Morgunblaðið - 28.08.2003, Qupperneq 8

FRÉTTIR
8 FIMMTUDAGUR 28. ÁGÚST 2003 MORGUNBLAÐIÐ
Gjörðu svo vel, hérna sat hann Finnur litli og taldi skjáturnar í Esjunni á meðan hann
nartaði í blýantana.
Norræn vímuvarnaráðstefna 31. ágúst
Boð og bönn
ekki endilega
rétta leiðin
NORRÆN ráðstefnaum vímuvarnirverður haldin á
Grand Hótel Reykjavík
dagana 31. ágúst til 2. sept-
ember. Ráðstefnan verður
opin almenningi dagana
fyrsta og annan september.
Þorgerður Ragnarsdóttir
er framkvæmdastjóri
Áfengis- og vímuvarnaráðs
hjá Lýðheilsustöð.
Hverjir standa að ráð-
stefnunni ?
Ráðstefnan er vettvang-
ur opinberra starfsmanna
sem starfa að forvarnamál-
um á Norðurlöndum.
Ákveðinn hópur starfs-
manna frá hverju landi hef-
ur hist á lokaðri ráðstefnu
frá árinu 1984. Þetta fyrir-
komulag hefur komið í veg
fyrir að samkomurnar yrðu of
þungar í vöfum og kostnaðarsam-
ar þeim sem þær héldu. Í ár barst
okkur hins vegar styrkur frá Nor-
rænu ráðherranefndinni. Því var
ákveðið að bjóða til okkar fyrirles-
urum og gera dálítið meira úr ráð-
stefnunni. Ráðstefnan er lokuð
sunnudaginn 31. ágúst en fyrir-
lestrarnir daginn eftir og kynning-
in á þriðjudaginn verða opin al-
menningi og viljum við hvetja sem
flesta Íslendinga til að mæta.
Hvað verður á dagskránni?
Dagskrá mánudagsins verður
öllum opin og þá fáum við til okkar
fyrirlesara víða að. Frá Danmörku
kemur Lars Møller sem flytur er-
indi fyrir hönd Alþjóðaheilbrigðis-
málastofnunarinnar, Evrópudeild.
Hjá stofnuninni eru nú í þróun sér-
stakir staðlar sem eiga að geta
borið saman neyslumynstur og
skaðsemi af völdum áfengis á milli
landa. Þá kynnir Margareta Nil-
son frá Svíþjóð starfsemi mið-
stöðvar sem á íslensku kallast Töl-
fræðimiðstöð um vímuefnaneyslu í
Evrópu. Sú miðstöð er í Lissabon í
Portúgal. Þá flytur Björn Hibell,
Center for alkohol och drogfor-
skning í Stokkhólmi, erindi um
ESPAD-könnunina. Hún hefur
verið lögð fyrir 15–16 ára unglinga
í 30 Evrópulöndum í þrígang, árin
1995, 1999 og 2003, til að kanna
vímuefnanotkun meðal þeirra.
Víða er stuðst við þessar kannanir
í vímuvarnastarfi eftir löndum og
hefur Ísland tekið þátt frá upphafi.
Björn mun ræða tilgang slíkra
kannana, áreiðanleika þeirra og
hvernig megi nota þær til að setja
markmið og stefnur í forvörnum.
Frá Hollandi fáum við Pim Cuijp-
ers sem hefur gert mikilvæga sam-
anburðarrannsókn á árangri á for-
varnastarfi í skólum. Ég tel að það
verði áhugavert að fá til okkar fyr-
irlesara frá Hollandi enda oft horft
til afstöðu Hollands þegar rætt er
um vímuvarnir. Frá Stokkhólmi
kemur Robin Room sem starfar
við áfengisrannsóknir við háskól-
ann í Stokkhólmi og á í samstarfi
við fólk úti um allan
heim, m.a. hér á landi.
Hann mun fjalla um
áhrif hnattvæðingar-
innar á verslun með
áfengi. Loks flytur Þór-
ólfur Þórlindsson frá Háskóla Ís-
lands og formaður Áfengis- og
vímuvarnaráðs erindi um árang-
ursríkar aðferðir í vímuvörnum á
dögum hnattvæðingar. Seinnipart
dags taka síðan við málstofur.
Þeim stýra aðilar frá Norðurlönd-
unum sem koma að einhvern hátt
að vímuvarnamálum. Á þriðjudag-
inn verður dagskráin brotin upp og
kynnt verða ýmis verkefni sem nú
er unnið að á sviði vímuvarna á
Norðurlöndunum.
Hvers kyns forvarnastarf skilar
bestum árangri ?
Forvarnir eru margs konar,
lagaumhverfi telst til t.d. forvarna
og er spurning hvernig það eigi að
vera uppbyggt til að það skili sem
bestum árangri. Hins vegar koma
til þau atriði sem Vímuvarnaráð
leggur áherslu á, þ.e. fræðsla,
stuðningur og uppeldisleg atriði.
Hvað rannsóknir varðar benda
þær til þess, eins og áður hefur
komið fram, að því fyrr sem krakk-
ar byrja að fikta með vímuefni því
meiri líkur séu á að þau lendi í
vandræðum vegna neyslu þeirra.
Það er æskilegt að foreldrar beiti
frekar leiðbeinandi uppeldi heldur
en boðum og bönnum sem bera oft
lítinn árangur. Hjálpa þarf foreldr-
um og styðja þá við slíkt uppeldi.
Þá er mikilvægt að veita sérstakan
stuðning þeim fjölskyldum sem
eru svo ólánsamar að foreldrarnir
geta ekki tímabundið, eða til lengri
tíma, ráðið við uppeldi barna
sinnna. Það getur komið fyrir okk-
ur öll að veikjast eða verða fyrir
þannig áfalli að við ráðum ekki við
að reka heimili og sinna barnaupp-
eldi.
Stendur Ísland vel að vígi í bar-
áttunni við vímuefni, sé miðað við
nágrannaþjóðir okkar?
Neysla áfengis og annarra
vímuefna er að aukast á Vestur-
löndum. Við finnum fyr-
ir því hér en þó ekki
jafnmikið og víða í ná-
grannalöndum okkar.
Við getum þakkað fyrir
svo lengi sem ástandið
er ekki verra en það er og reynt að
gera það betra. Hér á landi eru
mörg meðferðarúrræði í boði borið
saman við önnur lönd. Ég tel helst
að það vanti betri yfirsýn yfir það
sem í boði er og hve sé raunveruleg
þörf fyrir meðferðarúrræði. Þann-
ig gætum við skoðað hvort eitthvað
mætti betur fara í þeim efnum.
Skráning á ráðstefnuna fer fram á
www.congress.is/rus
Þorgerður Ragnarsdóttir
 Þorgerður Ragnarsdóttir er
fædd árið 1958 í Reykjavík. Hún
útskrifaðist frá Menntaskólanum
í Reykjavík árið 1978 og sem
hjúkrunarfræðingur frá Háskóla
Íslands árið 1982. Þorgerður er
einnig útskrifaður fjölmiðlafræð-
ingur frá Háskólanum í Wiscons-
in og Madison. Hún hefur starfað
við hjúkrun og blaðaútgáfu. Þor-
gerður tók við starfi fram-
kvæmdastjóra Vímuvarnaráðs
árið 1999. Hún er gift Gísla
Heimissyni verkfræðingi og eiga
þau þrjú börn.
Neysla
vímuefna að
aukast
BREYTINGAR verða á dagskrá
Stöðvar 2 frá og með föstudeginum
5. september nk. Aðalfréttatími
Stöðvar 2 verður á dagskrá klukkan
19 og Ísland í dag verður klukkutími
að lengd, hefst klukkan 18.30 og
heldur svo áfram að loknum fréttum
klukkan 19.30.
„Ástæðan er fyrst og fremst sú að
við teljum að þetta sé sterkasta upp-
leggið sem við höfum,“ segir Karl
Garðarsson, fréttastjóri fréttastofu
Stöðvar 2, um tilflutning fréttatím-
ans. „Í tengslum við þessa breyt-
ingu, þ.e. lengingu og styrkingu á
Íslandi í dag, ákváðum við að setja
fréttirnar inn í miðjan dagskrárlið-
inn, klukkan sjö. Við höfðum heild-
stætt útlit dagskrárliðsins í huga í
því efni. Við teljum að Ísland í dag
geti stutt vel við fréttirnar, bæði á
undan þeim og eftir.“
Ný staða sem RÚV mun skoða
Bogi Ágústsson, forstöðumaður
fréttasviðs Ríkisútvarpsins, segir að
forystumenn RÚV muni hittast á
næstunni og skoða þessa breyttu
stöðu. „Það er komin upp ný staða
og það er okkar skylda gagnvart
okkar viðskiptavinum, sem er al-
menningur í landinu, að skoða þessa
stöðu og athuga með hvaða hætti
Ríkisútvarpið getur þjónað lands-
mönnum.“
Áður en fréttatími Stöðvar 2 var
færður til 18.30 í júní árið 2001 var
gerð könnun á lífsvenjum fólks sem
höfð var til hliðsjónar ákvörðuninni.
En hafa lífsvenjur fólks breyst síðan
þá að mati Stöðvar 2 manna fyrst
fréttatíminn er nú aftur færður?
„Nei, í sjálfu sér ekki,“ segir Karl
Garðarsson. „Áhorf á okkar fréttir
hefur verið á bilinu 27% til rúmlega
40% klukkan 18.30 sem er gríðar-
lega gott áhorf. En við teljum ein-
faldlega að það sé sterkara að leggja
dagskrárliðinn upp svona.“ Karl
segir að sami útsendingartími frétta
Stöðvar 2 og RÚV muni án efa hafa
þau áhrif að áhorf á báða fréttatím-
ana muni minnka. Hann bendir á
nýjan valmöguleika Stöðvar 2, Stöð
2 plús, þar sem allir dagskrárliðir
Stöðvar 2 eru sendir út klukkutíma
seinna svo þeir áskrifendur sem ná
ekki fréttum stöðvarinnar kl. 19
geta horft á hann kl. 20.
Bogi Ágústsson segir að þegar til-
flutningur á fréttatíma RÚV hafi
komið til tals á sínum tíma hafi ekki
komið til greina að hafa hann á sama
tíma og fréttir Stöðvar 2. „Við álít-
um það vera hluta af okkar almennu
skyldum að gefa fólki tækifæri á að
horfa á báða fréttatímana.“
Bogi Ágústsson hjá RÚV segir
það einfaldlega betri þjónustu við al-
menning að stöðvarnar flyttu sínar
fréttir á ólíkum tímum dags. „Sam-
keppnin felst í því að fólk geti borið
saman fréttatímana og vegið og
metið þá fréttatíma sem það hefur
séð en ekki verið neytt til þess að
velja á hvorn fréttatímann það vill
horfa.“
Stöð 2 ákveður að flytja kvöldfréttir á sama tíma og RÚV
„Heildstætt útlit dag-
skrárliðsins haft í huga“
RÚV vill ekki
fréttir fluttar á
sama tíma
SLÁTURFÉLAG Suðurlands býð-
ur bændum nú staðgreiðslu fyrir
kýrkjöt þar sem eftirspurn er
meiri en framboð. Þetta er ígildi
3% verðhækkunar til bænda og
er líklegt að þessi háttur verði
hafður á næstu mánuði.
Steinþór Skúlason, forstjóri SS,
segir ástæðuna vera ívið of mik-
inn verðmun á kýrkjöti og ung-
neytakjöti. Önnur ástæða sé að
kúastofninn í landinu hefur
minnkað um leið og meðalnyt
hverrar kýr hefur hækkað. Þar
af leiðandi hefur lifandi kúm
fækkað. „Í þriðja lagi má nefna
að offramboð á kjötmarkaði og
gegndarlaus niðurboð hefur fært
markaðinn í átt að ódýrari vöru.
Þá er meira spurt um verð en
gæði. Það eykur ásókn allra í
ódýrara hráefni eins og kýrkjöt,“
segir Steinþór.
Ungneyti eru uxar og kvígur
sem ekki hafa borið kálf og eru
eldri en eins árs og yngri en
tveggja og hálfs árs. Ungn-
eytakjöt er því sama og neyt-
endur þekkja sem nautakjöt úti í
búð. Umbúðir sem merktar eru
sem nautgripakjöt innihalda ekki
nautakjöt heldur kjöt af kúm,
fullorðnum nautum eða kálfum.
Stefán Vilhjálmsson, fram-
kvæmdastjóri Yfirkjötmats rík-
isins, segir langmest af öllu naut-
gripakjöti sem selt er í
verslunum kjöt af kúm og að ekki
megi selja það kjöt sem nauta-
kjöt.
„Allt sem við seljum er sam-
kvæmt réttum merkingum,“ segir
Steinþór. SS selji bæði nautakjöt
og nautgripakjöt sem er þá af
kúm, kálfum eða fullorðnum
nautum. Heitið sé samheiti yfir
þessa flokka og í samræmi við
reglugerðir.
Mikil spurn eftir kýrkjöti