir árið 2001 kemur
fram að hámarksverð lyfja á Íslandi hefur
hækkað um tæp 2% frá apríl 1996. Lyfjaverð
hækkaði um tæp 13% á milli áranna 2000 og
2001 eins og sést í línuriti. Meginástæða þeirrar
verðhækkunar var að gengi krónunnar veiktist
umtalsvert á árinu 2001. Lyf voru því dýrari í
innkaupum erlendis.
Opinber gögn um þróun lyfjaverðs árið 2002
liggja ekki fyrir hjá lyfjaverðsnefnd. Hins vegar
er ljóst, samkvæmt samantekt þeirra Hjörleifs
og Andrésar, að verðhækkanir lyfja árið 2001,
sem tengdust erlendum gjaldmiðlum, gengu að
einhverju leyti til baka á síðast ári.
Lyfjaverð er nátengt gengi gjaldmiðla og
óska lyfjaframleiðendur leiðréttingar í hverjum
mánuði hjá lyfjaverðsnefnd ef miklar breytingar
verða á gengi. Árin 2000 og 2002 gerði lyfjaverð-
snefnd allsherjar úttekt á þróun lyfjaverðs.
Kom í ljós að í 350 tilvikum var hámarksverð í
heildsölu á Íslandi umtalsvert hærra en á Norð-
urlöndum og var farið fram á lækkun. Nú und-
irbýr lyfjaverðsnefnd aðra slíka úttekt en enn á
eftir að ákveða hvenær af henni verður. Bæði
Hjörleifur og Andrés viðurkenna að þeir hafi átt
gott samstarf við lyfjaverðsnefnd og unnið með
henni ef breyta þurfi lyfjaverði.
Formaður lyfjahóps Samtaka verslunarinnar
og framkvæmdastjóri segja mikla samkeppni
ríkja á þessum markaði þótt dreifingaraðilum
hafi fækkað. 130 lyfjaframleiðendur hafi mark-
aðsleyfi á Íslandi og keppi sín á milli á mark-
aðnum. „Það ríkir fullkomlega eðlileg sam-
keppni milli þessara fyrirtækja,“ segir Andrés.
Hann segir það sjást í útboðum opinberra aðila
þegar allur þessi fjöldi geri tilboð og keppi sín á
milli.
„Hagræðing samrunans skilar sér í betri
dreifingu. Mikil áhersla er á góða þjónustu, við-
urkenndar birgðageymslur og öryggismál. Lyf
eru viðkvæm vara sem þarf að meðhöndla á
ákveðinn hátt,“ segir Hjörleifur. Hann bendir á
að þótt lyf komi með sama sendiferðabíl á
sjúkrahús þarf það ekki að þýða að engin sam-
keppni sé á milli framleiðenda hér á landi.
Spurðir um litla þátttöku lyfjaframleiðenda í
útboðum sjúkrahúsa segir Hjörleifur að útboðs-
gögn séu oft mjög ónákvæm. Þróunin hafi verið í
þá átt undanfarið að Landspítalinn bjóði út til-
tekin lyfjaflokk, t.d. þunglyndislyf. Ekki sé til-
greint nákvæmlega um hvaða lyf sé að ræða og
hver þörfin sé hve lengi. Þetta sé eins og verð-
könnun án allra skuldbindinga. Því sé erfitt fyrir
fyrirtækin að útbúa nákvæm tilboð.
„Við teljum okkur vera hluta af heilbrigðis-
kerfinu og berum mikla ábyrgð,“ segir Hjörleif-
ur. Fyrirtækin þurfi að hafa tiltæk lífsnauðsyn-
leg lyf þegar á þarf að halda. Það eigi við öll lyf,
líka þau sem eru lítið notuð ár hvert. Hann segir
að samstarfið við spítalana hafi verið ágætt í
gegnum árin en málin hefðu flækst þegar
Sjúkrahúsapótekið ehf. var stofnað til að sjá um
innkaup Landspítalans.
Umhverfi lyfjafyrirtækja erfitt
Þeir segja umhverfi lyfjafyrirtækja oft erfitt.
Sumir stjórnmálamenn telji sér það beinlínis til
framdráttar að gagnrýna fyrirtækin enda hið
opinbera stór kaupandi lyfja. Ítrekað hafi Sam-
tök verslunarinnar boðið stjórnmálamönnum á
fundi og í kynningar til að skýra út hvernig þessi
grein vinnur. Hagnaður þessara fyrirtækja sé
ekki mikill sem sýni að þau hafi ekkert sjálf-
tökuvald úr opinberum sjóðum. Það sanni af-
komutölur sem séu öllum opinberar. Spurðir um
breytingar á þessu umhverfi segja þeir lagaum-
gjörð lyfjafyrirtækja á Íslandi byggjast á evr-
ópskum reglum. Það sé samskonar og í Evrópu
þar sem hið opinbera sé stærsti kaupandinn og
hefur eftirlit með verðlagningu. Lyfjafyrirtæki
búi því enn við opinbert verðeftirlit. Þetta kerfi
hafi sína kosti og kalla eins og öll kerfi.
Talsmenn lyfjaframleiðenda telja lækningaforstjóra LSH sýna vankunnáttu eða beita blekkingum
Segja að lyfja-
verð hafi lækk-
að á síðasta ári
Morgunblaðið/Golli
Hjörleifur Þórarinsson formaður og Andrés Magnússon framkvæmdastjóri segja að sam-
kvæmt skráðu heildsöluverði lyfja, sem eru seld á sjúkrahús, hafi lyfjaverð lækkað í fyrra.




 


 

 



  


  
 



  
 
  
  ! " #

 $  # #

%&

%




'&
Eðlileg samkeppni þó sami sendiferðabíllinn
komi með mörg lyf á sjúkrahúsin
UM þriðjungur lyfjategunda er skráður
í íslenskum krónum. Þegar gengi krón-
unnar lækkar óska dreifingaraðilar eft-
ir að hækka verð þar sem lyfin verða
dýrari í erlendri mynt.
Oft er gömlum lyfjum skipt út fyrir ný
lyf sem koma á markaðinn. Þótt verkun
þeirra sé svipuð er efnasamsetning
breytt sem getur þýtt hækkun.
Lítil velta er á mörgum lyfjum. Dreif-
ingaraðilar geta farið fram á að hækka
verðið til að standa undir kostnaði við
birgðahald. Að öðrum kosti yrði það
tekið af lyfjaskrá hér á landi.
Ástæður þess að lyf
hækka í verði