Morgunblaðið - 16.02.2003, Qupperneq 24

24 SUNNUDAGUR 16. FEBRÚAR 2003 MORGUNBLAÐIÐ
rún minnist þess enn í dag er
Dalakofinn, söngurinn um Dísu og
dalakofann sem Hreinn Pálsson
söng svo ógleymanlega, ómaði í
eyrum. Það var einmitt árið sem
Fálkinn gaf út söng Hreins á Col-
umbia-hljómplötu.
Guðrún minnist þess einnig er
hún heimsótti föður sinn í bæki-
stöð skjalasafns Reykjavíkur sem
þá var til húsa á efstu hæð í húsi
Reykjavíkurapóteks. Þar safnaði
Lárus skjölum og lagði grunninn
að borgarskjalasafni. Guðrún man
enn rykið sem setti svip sinn á um-
hverfið í vistarverum þar sem fað-
ir hennar var önnum kafinn að
koma röð og reglu á skjala-
bunkana.
Hundrað ár eru liðin frá fæð-
ingu Lárusar Sigurbjörnssonar í
maímánuði á þessu ári.
Helsti hvatamaður húsbyggingar
Þórður Ragnar Ámundi Þor-
grímsson var fæddur á Borgum í
Nesjum 27. júlí 1887. Hann mun
því hafa verið á fermingaraldri er
hann naut tilsagnar Páls Eggerts
sem tók að sér starf heimiliskenn-
ara um þær mundir sem tuttug-
asta öldin gekk í garð.
Þórður þótti bráðnæmur og fjöl-
greindur. Sjúkdómar og veikindi
heftu þó snemma þroska hans á
námsferli, en hann tókst á við mót-
læti af fádæma þreki og staðfestu.
Lauk stúdentsprófi með 1. einkunn
árið 1909. Telja má víst að tilsögn
Páls Eggerts hafi sagt til sín og
hvatt Þórð til dáða þótt stundum
hlypi snurða á þráðinn. Þórður
ætlaði að leggja stund á lækn-
isfræði. Hvarf frá því áformi. Nam
tannlækningar um hríð og stund-
aði tannsmíði. Sneri sér síðan að
huglækningum. Nam þau fræði í
Bretlandi á vegum Christian
Science. Þórður dvaldist um skeið
á Vífilsstöðum. Hann var langtím-
um saman þjáður af veikindum
sínum, en reyndi jafnan af fremsta
mætti að leggja sjúkum lið og
beita hugarorku sinni öðrum til
blessunar og bata. Má nefna ýmis
dæmi þess að sjúklingar töldu sig
eiga Þórði skuld að gjalda vegna
óvefengjanlegs bata.
Þórður lét stundum hörð orð
falla um framferði skaparans og
þjáningar mannkynsins. Jafnframt
vitnaði hann í orð frelsarans er
hann taldi fegurst allra sem töluð
hefðu verið.
Og sjá, ég mun gefa yður minn
frið, sem er öllum öðrum friði
æðri …
Þeir sem þekktu Þórð minnast
enn reglubundinnar göngu hans
milli húsa til kunningja og vina, er
hann bar fyrir brjósti. Muna er
hann vegmóður af göngunni leitaði
hvíldar á legubekk og beitti hugar-
afli sínu öðrum til líknar. Beethov-
en var hans maður. Hann dáði tón-
smíðar hans, sónötur, sinfóníur og
einleiksverk. Í hásal gyðju hans
leitaði hann hugsvölunar. Knip-
lingar Mozarts og blúnduskraut
voru honum síður að skapi.
Margrét Þorkelsdóttir þóttist
verða þess vör að Páll Eggert vildi
vingast við Önnu systur Þórðar
meðeiganda þeirra Páls.
Hún kvað:
Anna mín með eld í sál
og augnakílóvöttin
er að forðast Eggert Pál
eins og músin köttinn.
Hverfum þá að seinni árum þótt
síðar megi nefna íbúa sem áttu sér
skjól á ýmsum tímum.
Kosið um inspector
Þeir Kjartan Gunnarsson og
Kári Stefánsson voru nefndir og
getið æskubreka þeirra.
Kári og Kjartan voru nemendur
í Menntaskólanum í Reykjavík á
sínum tíma. Þeir komu báðir mjög
við sögu. Þess er getið að Kári
þótti róttækur mjög. Var jafnvel
talinn til blóðrauðra bolsa. Í bók
sem skrifuð var um Kára, rituð af
Guðna Th. Jóhannssyni, segir frá
þátttöku Kára og Kjartans í fé-
lagsmálum á námsárum þeirra.
Mergjuðust er frásögnin þegar
kemur að framboði til trúnaðar-
stöðu er nemendur kusu inspector.
Liðsmenn þjóðstjórnar, ríkis-
stjórnar þeirrar er þá sat að völd-
um, fylktu sér um Þorvald Gylfa-
son, en hann er sonur Gylfa Þ.
Gíslasonar ráðherra og bróðir Þor-
steins og Vilmundar, sem báðir
höfðu gegnt þessari virðingar-
stöðu. Kára og öðrum vinstri-
mönnum hugnaðist ekki að velja
nemanda úr forréttindastétt betri
borgara og svipuðust um eftir
byltingarsinnaðri fulltrúa. Davíð
Oddsson hafði skömmu áður geng-
ist fyrir mótmælum og setuverk-
falli vegna deilu við yfirvöld skól-
ans. Töldu bolsar að hér væri
kjörinn fulltrúi hæfilega rauðleitur
til framboðs. Svo fór að Davíð
sigraði, þó Þorvaldur nyti stuðn-
ings Geirs Haarde og Kjartans
Gunnarssonar. Skömmu eftir
valdatöku Davíðs varð hann frá-
hverfur vinstrimönnum. Þeir sner-
ust öndverðir og sóttu að Davíð
með svigurmælum.
Í blaði nemenda voru birtar
stórorðar yfirlýsingar og hótanir.
Ein hin svæsnasta var skammstöf-
unin DDT, sem leiddi hugann að
skordýraeitri sem notað var. Þýð-
ingin í skólablaðinu var hins veg-
ar: „Drepum Davíð tafarlaust“.
Varð mikið fjaðrafok meðal nem-
enda við svofelld tíðindi.
Lárus Sigurbjörnsson með dóttur sína Guðrúnu Helgu, f. 29.8. 1933. Lárus Sigurbjörnsson og kona hans Ólafía Sveinsdóttir.
Vinnuhjú á Borgum á dögum Páls Eggerts. Ólafía Sveinsdóttir með dóttur sína
Guðrúnu Helgu, mynd tekin í garð-
inum í Ási, Sólvallagötu 23.
Einar Þorgrímsson Þórður ÞorgrímssonAnna Þorgrímsdóttir
Ludvig Þorgrímsson
Höfundur er þulur.
Auglýsendur!
Tímaritið Lifun fylgir Morgunblað-
inu miðvikudaginn 5. mars.
Meðal efnis í næsta tölublaði:
innlit
lítil rými
glös
kjúklingar
Pantið tímanlega!
Skilafrestur á pöntun auglýsinga
er miðvikudagurinn 26. febrúar
Hafið samband við
auglýsingadeild Morgunblaðsins
í síma 569 1111 eða gegnum
netfangið augl@mbl.is