Morgunblaðið - 27.09.2003, Qupperneq 6

FRÉTTIR
6 LAUGARDAGUR 27. SEPTEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
SÍAUKIN útgjöld til heilbrigðis-
mála og hækkandi meðalaldur íbúa
er áhyggjuefni stjórnvalda í mörgum
löndum Evrópu. Er nú unnið að því á
vegum OECD, Efnahags- og fram-
farastofnunar Evrópu, að safna upp-
lýsingum í 20 af 30 aðildarlöndum
um hver staðan er og hvernig megi
bæta árangur og gæði í heilbrigðis-
kerfum þeirra.
Berglind Ásgeirsdóttir, aðstoðar-
framkvæmdastjóri OECD, kynnti
verkefnið á lýðheilsuþingi í gær og
sagði hún útgjöldin nánast alstaðar
aukast og að stjórnvöld vildu leita
skýringa.
Biðlistar í helmingi
OECD landa
Berglind sagði þá spurningu
brenna á heilbrigðisyfirvöldum
hvarvetna hvort heilbrigðiskerfi
sköpuðu meiri verðmæti með þess-
um auknu útgjöldum. Oft væri nefnt
sem ein skýring að meðalævin væri
að lengjast en það skýrði ekki allt.
Aukning útgjalda kæmi einnig með
margs konar nýjungum í lyfjum og
aðgerðatækni og vildu menn meta
hverju slíkar nýjungar skiluðu. Hún
sagði útgjöld í heilbrigðisþjónustu
heldur ekki einvörðungu mál heil-
brigðisráðherra landanna heldur og
fjármálaráðherra og hefði verið
ákveðið innan OECD að kanna ár-
angur, gæði og jöfnuð í aðgengi í
heilbrigðisþjónustu landanna. Ráð-
ist hefði verið í yfirgripsmikið heil-
brigðisverkefni OECD sem hófst ár-
ið 2001 og myndi verkefnið standa til
2004. Tillögur yrðu þá lagðar fyrir
ráðherra OECD.
Berglind sagði að þrátt fyrir ólíkar
aðstæður og mismunandi skilgrein-
ingar innan OECD landa væri margt
líkt með heilbrigðisþjónustu þeirra,
m.a. sífelld útgjaldaaukning og bið-
listar sem væru viðvarandi í um
helmingi landanna. Sagði hún að í
sumum löndum hefði tekist að stytta
biðlista m.a. með afkastahvetjandi
launakerfi, fjölga sjúkrarúmum og
fjölga læknum. Einnig hefði einka-
rekin læknisþjónusta komið þar til
og Svíar hefðu farið þá leið að sjúk-
lingar ættu kost á aðgerð erlendis ef
bið yrði lengri en þrír mánuðir. Þá
nefndi hún að á Nýja-Sjálandi hefði
tekist að stytta biðlista um helming
með meiri forgangsröðun.
Berglind sagði þegar farið að
skoða bráðabirgðaniðurstöður og
væri ætlunin að setja fram sameig-
inlegar niðurstöður, eins konar ár-
angursviðmiðun í nokkrum þáttum.
Sagði hún þar horft til mælikvarða
eins og fimm ára lifunar sjúklinga
með ýmsar tegundir krabbameina,
leitar að leghálskrabbameini, ýmiss
konar bólusetninga og fleiri þátta.
Sagði hún þessar hugmyndir á frum-
stigi og að ýmislegt hefði verið nefnt
sem hugsanlegar leiðir til að draga
úr útgjöldum. Varðandi aukinn lyfja-
kostnað sagði hún að löndin hefðu
m.a. gripið til þess að auka hlut sjúk-
linga, taka upp eftirlit með hagnaði
lyfjafyrirtækja, hvetja til aukinnar
notkunar samheitalyfja og taka upp
viðmiðunarverð.
Er alltaf pólitísk spurning
Um aðrar aðgerðir til lækkunar á
kostnaði í heilbrigðiskerfinu sem
reyndar hafa verið sagði hún það
alltaf markmið að draga úr mistök-
um og bæta árangur aðgerða. Einnig
væru settar fram hugmyndir um að
auka þekkingu heilbrigðisstétta,
forðast að veita ónauðsynlega þjón-
ustu, þróa stöðluð vinnubrögð, auka
hlut yfirvalda í eftirliti með heil-
brigðisstéttum, að fagstéttir hafi
ekki eftirlit með sjálfum sér.
Í lokin sagði Berglind það alltaf
pólitíska spurningu hversu miklum
fjármunum, hve háu hlutfalli af þjóð-
arframleiðslu ætti að verja til heil-
brigðismála. Yfirvöld yrðu að svara
því hverju sinni en oft væri þrýst á
þau um aukna þjónustu sem kallaði á
aukna fjármuni.
Morgunblaðið/Þorkell
Geir Gunnlaugsson, formaður Félags um lýðheilsu, Ólafur Ragnar Gríms-
son, forseti Íslands, og Wilhelm Kirch, forseti Evrópusamtaka lýðheilsu-
félaga, fluttu ávörp í upphafi þingsins í gær, en það var haldið í Reykjavík.
Heilbrigðisverkefni í 20 af 30 löndum OECD kynnt á lýðheilsuþingi
Árangur og gæði í heil-
brigðisþjónustu könnuð
Morgunblaðið/Þorkell
Jón Kristjánsson flutti ávarp við
setningu lýðheilsuþings.
VERKEFNIÐ Framfaramöppur í
tungumálanámi, sem unnið er af
tungumálakennurum í Laugalækj-
arskóla, fékk Evrópumerkið 2003
og var það afhent í hátíðarsal Há-
skóla Íslands í gær.
Evrópumerkið er samstarfsverk-
efni á vegum framkvæmdastjórnar
Evrópusambandsins og felst í veit-
ingu viðurkenningar fyrir ný-
breytniverkefni á sviði náms og
kennslu í erlendum tungumálum. Í
frétt menntamálaráðuneytisins
segir að „veiting merkisins er í
samræmi við stefnumörkun Hvít-
bókar Evrópusambandsins um
menntamál þar sem áhersla er lögð
á mikilvægi tungumálakunnáttu
fyrir íbúa í löndum Evrópusam-
bandsins og færni í þremur tungu-
málum er sett fram sem markmið.
Viðurkenningunni er ætlað að
beina athygli að frumlegum og ár-
angursríkum verkefnum og hvetja
til þess að þær aðferðir sem þar er
beitt nýtist sem flestum. Lögð er
áhersla á að verkefnin feli í sér ný-
breytni sem aðrir geti lært af og að
þau nýtist í símenntun.“
Verkefnið Framfaramöppur í
tungumálanámi hófst sem til-
raunaverkefni í fyrra og var unnið
undir leiðsögn Brynhildar A. Ragn-
arsdóttur en kennararnir sem
standa að því eru Ágústa Harð-
ardóttir, Nanna Ævarsdóttir,
Helga Finnsdóttir, Þórunn Sleight,
Helga Hilmisdóttir og Gry Ek
Gunnarsson. Í umsögn dómnefndar
kemur fram að áhersla sé lögð á að
nemendur geri sér grein fyrir þeim
kröfum sem til þeirra séu gerðar,
að þeir verði meðvitaðir um náms-
stöðu sína og námsframvindu og
eflist í að taka ábyrgð á eigin námi.
Lögð sé áhersla á að nemendur geri
sér grein fyrir hvaða aðferðir og
leiðir henti þeim best.
Vigdís Finnbogadóttir, fyrrver-
andi forseti, afhenti verðlaunin á
málþingi á vegum Stofnunar Vig-
dísar Finnbogadóttur í erlendum
tungumálum, en evrópski tungu-
máladagurinn var í gær.
Framfaramöppur í tungumála-
námi fengu Evrópumerkið 2003
Morgunblaðið/Þorkell
Vigdís Finnbogadóttir, fyrrverandi forseti, fylgdist með málþinginu í gær.
LÝÐHEILSUÞINGIÐ, hið fyrsta hérlendis, er
haldið á vegum Félags um lýðheilsu í samvinnu við
Lýðheilsustöð. Nálega 200 manns sátu þingið og
sagðist Geir Gunnlaugsson, læknir og formaður Fé-
lags um lýðheilsu, vera mjög ánægður með þátttök-
una og umræður á þinginu.
Efni þingsins var heilbrigðisáætlun til ársins
2010, framkvæmd og mat. Auk erindis Berglindar
Ásgeirsdóttur um heilbrigðisverkefni OECD voru
m.a. flutt erindi um aðgerðir heilbrigðisyfirvalda til
að bæta heilsufar þjóðarinnar, um heilbrigði og
hagvöxt, rætt um heilbrigðisáætlun í ljósi fjárlaga,
um heilsufar barna og um mat á árangri heilbrigð-
isáætlunar.
Geir Gunnlaugsson sagði Félag um lýðheilsu
áhugamannafélag, samtök áhugafólks um lýðheilsu,
og vettvang til skoðanaskipta, fræðslu og stefnu-
mótunar. Tilgangurinn væri að efna til þverfaglegs
samráðs þeirra sem vinna að verkefnum sem hafa
áhrif á líf og heilsu landsmanna.
Nærri 200 manns sátu lýðheilsuþing
BERGLIND Ásgeirsdóttir, aðstoð-
arframkvæmdastjóri OECD, Efna-
hags- og framfarastofnunar Evrópu,
sagði á lýðheilsuþingi í gær að ís-
lensk heilbrigðisþjónusta væri ekki
vandamál, hjá henni væru fyrir
hendi sóknarfæri til útflutnings.
Hægt væri að bjóða útlendingum að
sækja hingað ákveðna þjónustu sem
skapa myndi ný atvinnutækifæri fyr-
ir íslenska lækna sem nú störfuðu er-
lendis.
Berglind sagði mikilvægt að líta á
heilbrigðisþjónustuna sem atvinnu-
grein í sókn og að með ákveðnum að-
gerðum mætti halda á loft gæðum og
árangri í íslenskri heilbrigðisþjón-
ustu, rétt eins og ferðaþjónustan
heldur fram tæru lofti og hreinu
vatni landsins. Hún kvaðst í þessu
efni tala sem Íslendingur en ekki
fulltrúi OECD en á þinginu kynnti
hún heilbrigðisverkefni OECD.
Kvaðst hún aldrei hafa heyrt talað
um neinar aðgerðir stjórnvalda varð-
andi heilbrigðisstéttir á svipaðan
hátt og stjórnvöld styddu við ýmsar
aðrar atvinnugreinar. Berglind sagði
að geta íslenskrar heilbrigðisþjón-
ustu yrði nýtt betur með því að bjóð-
ast til að annast ákveðna þjónustu
fyrir önnur lönd.
Þjónustan greidd að utan
Berglind sagði að gengið hefðu
fimm dómar hjá Evrópudómstólnum
þess efnis að yrðu menn að bíða
óeðlilega lengi eftir aðgerð gætu þeir
leitað eftir þjónustu í öðru landi.
Þjónusta yrði þá greidd af kostnað
heimalandinu eða einkatryggingum
og því myndi ekki hljótast af þessu
kostnaður fyrir Íslendinga. Sagði
hún menn bíða viðbragða við þessum
dómum. Hugsanlegt væri að nýta
betur sjúkrahús á Íslandi til að ann-
ast aðgerðir á erlendum sjúklingum
og taldi hún að slíkt þyrfti ekki að
koma niður á íslenskum sjúklingum
á biðlista.
Jón Kristjánsson heilbrigðisráð-
herra sagði að þetta væri athyglis-
verð hugmynd sem hann væri tilbú-
inn að kanna. Hann sagði frumkvæði
vera hjá læknum.
Berglind Ásgeirsdóttir
segir ýmis sóknarfæri í
heilbrigðisþjónustunni
Mögulegt
að bjóða út-
lendingum
þjónustu
LÖGREGLAN í Keflavík lýsir eftir
vitnum að banaslysi á Reykjanes-
braut sem varð 24. september kl.
07:06. Lögreglan í Keflavík óskar
eftir að hafa tal af fólki sem kom að
slysinu og hlúði að ökumanni annars
bílsins. Um er að ræða ljóshærða
konu, karlmann og tvö börn í grænni
Subaru Legacy-bifreið. Sími lög-
reglu er 420-2461 og 420-2465.
Lýsir eftir vitn-
um að banaslysi
Borgartúni 28 • Sími 562 5000 • www.bjorninn.is
Eldhúsinnréttingar • Innihurðir
Baðinnréttingar • Fataskápar
I n n r é t t i n g a r
• Fjölbreytt úrval innréttinga.
• Verð við allra hæfi.
• Hönnun og ráðgjöf.