Morgunblaðið - 27.07.2003, Qupperneq 1

BANDARÍSKA fyrirtækið
Geimævintýri er að íhuga
möguleikana á að festa kaup á
rússnesku Soyuz-geimfari til
að nota til að flytja ferðamenn
til alþjóðlegu geimstöðvarinn-
ar (ISS), að því er rússneska
fréttastofan ITAR-TASS hafði
eftir forstjóra fyrirtækisins í
gær.
Fyrirtækið, sem skipulagði
tvær fyrstu geimferðir ferða-
manna 2001 og 2002, hefur
skrifað undir samning við
rússnesku geimvísindastofn-
unina, Rosaviakosmos, um að
flytja tvo ferðamenn til við-
bótar til ISS á næsta eða þar-
næsta ári. Forstjóri Geim-
ævintýra, Eric Anderson, tjáði
ITAR-TASS að æskilegt þætti
að senda ferðamennina tvo í
sama geimfari í fylgd reynds
geimfara. Til greina kæmi að
kaupa til þess Soyuz-far.
Talsmaður Rosaviakosmos,
Sergei Gorbunov, sagði fyrr í
vikunni að ef Soyuz-far yrði
smíðað fyrir Geimævintýri
yrði það mjög dýrt. „Við get-
um selt [þeim] geimfar. En
þeir verða þá að gera sér
grein fyrir því að það myndi
ekki kosta 20 milljónir dollara
og ekki 40 milljónir heldur
miklu meira.“ Gorbunov bætti
því við að engar pantanir
hefðu borist.
AP
Íhuga
kaup á
geimfari
Moskvu. AFP.
AÐ minnsta kosti 420 manns slösuðust þegar tveir
öflugir jarðskjálftar skóku norðausturhluta Jap-
ans í gær, eða á föstudagskvöld að íslenskum tíma.
Nokkur hús eyðilögðust, aurskriður féllu og raf-
magn fór af, að því er lögregla greindi frá. Stærri
skjálftinn var 6,2 stig á Richter og reið yfir kl. 7.13
í gærmorgun að staðartíma, eða kl. 22.13 á föstu-
dagskvöldið að íslenskum tíma.
Upptök skjálftans voru 12 km undir yfirborði
jarðar í norðurhéraðinu Miyagi, á svo að segja ná-
kvæmlega sama stað og upptök fyrri skjálftans
voru, en hann hafði mælst 5,5 á Richter og komið
nákvæmlega sjö klukkustundum fyrr. Að sögn
lögreglunnar í Miyagi voru fæstir hinna slösuðu
alvarlega meiddir, 27 hlutu beinbrot.
Japanska ríkisútvarpið (NHK) sagði slasaða
vera yfir 400 og bætti við að á níunda hundrað
hefði verið gert að yfirgefa heimili sitt af ótta við
aurskriður og flóð, því mikil og sífelld úrkoma
væri í Miyagi.
Í stærri skjálftanum fór rafmagn af um 100.000
heimilum, en engar fregnir bárust af skemmdum í
kjarnorkuveri sem er í Miyagi. Um fjögur hundr-
uð eftirskjálfta varð vart í kjölfarið, samkvæmt
upplýsingum veðurstofunnar í héraðinu, þ. á m.
einn sem mældist 5,4 á Richter.
Talsmaður veðurstofunnar sagði að þetta hefði
ekki verið „stóri skjálftinn“ sem búist er við að
verði í Miyagi. Taldar séu yfir 80% líkur á að „sá
stóri“ ríði yfir einhvern tímann á næstu tveimur
áratugum.
Á fimmta hundrað slasast
í jarðskjálftum í Japan
Nango, Tókýó. AFP, AP.
Reuters
Sex hús eyðilögðust algerlega
ÞETTA vöruhús hrundi ofan á bíl í bænum Nango, sem er rétt hjá upptökum skjálftanna í Miyagi-
héraði. Í Nango slösuðust að minnsta kosti 38 manns, sex hús eyðilögðust og 12 skemmdust mikið.
Stærsti skjálftinn mæld-
ist 6,2 stig á Richter
STOFNAÐ 1913 201. TBL. 91. ÁRG. SUNNUDAGUR 27. JÚLÍ 2003 PRENTSMIÐJA ÁRVAKURS HF. mbl.is
ALLARVERSLANI
R
OPNARÍDAG
FRÁ13-18
Hetjuför upp
Hornbjarg
Einn og óstuddur upp ókleift
bjargið Sunnudagur B8
Sjóræningjar í sókn á hvíta
tjaldinu Bíó B12
Fjölskyldu-
saga Fjólu
Varð skipreika í Sierra Leone
Sunnudagur B1
UM ÞAÐ bil 400 félagslegar eign-
aríbúðir sem áður tilheyrðu hinu fé-
lagslega íbúðakerfi voru innleystar á
fyrri hluta þessa árs.
Að langstærstum hluta voru þess-
ar íbúðir seldar á almennum mark-
aði, en innlausnaríbúðum hefur
fjölgað um 70% eftir að sveitarfélög
á höfuðborgarsvæðinu féllu frá for-
kaupsrétti á félagslegum íbúðum á
fyrri hluta síðasta árs.
1.450 viðbótarlán á
fyrri hluta þessa árs
Stöðug aukning hefur verið á veit-
ingu viðbótarlána við húsbréfalán frá
því þau voru tekin upp árið 1999, sér-
staklega tvö síðustu árin. Þannig
voru meira en tvöfalt fleiri sem tóku
viðbótarlán í fyrra, en fengu það
fyrsta árið 1999. Á sama tíma hefur
meðalupphæð lánanna hækkað um
tæp 400 þúsund. Árið 1999 fengu
tæplega 1.200 manns viðbótarlán
sem voru að meðaltali tæplega
1.500.000 kr. en á árinu 2002 voru
þeir tæplega 2.600 sem fengu viðbót-
arlán að upphæð 1.865.000 kr. að
meðaltali. Það er tæplega 50% fjölg-
un lánþega frá árinu á undan. Á fyrri
hluta þessa árs voru veitt yfir 1.450
viðbótarlán og verði vöxturinn með
sama hætti á síðari hluta ársins má
gera ráð fyrir að þau verði hátt í þrjú
þúsund talsins á árinu öllu.
Vaxtamunur allt að 1%
Samkvæmt tillögum félagsmála-
ráðherra um 90% lánshlutfall íbúð-
arlána er gert ráð fyrir að vaxta-
munur aukist og geti orðið allt að 1%
þar sem hann er hæstur, en hann er
nú 0,35% í húsbréfakerfinu.
Fram kemur að með hærra láns-
hlutfalli skapist aukin hætta á út-
lánatöpum sjóðsins og því er í til-
lögum ráðherra gert ráð fyrir
þremur útlánaflokkum með misháu
vaxtaálagi vegna aukinnar útlána-
áhættu.
Grunnflokkur yrði fyrir lánshlut-
fall allt að 60% og yrði vaxtamunur
sá sami og er í húsbréfakerfinu í dag
eða 0,35%. Samkvæmt núgildandi
reglum eiga þeir sem eru að kaupa
sér eign í fyrsta skipti rétt á 70% láni
með þessum vaxtamun og aðrir eiga
rétt á 65% láni.
Samkvæmt ofangreindum tillög-
um yrði miðflokkur fyrir lánshlut-
fallið 61–75% og þar er gert ráð fyrir
að vaxtamunurinn tvöfaldist og verði
0,70% þar sem 0,50% renni í afskrift-
arsjóð og 0,20% til reksturs Íbúða-
lánasjóðs. Vextir á þessum flokki
lána yrðu því 5,45% miðað við gild-
andi vexti á húsbréfum
Efsti lánaflokkurinn yrði fyrir
lánshlutfallið 75–90% og vaxtamun-
urinn yrði 1% þar sem 0,80% renna í
afskriftarsjóð og 0,20% til reksturs
kerfisins. Miðað við núverandi vexti
á húsbréfum yrðu vextirnir á þessum
lánaflokki því 5,75%. Vextir á viðbót-
arlánum eru nú 5,6% en samkvæmt
tillögunum verður núverandi kerfi
viðbótarlána lagt af.
400 félagslegar íbúðir inn-
leystar það sem af er árinu
Tillögur um 90% húsbréfalán gera ráð fyrir auknum vaxtamun

Allir þurfa/10–11
Morgunblaðið/Arnaldur
Sverð
og sjór